Medial konstruiertes Wissen. Analyse des Kritisierens als Zugriffsobjekt auf diskursive Wissenskomplexe
Аннотация
Zgodnie z założeniami analizy dyskursu określone wydarzenia dyskursywne, ważkie
politycznie bądź społecznie, stanowią bodźce działań dyskursywnych w mediach. Grupy
reprezentujące konkretne interesy polityczne lub społeczne zajmują określone stanowisko
na temat danego wydarzenia i próbują przeforsować swoje interesy i pozycje, dystrybuując
i profilując określoną wiedzę na jego temat, pomijając treści stojące w sprzeczności z ich
zamierzeniami (por. Czachur 2011: 87). Jednak nie tylko tematy istotne politycznie czy
społecznie mogą stać się przedmiotem działań dyskursywnych i wpływać na kształtowanie
się wiedzy, nierzadko wykreowanej, medialnie.
Na podstawie dwóch wybranych dyskursów medialnych, istotnych kulturowo, podejmę
próbę wykazania punktów stycznych, ale i różnic w dystrybucji wiedzy na temat dwóch
wybitnych postaci kultury przez medialnych aktorów dyskursu. Analiza polegająca na
eksploracji działań dyskursywnych posłuży ponadto do wnioskowania na temat wiedzy
aktorów podejmujących działania w obu dyskursach medialnych, a zatem ustalenia, jaką
wiedzą dysponują w obrębie określonego wycinka rzeczywistości.
W analizach nie sięgam po powszechnie stosowane metody analizy dyskursu, lecz proponuję
własne postępowanie, stanowiące propozycję rozszerzenia zbioru dotychczasowych
narzędzi analizy dyskursu, polegające na analizie krytykowania, rozumianego jako kompleksowe
działanie językowe.
W analizach nie sięgam po powszechnie stosowane metody analizy dyskursu, lecz proponuję
własne postępowanie, stanowiące propozycję rozszerzenia zbioru dotychczasowych
narzędzi analizy dyskursu, polegające na analizie krytykowania, rozumianego jako kompleksowe
działanie językowe. analizy dyskursu i polegające na analizie krytykowania, rozumianego jako kompleksowe działanie językowe.
Ключевые слова:
wiedza w mediach, lingwistyczna analiza dyskursu, dyskurs medialny, kontrastywna analiza dyskursuБиблиографические ссылки
Adamzik, K. (2001): Sprache. Wege zum Verstehen. Tübingen. Google Scholar
Antos, G. (2007): „Texte machen Wissen sichtbar!“. [In:] Germanistische Wahrnehmungen der Multimedialität, Multilingualität und Multikulturalität. Red. M. Olpińska/H.-J. Schwenk. Warszawa, S. 34−45. Google Scholar
Auer, P. (1999): Sprachliche Interaktion. Eine Einführung anhand von 22 Klassikern. Tübingen. Google Scholar
Busse, D./Teubert, W. (1994): Ist Diskurs ein sprachwissenschaftliches Objekt? Zur Methodenfrage der historischen Semantik. [In:] Begriffsgeschichte und Diskursgeschichte. Red. D. Busse/F. Hermanns/W. Teubert. Opladen, S. 10−28. Google Scholar
Czachur, W. (2011): Diskursive Weltbilder im Kontrast. Linguistische Konzeption und Methode der kontrastiven Diskursanalyse deutscher und polnischer Medien. Wrocław. Google Scholar
Foucault, M. (1973): Archäologie des Wissens. Frankfurt am Main. Google Scholar
Hanus, A. (2018): Krytykowanie i jego operacjonalizacja w kontrastywnej analizie dyskursu. Wrocław/Dresden. Google Scholar
Heinemann, M./ Heinemann, W. (2002): Grundlagen der Textlinguistik: Interaktion – Text – Diskurs. Tübingen. Google Scholar
Heinemann, W. (2011): Diskursanalyse in der Kontroverse. [In:] „tekst i dyskurs – text und diskurs“ 4, S. 31−67. Google Scholar
Maset, M. (2002): Diskurs. Macht und Geschichte. Foucaults Analysetechniken und die historische Forschung. Frankfurt am Main/New York. Google Scholar
Spitzmüller, J./ Warnke, I. (2011): Diskurslinguistik. Eine Einführung in Theorien und Methoden der transtextuellen Sprachanalyse. Berlin/Boston. Google Scholar
Wengeler, M. (2008): Topoi als Zugriffsobjekte auf Diskurse. [In:] Medien und Diskurs. Zur Skandalisierung von Privatheit in der Geschichte des Fernsehens. Red. CH. Pundt. Bielefeld, S. 103−104. Google Scholar
Wengeler, M. (2007): Topos und Diskurs – Möglichkeiten und Grenzen der topologischen Analyse gesellschaftlicher Debatten. [In:] Diskurslinguistik nach Foucault. Red. I. Warnke. Berlin/New York, S. 165–186. Google Scholar
