Who was patriota in the propaganda language of the Polish People’s Republic? Analysis of usage of the lexeme patriota and its derivatives in “Trybuna Ludu” in 1985

Katarzyna Kłosińska

Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0002-4171-3408


Abstract

The first part of the paper is a short discussion on the concept of patriotism – it The first
part of the article is a short discussion on the concept of patriotism, presenting it from
various cognitive perspectives. The main part of the text focuses on a semantic-pragmatic
analysis of the Polish lexemes patriota, patriotyzm, patriotyczny, patriotycznie (a patriot,
patriotism, patriotic, patriotically), which occurred in “Trybuna Ludu” in 1985. Facet
(aspect) analysis, which was embraced as a methodological tool of the research, allows
one to distinguish categories of features assigned to the designatum (referent) and characterize them within each category. The analysis aims to extract a conceptual variant of the meaning of the Polish lexeme patriota in the depicted context of requirements
that the propaganda of the Polish People’s Republic had to meet (namely, the need
to perform a ritual and persuade, while its informative value was low).


Keywords:

patriotism, facet analysis, propaganda


GRUDNIA81.PL Portal edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej, , dostęp: 7 IV 2020.   Google Scholar

Bartmiński J. (1990): Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata. [W:] Językowy obraz świata. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 109–128.   Google Scholar

Bartmiński J., Niebrzegowska S. (1998): Profile a podmiotowa interpretacja świata. [W:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 211–224.   Google Scholar

Bartmiński J., Tokarski R. (1993): Definicja semantyczna: czego i dla kogo? [W:] O definicjach i definiowaniu. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 47–61.   Google Scholar

Bralczyk J. (2001): O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych. Warszawa.   Google Scholar

Evans V. (2007): Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Przeł. M. Buchta i in. Kraków.   Google Scholar

Karolak I. (1993): Patriotyzm. [W:] Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne I. Red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska. Lublin, s. 157–176.   Google Scholar

Kłosińska K. (2012): Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku. Warszawa.   Google Scholar

Kłosińska K. (2019): Potencjał perswazyjny tzw. pasków. [W:] Perswazja językowa w różnych dyskursach. T. 3. Red. Ż. Sładkiewicz, A. Klimkiewicz, M. Noińska. Gdańsk, s. 149–160.   Google Scholar

Kłosińska K., Rusinek M. (2019): Dobra zmiana, czyli jak się rządzi światem za pomocą słów. Kraków.   Google Scholar

Kublikowski R. (2012): Definicja perswazyjna – niemanipulacyjna czy manipulacyjna?. „Przegląd Filozoficzny –Nowa Seria”. R. 21, nr 3, s. 273–282.   Google Scholar

Marody M. (1976): Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami. Warszawa.   Google Scholar

Marzęcki R., Stach Ł. (2014): Fakt czy artefakt? Patriotyzm w życiu młodego pokolenia Polaków. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica XIII”, s. 245–262.   Google Scholar

Nowak S. (1973): Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych. [W:] Teorie postaw. Red. S. Nowak. Warszawa, s. 17–88.   Google Scholar

Nowicka-Włodarczyk E. (1998): Trudne dyskusje o patriotyzmie. [W:] Patriotyzm. Tożsamość narodowa. Poczucie narodowe. Red. E. Nowicka-Włodarczyk. Kraków, s. 9–17.   Google Scholar

Pietrzak M. (2015): Pojęcia definicji i quasi-definicji perswazyjnej. „Ruch Filozoficzny” nr 3, s. 53–68.   Google Scholar

Pisarek W. (red.) (2006): Słownik terminologii medialnej. Kraków.   Google Scholar

Skarżyńska K. (1998): Różne oblicza i funkcje patriotyzmu. [W:] Patriotyzm. Tożsamość narodowa. Poczucie narodowe. Red. E. Nowicka-Włodarczyk. Kraków, s. 33–52.   Google Scholar

Szukała P. (2018): 70 lat temu ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu”. „Dzieje.pl Portal Historyczny”, 17.12.2018, dostęp: 7 IV 2020.   Google Scholar

Szymańczak Z. (1981): Wychowanie patriotyczno-obronne w systemie wychowawczym szkoły podstawowej. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia z Nauk Społecznych” z. 5, s. 41–52.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1985): Lexicography and conceptual analysis. Ann Arbor.   Google Scholar


Published
2020-09-03

Cited by

Kłosińska, K. (2020). Who was patriota in the propaganda language of the Polish People’s Republic? Analysis of usage of the lexeme patriota and its derivatives in “Trybuna Ludu” in 1985. Prace Językoznawcze, 22(4), 57–72. https://doi.org/10.31648/pj.5814

Katarzyna Kłosińska 
Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0002-4171-3408