Emocjonalne strategie językowe wobec politycznej poprawności

Dorota Garbicz-Stodolna

Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0001-5152-0637


Abstrakt

Poprawność polityczna to temat wzbudzający wiele emocjonalnych reakcji. Zaobserwować można to w tekstach naukowych oraz publicystycznych. Przegląd definicji politycznej poprawności pozwala wyeksponować subiektywne podejście autorów tekstów. Częstą techniką stosowaną w opisach zjawiska jest nazwanie jej cenzurą, co już skłania do negatywnego wartościowania.

            Polityczną poprawność można określić jako zasadę unikania zachowań komunikacyjnych, mogących obrazić kogoś ze względu na jego pochodzenie etniczne, narodowe, kolor skóry czy orientację seksualną. Najczęściej utożsamiana jest ze światopoglądem liberalnym. Jest to zjawisko o charakterze społecznym, którego reguły zawierają się w szeroko pojętym dyskursie antydyskryminacyjnym.

            Teoria sześciu fundamentów moralnych, opracowana przez Jonathana Haidta, pomaga zrozumieć emocjonalne podejście do politycznej poprawności. Opisany przez niego konflikt między światopoglądem konserwatywnym i liberalnym wyjaśnia negatywne podejście do działań politycznie poprawnych.

            Analiza przestrzeni internetowej pokazuje, że omawiane zjawisko występuje przede wszystkim w kontekście negatywnym. Przebadane memy internetowe przedstawiają krytykę zjawiska, ujemnie je wartościując. Refleksja, płynąca z memów ma za zadanie wywołać negatywną reakcje emocjonalną, przez wzbudzenie strachu, frustracji, odrazy czy oburzenia.


Słowa kluczowe:

poprawność polityczna, teoria fundamentów moralnych, konserwatyzm, liberalizm, mem internetowy


Cegieła A. (2013): Słowa niebezpieczne i niepożądane w przestrzeni publicznej. Etyka słowa a poprawność polityczna. „Poradnik językowy”, nr 10, s. 57-70.   Google Scholar

Habrajska G.(red) (2006): Poprawność polityczna. Łask.   Google Scholar

Haidt J. (2014): Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? przekł. A. Nowak-Młynikowska, Sopot.   Google Scholar

Iłowiecki M. (2009): Sprawa żyrafy, czyli polityczna poprawność. [W:] Idem. Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach. Lublin, s. 195-209.   Google Scholar

Kacprzak M. (2012): Pułapki poprawności politycznej. Radzymin.   Google Scholar

Kubalska-Sulkiewicz K. (red.) (2009): Poprawność polityczna [W:] Słownik wiedzy o kulturze. Warszawa, s. 466.   Google Scholar

Kołakowska A. (2012): Wojny kultur i inne wojny. Warszawa.   Google Scholar

Kopaliński W. (red.) (2000): Poprawność polityczna [W:] Słownik wydarzeń, pojęć i legend XX wieku. Warszawa, s. 326.   Google Scholar

Marcjanik M. (2007): Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa.   Google Scholar

Nalaskowski F. (2012): Poprawność polityczna – ten zły, który nie istnieje. „Kultura i Edukacja”. nr 2 (88), s. 211-222.   Google Scholar

Zdunkiewicz-Jedynak D. (2011): Językowy kodeks poprawności politycznej a kultura języka [W:] Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka (system – teksty – norma – kodyfikacja). Red. D. Zdunkiewicz-Jedynak, B. Pędzich. Warszawa, s. 61-74.   Google Scholar

http://bibsy.pl/1BJgXmiw/poprawnosc-polityczna-w-praktyce-po-lewej-krolowa-angielska-malgorzata-andegawenska-po-prawej-malgorzata-andegawenska-wedlug-bbc [dostęp 5.05.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4235314/Niedlugo-przez-poprawnosc-polityczna-osoby-and;bialeand;-beda-mogly-kupic-tylko-czarny-chleba [dostęp: 14.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4548141/Najwieksza-choroba-w-Europie-jest-poprawnosc-polityczna [dostęp: 14.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4423106/Poprawnosc-polityczna-i-duza-imigracja [dostęp: 2.05.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/2011612/Poprawnosc-polityczna [dostęp 28.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/3925333/Poprawnosc-polityczna [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4249341/Poprawnosc-polityczna [dostęp: 2.05.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/3469526/Poprawnosc-polityczna [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4690523/Poprawnosc-polityczna [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4824365/Poprawnosc-polityczna-w-PKP [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4612514/Poprawnosc-polityczna [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4231365/Przez-poprawnosc-polityczna [dostęp 14.04.2018]   Google Scholar

