Individualized Foreign Language Teaching to adolescents with dyslexia versus autonomization of their learning process
Abstrakt
Celem artykułu była analiza warunków i perspektyw nauczania języków obcych uczniów z dysleksją rozwojową ze szczególnym uwzględnieniem zasad dydaktyki autonomizującej. W pierwszej części tekstu zdefiniowano dysleksję rozwojową, postrzegając ją jako przejaw różnic indywidualnych w poznawaniu i uczeniu się. W części drugiej problem nauczania języków obcych młodzieży z dysleksją umieszczono w kontekście autonomizacji jej procesu uczenia się. W tym zakresie dokonano charakterystyki kategorii „autonomizacja uczenia się”, która objęła także omówienie podstawowych terminów, takich jak: „autonomia”, „półautonomia”, „autonomizacja”. Problematyką kolejnej części artykułu stało się rozwijanie autonomii uczniów poprzez stymulowanie ich do przejmowania odpowiedzialności za własne uczenie się i rozwój. Ponieważ za podstawowy warunek autonomizacji uczenia się uznano otwarcie procesu nauczania, w ostatniej części tekstu omówione zostały założenia oraz możliwości realizacji nauczania otwartego ze szczególnym uwzględnieniem otwartych form pracy.
Słowa kluczowe:
młodzież z dysleksją, autonomizacja procesu uczenia się, dysleksja rozwojowa, indywidualizacja nauczania języków obcychBibliografia
Bauer R. (2004): Offene Arbeitsformen. Nur schüleraktivierend, wenn schülergerecht. Beispiele aus der Praxis. „Pädagogik” 1, pp. 16–20. Google Scholar
Billington D. (2000): Seven characteristics of highly effective adult learning programs, , accessed: 10.08.2017. Google Scholar
Blin F. (1998): Les enjeux d’une formation autonomisante de l’apprenant en environnement multimedia. „Études de Linguistique Appliquée” 110, pp. 215–226. Google Scholar
Bogdanowicz M. (2009): Co należy wiedzieć o dysleksji rozwojowej? Wprowadzenie teoretyczne. [In:] Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów. M. Bogdanowicz, A. Adryjanek (eds.). Gdynia, pp. 9–98. Google Scholar
Bruner J. (2006): Kultura edukacji. Kraków. Google Scholar
Brzezińska A. (2009): Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się. „Forum Dydaktyczne” 5–6, pp. 6–19. Google Scholar
Brzezińska A., Ziółkowska B., Appelt K. (2016): Psychologia rozwoju człowieka. Sopot. Google Scholar
Burgstahler S. (2012): Universal Design In Education: Principles and Applications. An approach to ensure that educational programs severe All students, , accessed: 20.04.2017. Google Scholar
Cichoń M. (2013): Rozwijanie umiejętności autonomicznych studentów neofilologii – perspektywa nauczyciela oraz ucznia. „Konińskie Studia Językowe” 1(3), pp. 271–285. Google Scholar
Dickinson L. (1987): Self-instruction in Language Learning. Cambridge. Google Scholar
Firnhaber M. (2000): Legasthenie und andere Wahrnehmungsstörungen. Wie Eltern und Lehrer helfen können. Frankfurt a. Main. Google Scholar
Gerlach D. (2010): Legasthenie und LRS im Englischunterricht. Theoretische Befunde und praktische Einsichten. Münster. Google Scholar
Grucza F. (1979): Glottodydaktyka, jej zakres i problemy. [In:] Polska myśl glottodydaktyczna 1945–1975. Wybór artykułów z zakresu glottodydaktyki ogólnej. F. Grucza (ed.). Warszawa, pp. 5–16. Google Scholar
Grucza F. (1997): Języki ludzkie a wyrażenia językowe, wiedza a informacja, mózg a umysł ludzki. [In:] Podejście kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. F. Grucza, M. Dakowska (eds.). Warszawa, pp. 7–21. Google Scholar
Gudjons H. (2003): Selbstgesteuertes Lernen der Schüler: Fahren ohne Führerschein? Zur Einführung in den Themenschwerpunkt. „Pädagogik“ 5, pp. 6–13. Google Scholar
Holec H. (1981): Autonomy in foreign language learning. Oxford. Google Scholar
