O zasadności wyodrębnienia wzoru přát w czeskiej koniugacji
Аннотация
Artykuł poświęcony jest możliwości wyodrębnienia w ramach czeskiego systemu koniugacyjnego nowego wzoru odmiany, tzw. wzoru přát. Propozycja uzupełnienia funkcjonujących w czeskim językoznawstwie klasyfikacji czasowników ma na celu przede wszystkim udoskonalenie metod nauczania gramatyki języka czeskiego jako obcego. Dzięki wyodrębnieniu wzoru přát i porównaniu jego paradygmatu z czasownikami innych wzorów – zarówno w ujęciu synchronicznym, jak i diachronicznym – możliwe stało się usystematyzowanie szeregu problematycznych z punktu widzenia obcokrajowców zagadnień niebędących dotychczas przedmiotem zainteresowania autorów gramatyk języka czeskiego i podręczników do nauki tego języka. Szczególny nacisk położony został na kwestię alternacji ilościowych w rdzeniach czasownikowych, która stanowi podstawę dla wyodrębnienia nowego wzoru přát z wyróżnianego przez czeskich językoznawców wzoru krýt. Najważniejsze ustalenia zostały zebrane w formie listy numerowanej i tabeli, które mogą służyć jako pomoce naukowe w pracy z osobami uczącymi się języka czeskiego jako obcego.
Ключевые слова:
gramatyka, glottodydaktyka, język czeski, koniugacja, czasownik, alternacja ilościowa, wzór krýtБиблиографические ссылки
Bischofová J. et al. (1999): Čeština pro středně a více pokročilé. Praha. Google Scholar
Boccou Kestřánková M. et al. (2013): Čeština pro cizince B2. Brno. Google Scholar
Confortiová H., Cvejnová J., Čadská M. (2002–2003): Učebnice češtiny pro výuku v zahraničí (I.–III. díl). Praha. Google Scholar
Cvrček V. et al. (2010): Mluvnice současné češtiny I. Jak se píše a jak se mluví. Praha. Google Scholar
Cvrček V., Vodnřička, P.: SyD – Korpusový průzkum variant, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Čechová M. et al. (2000): Čeština – řeč a jazyk. Praha. Google Scholar
Český národní korpus – SYN6. Ústav Českého národního korpusu FF UK, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Dokulil M. (red.) (1975): Retrográdní morfematický slovník češtiny s připojenými inventárními slovníky českých morfémů kořenových, prefixálních a sufixálních. Praha. Google Scholar
Havránek B. (red.) (1960–1971): Slovník spisovného jazyka českého, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Havránek B., Jedlička A. (1981): Česká mluvnice. Praha. Google Scholar
Holub J., Kopečný F. (1952): Etymologický slovník jazyka českého. Praha. Google Scholar
Hora F. (1912): Praktyczna metoda języka czeskiego. Lwów. Google Scholar
Hujer O. et al. (red.) (1935–1957): Příruční slovník jazyka českého, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Gebauer J. (1904): Příruční mluvnice jazyka českého: pro učitele a studium soukromé. Praha. Google Scholar
Internetová jazyková příručka. Ústav pro jazyk český Akademie věd ČR, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Jungmann J. (1835–1839): Slovník česko-německý. „Digitální knihovna Kramerius”, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Karlík P. (red.) (2003): Příruční mluvnice češtiny. Brno. Google Scholar
Karlík P., Nekula M., Pleskalová J. (red.): CzechEncy – Nový encyklopedický slovník češtiny, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Komárek M. (red.) (1986): Mluvnice češtiny. 2: Tvarosloví. Praha. Google Scholar
Kysela K. (1830): Nejnovější mluvnice česká. „Digitální knihovna Kramerius”, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Lamprecht A., Šlosar D., Bauer J. (1986): Historická mluvnice češtiny. Praha. Google Scholar
Machek V. (1971): Etymologický slovník jazyka českého. Praha. Google Scholar
Rejzek J. (2001): Český etymologický slovník. Voznice. Google Scholar
Těšitelová M., Petr J., Králík J. (1986): Retrográdní slovník současné češtiny. Praha. Google Scholar
Trávníček F. (1935): Historická mluvnice československá: úvod, hláskosloví, tvarosloví. Praha. Google Scholar
Trávníček F. (1951): Mluvnice spisovné češtiny. Č. 1: Hláskosloví, tvoření slov, tvarosloví. Praha. Google Scholar
Tvary slovesa ržáti (1948). „Naše řeč” 32, s. 20, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Vokabulář webový: webové hnízdo pramenů k poznání historické češtiny. Ústav pro jazyk český Akademie věd ČR, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
Změny v Pravidlech českého pravopisu (1942). „Naše řeč” 26, s. 146–155, dostęp: 20.05.2018. Google Scholar
