Fala i wełna – pochodzenie polskich wyrazów oraz ich najstarsze przekształcenia semantyczne (z nazewnictwem w tle, np. nazwa rzeki Wełna, nazwa miejscowości Wleń oraz nazwy miejsc Wawel i Bawół)
Jerzy Duma
WarszawaAbstrakt
Polish word fala ‘wave’ (from germ. Welle), which has ousted old ps. *vľ̥nˈa ‘wave’ and
other word wełna ‘wool’ < ps. *vˈľ̥na ‘wool’ – they sounded very similar in the past. But they are
dated from different two pie. roots: *u̯l̥h3- ‘strong stricke, hit’ (: *u̯elh3-/*u̯olh3-) and *Hu̯l̻h2-
‘pick out, fleece, wool’ (: *Hu̯elh2-/*Hu̯olh2-). In polish onomastics pie. root *u̯l̥h3- (:*Hu̯elh2-
/*Hu̯olh2-) meanings ‘wave, wet fields’ prevailed. It concerns for slavic times onomastics
as well as before slavic.
Słowa kluczowe:
fala, wełna, ewolucja znaczeń, nazwy rzek Wełna, Vìlnia, Wel, WelleBibliografia
Babik Z. (2001): Najstarsza warstwa nazewnicza na ziemiach polskich. Kraków. Google Scholar
Bańkowski A. (1986): O staropolskiej nazwie Wąwał i mitycznej nazwie Wawel. „Slavia Occidentalis” 43, s. 15−20. Google Scholar
Bednarczuk L. (2010): Nazwy Wilna i jego mieszkańców w dokumentach Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” V, s. 3−18 Google Scholar
Bijak U. (2013): Nazwy wodne dorzecza Wisły. Kraków. Google Scholar
Biolik M. (1994): Mikrotoponimia byłego powiatu ostródzkiego. Olsztyn. Google Scholar
Blažienė G. (2005): Baltische Ortsnamen in Ostpreußen. Hydronymia Europaea. Sonderband III. Stuttgart. Google Scholar
Boryś W. (1975): Prefiksacja imienna w językach słowiańskich. Wrocław. Google Scholar
Duma J. (1979): Wokalizacja jerów słabych w rdzennej sylabie nagłosowej w południowo-wschodniej Słowiańszczyźnie. Wrocław 1979. Google Scholar
Duma J. (1990): Rozwój sonantów zgłoskotwórczych w gwarach południowo-wschodniej Słowiańszczyzny. Wrocław. Google Scholar
Duma J. (1995): The phonetic phenomena connected with the strengthening and weakening of sonants in Bulgarian and Macedonian dialects. [In:] Trends in Linguistics. Studies and Monographs 79. Medieval Dialectology. Editor J. Fisiak. Berlin – New York. Google Scholar
Duma J. (1999): Nazwy rzek lewobrzeżnego Mazowsza z całym dorzeczem Pilicy. Warszawa. Google Scholar
Duma J. (2000): Jak odczytać nazwę rzeki Wełna? [W:] Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. Warszawa, s. 67−70. Google Scholar
Duma J. 2012): Wybrane nazwy jezior z terenu Welskiego Parku Krajobrazowego i najbliższej okolicy. „Prace Językoznawcze” XIV, s. 79−88. Google Scholar
Gala S. (1992): Polskie nazwy osobowe z podstawowym -l-/-ł- w części sufiksalnej. Łódź. Google Scholar
Index zur Reihe Hydronymia Germaniae. Bearb. von Eckhard Eggers. (2005). Hydronymia Germaniae. Reihe A. Sonderband 1. Stuttgart. Google Scholar
Körner S. (1993): Ortsnamenbuch der Niederlausitz. Berlin. Google Scholar
Мирчев K. (1978): Историческа граматика на българския език. Sofia. Google Scholar
Rymut K. (1982): Bawół a Uniwersytet Krakowski. „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Językoznawcze” 8 (1983), s. 163−167. Google Scholar
Stieber Z. (1966): Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego. Warszawa. Google Scholar
Szulowska W., Wolnicz-Pawłowska E. (2001): Nazwy wód w Polsce. Cz. I: Układ alfabetyczny. Warszawa. Google Scholar
Taszycki W. (1955): Historia i znaczenie nazwy Wawel. „Onomastica” I, s. 41−59. Google Scholar
Топоров В. Н., Трубачев О. Н. (1972): Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Moskwa. Google Scholar
Васильев В. Л. (2012): Славянские топонимические древности Новгородской земли. Moskwa. Google Scholar
Vanagas A. (1981): Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. Vilnius. Google Scholar
Warszawa