Kaczmarek A. (2002): Techniki wspomagania rozwoju autonomii. [In:] Wokół autonomizacji w dydaktyce języków obcych. Badania i refleksje. W. Wilczyńska (ed.). Poznań, pp. 69–81. Google Scholar
Karpeta-Peć B. (2008): Procesy nauczania, uczenia się i poznania w otwartych formach pracy (na lekcjach języków obcych). [In:] Kultury i języki poznawać – uczyć się – nauczać. A. Jaroszewska, M. Torenc (eds.). Warszawa, pp. 211–219. Google Scholar
Komorowska H. (Ed.) (2011): Nauka języka obcego w perspektywie ucznia. Warszawa. Google Scholar
Lewicki R. (2013): W poszukiwaniu właściwej przestrzeni dydaktycznej na potrzeby nauki języka. „Konińskie Studia Językowe” 1(3), pp. 251–257. Google Scholar
Łockiewicz M., Bogdanowicz K. (2015): Dysleksja u osób dorosłych. Kraków. Google Scholar
Munser-Kiefer M. (2014): Formen und Qualitätsmerkmale offenen Unterrichts. [In:] Handbuch Grundschulpädagogik und Grundschuldidaktik. W. Einsiedler, M. Götz, A. Hartinger, F. Heinzel, J. Kahlert, U. Sandfuchs (eds.). Bad-Heilbrunn, pp. 365–369. Google Scholar
Myczko K. (2008): Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym. [In:] Autonomia w nauce języka obcego – co osiągnęliśmy i dokąd zmierzamy. M. Pawlak (ed.). Poznań–Kalisz–Konin, pp. 21–32. Google Scholar
Nijakowska J. (2010): Dyslexia in the Foreign Language Classroom. Bristol. Google Scholar
Nijakowska J. (2011): Język obcy dla ucznia z dysleksją. [In:] Nauka języka obcego w perspektywie ucznia. H. Komorowska (ed.). Warszawa, pp. 312–331. Google Scholar
Olechowska A. (2016): Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa. Google Scholar
Orkwis R., McLane K. (1998): A curriculum every student can use: Design principles for student Access. ERIC/OSEP Topical Brief. Reston, VA: ERIC/OSEP Special Project on UDL: Principles and Practice,, accessed: 24.07.2017. Google Scholar
Pachociński R. (1999): Oświata XXI wieku. Kierunki przeobrażeń. Warszawa. Google Scholar
Reid G. (2005): Dysleksja. Warszawa. Google Scholar
Riemer C. (2006): Individuelle Unterschiede beim Fremdsprachenlernen: Der Lerner als „Einzelgänger“. Konsequenzen für die Theorie und Empirie des Lehrens und Lernens von Fremdsprachen. [In:] Vom Lehren und Lernen fremder Sprachen: Eine vorläufige Bestandsaufnahme. D. Wolff, P. Scherfer (eds.). Frankfurt: pp. 223–244. Google Scholar
Sellin K. (2008): Wenn Kinder mit Legasthenie Fremdsprachen lernen. München. Google Scholar
Simons P. R. J. (1992): Lernen, selbständig zu lernen – ein Rahmenmodell. [In:] Lern- und Denkstrategien. Analyse und Intervention. H. Mandl, H. Friedrich (eds.). Göttingen, pp. 251–264. Google Scholar
Snowling M. (2000): Dyslexia. Oxford. Google Scholar
Thomé G. (2004): Lese-Rechtschreib-Schwierigkeiten (LRS) und Legasthenie: Eine grundlegende Einführung. Weinheim. Google Scholar
Timm J. P. (1998): Entscheidungsfelder des Englischunterrichts. [In:] Englisch lernen und lehren. Didaktik des Englischunterrichts. J. P. Timm (ed.). Berlin, pp. 7–14. Google Scholar
Wilczyńska W. (1999): Uczyć się czy być nauczanym. O autonomii w przyswajaniu języka obcego. Warszawa–Poznań. Google Scholar
Wilczyńska W. (2001): Autonomizacja jako przedmiot badań glottodydaktycznych. „Neofilolog” 20, pp. 6–12. Google Scholar
Wilczyńska W. (Ed.) (2002): Autonomizacja w dydaktyce języków obcych. Doskonalenie się w komunikacji ustnej. Poznań. Google Scholar
Wilczyńska W. (2008): Autonomia a rozwijanie osobistej kompetencji komunikacyjnej. „Języki Obce w Szkole” 6, pp. 5–15. Google Scholar
Wysocka M. (2008): Granice autonomii nauczyciela języków obcych i jego uczniów. [In:] Autonomia w nauce języka obcego – co osiągnęliśmy i dokąd zmierzamy. M. Pawlak (ed.). Poznań–Kalisz–Konin, pp. 13–19. Google Scholar
Zawadzka E. (2004): Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