https://demotywatory.pl/4467828/Poprawnosc-polityczna-doprowadzi-nas-to-zaklamania-prawdy [dostęp:22.04.2018]   Google Scholar

https://m.demotywatory.pl/4399292 [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

http://memypolskie.pl/memy/definicja-memu/ [19.04.2018]   Google Scholar

https://memy.jeja.pl/189495,poprawnosc-polityczna-za-10-lat.html [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

https://memotywatory.pl/141602,niektorym-calkiem-odjebalo---jezus-jest-zbyt-bialy-poprawnosc- [dostęp: 20.10.2018]   Google Scholar

https://memotywatory.pl/174685,wspolczesna-poprawnosc-polityczna- [15.08.2018]   Google Scholar

https://obrazkowo.pl/main/media/78b5d11ea986b4fda433afa55f7a6d7f/Wsp%C3%B3%C5%82czesna-poprawno%C5%9B%C4%87-polityczna [dostęp: 24.11.2018]   Google Scholar

http://questioo.blogspot.com/2013/05/czy-poprawnosc-polityczna-jest-szkodliwa.html [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

https://www.blasty.pl/13563/pedy-bambusa [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://www.google.pl/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Focdn.eu%2Fpulscms-transforms%2F1%2F7jEktkpTURBXy85ZmMwYmRkZGI1ZTFhMzY1NTk2MTAyMzYxOGZmODBmZC5qcGeRkwIAzQHk&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.fakt.pl%2Fwydarzenia%2Fpolityka%2Fpoprawnosc-polityczna%2F5lecfzs&docid=bQMRmKB8LO3xCM&tbnid=j7dw864bTDAcbM%3A&vet=1&w=356&h=484&bih=537&biw=837&ved=0ahUKEwjPx7mTrJrgAhVIMewKHbwzDRIQMwhHKBEwEQ&iact=c&ictx=1 [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

https://www.google.pl/search?rlz=1C1GCEA_enPL750PL750&biw=1366&bih=662&tbm=isch&sa=1&ei=cvGcW7-EHK-JmgXt0ZGAAQ&q=poprawno%C5%9B%C4%87+polityczna+&oq=poprawno%C5%9B%C4%87+polityczna+&gs_l=img.3..35i39k1l2j0l2j0i30k1j0i24k1l5.561194.561194.0.561445.1.1.0.0.0.0.240.240.2-1.1.0....0...1c.1.64.img..0.1.238....0.WDyZ1gSEJ88#imgrc=j7dw864bTDAcbM: [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fimg1.dmty.pl%2F%2Fuploads%2F201210%2F1349622199_bd8hp5_600.jpg&imgrefurl=https%3A%2F%2Fdemotywatory.pl%2F3936901%2FPolityczna-poprawnosc&docid=tFuB8-tYoOh_GM&tbnid=qm3G5Fw0_LnNBM%3A&vet=10ahUKEwik1Mek0KDgAhUC2SwKHUKoC2AQMwhkKBowGg..i&w=600&h=509&bih=608&biw=1366&q=poprawno%C5%9B%C4%87%20polityczna%20memy&ved=0ahUKEwik1Mek0KDgAhUC2SwKHUKoC2AQMwhkKBowGg&iact=mrc&uact=8 [dostęp: 14.04.2018]   Google Scholar

polityczna-lvl-amerykaczarnoskoremu-obywatelowi-usa-nie-spodobalo- [dostęp: 20.10.2018]   Google Scholar

http://www.wgrane.pl/2f6042d76b7a782569fce8e375c33a86 [dostęp: 17.04.2018]   Google Scholar

https://www.wiocha.pl/1257724,Poprawnosc-polityczna [dostęp: 20.04.2018]   Google Scholar

Poprawność polityczna [w:] Encyklopedia PWN https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/poprawno%C5%9B%C4%87%20polityczna.html [dostęp: 3.03.2018]   Google Scholar

Żytkowiak M., Definicja memu, http://memypolskie.pl/memy/definicja-memu/ [dostęp: 19.04.2018]   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2019-08-19

Cited By /
Share

Garbicz-Stodolna, D. (2019). Emocjonalne strategie językowe wobec politycznej poprawności. Prace Językoznawcze, 21(3), 59–74. https://doi.org/10.31648/pj.4429

Dorota Garbicz-Stodolna 
Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0001-5152-0637