Типология неизосемических реализаций пропозиционального аргумента (на материале польского и русского языков) . Часть 2
Aleksander Kiklewicz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-6140-6368
Аннотация
Przedmiotem artykułu są nieizosemiczne realizacje składniowe argumentów propozycjonalnych jako składników treści zdania, implikowanych przez czasownik osobowy w pozycji orzeczenia zgodnie z jego charakterystyką walencyjną. Analiza i opis lingwistyczny opiera się na teorii składni funkcjonalnej, zwłaszcza składni eksplikacyjnej, której podstawy opracował S. Karolak, a także inni badacze należący do polskiej szkoły składni semantycznej. Autor wyodrębnił i przeanalizował w aspekcie składni funkcjonalnej następujące typy transformacji składniowych: implicytacja, rozszczepienie, bezspójnikowość, konwersja, separacja, kontaminacja, restrukturyzacja, uproszczenie (tworzenie grup zwartych), transpozycja i definityzacja. Materiał źródłowy w postaci zdań prostych i złożonych pochodzi z tekstów pisanych oraz korpusów językowych w języku polskim i rosyjskim; sporadycznie są przywoływane jednostki z innych języków europejskich (na przykład z angielskiego). Opisując pełne/dyskretne i niepełne/niedyskretne reprezentacje składniowe argumentów propozycjonalnych, autor bierze pod uwagę ich trzy aspekty: znaczenie (funkcję semantyczną), formę (przynależność do klasy gramatycznej) oraz pozycję (przy czasowniku, przy rzeczowniku, niezależną i inne).
Ключевые слова:
składnia funkcjonalna, derywacja syntaktyczna, reprezentacja syntaktyczna, eksplicytacja vs. implicytacjaБиблиографические ссылки
Валгина Н. С. (2003): Современный русский язык. Синтаксис. Москва. Google Scholar
Котин М. Л. (2017): Нереальный условный период и автономное предложение желательного условия: проблемы грамматического статуса. [В:] Вопросы языкознания. 2, 109–130. Google Scholar
Мартынов В. В. (1985): Функциональная грамматика и категории языка. [В:] Ярцева В. Н. (ред.), Проблемы функциональной грамматики. Москва, 155–161. Google Scholar
Мишланов В. А. (1996): Семантика и структура русского сложного предложения в свете динамического синтаксиса. Пермь. Google Scholar
Grochowski M. (1984): Składnia wyrażeń polipredykatywnych. [W:] Topolińska Z. (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. Warszawa, 213–300. Google Scholar
Zaron Z. (1980): Ze studiów nad składnią i semantyką czasownika. Polskie czasowniki z uzupełnieniem werbalnym oznaczające relację osobową z argumentem zdarzeniowym. Wrocław. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-6140-6368
