Wybrane zagadnienia z języka, historii i kultury regionu w świetle nazewnictwa geograficznego południowo-wschodniej Polski
Аннотация
W artykule autor przedstawia wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania nazw
własnych oraz ich związków z językiem, historią i kulturą południowo-wschodniej Polski.
Autor poddał analizie zarówno urzędowo zatwierdzone nazewnictwo Lubelszczyzny i Podkarpacia,
jak i odmiany lokalne, w których można zauważyć cechy charakterystyczne dla
gwar tego regionu. Ponadto zajął się leksyką apelatywną tkwiącą w nazwach. Znaczna
jej część jest typowa dla obszaru pogranicza polsko-ukraińskiego. W publikacji przedstawił
również wybrane zagadnienia związane z etymologią ludową i naukową onimów
oraz tzw. polityką nazewniczą. Ta ostatnia kwestia tyczy się zmian nazw miejscowości
południowo-wschodniej Polski w 1977 r.
Ключевые слова:
nazwy geograficzne, język, historia, kultura lokalna, gwara, polityka nazewnicza, etymologia ludowa i naukowaБиблиографические ссылки
Bijak U., Rutkowski M. (2012): Problemy ze standaryzacją nazw polskich jaskiń. „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji” 23, s. 29–35. Google Scholar
Czopek B. (1988): Nazwy miejscowe dawnej ziemi chełmskiej i bełskiej (w granicach dzisiejszego państwa polskiego). Wrocław. Google Scholar
Czopek-Kopciuch B. (1995): Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim. Kraków. Google Scholar
Gałecki Z. (1981): Do sprawy zmiany nazw miejscowych na Lubelszczyźnie. „Język Polski” 61, z. 3–5, s. 238–239. Google Scholar
Janeczek A. (1993): Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w. Warszawa. Google Scholar
Jawor G. (2004): Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu. Lublin. Google Scholar
Kaleta Z. (1998): Kierunki i metodologia badań. Terminologia [W:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Red. E. Rzetelska-Feleszko. Warszawa–Kraków, s. 61–81. Google Scholar
Koper M. (2006): Osiemnastowieczne nazwy terenowe dawnej ziemi chełmskiej. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Władysława Makarskiego. Lublin (maszynopis pracy). Google Scholar
Koper M. (2008): O etymologii ludowej i naukowej kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego. „Facta Simonidis” nr 1, s. 327–339. Google Scholar
Koper M. (2014): Gmina Lubycza Królewska. Słownik historyczno-onomastyczny. Lubycza Królewska. Google Scholar
Koper M. (2019a): Błudek // Błódek, Błutko // Błótko…, czyli o kłopotach z nazwą byłego obozu NKWD/UBP w gminie Susiec. Przyczynek do szczegółowej analizy. „Tomaszowska Teka Regionalna” nr 5, s. 2–5. Google Scholar
Koper M. (2019b): Powiat tomaszowski w pejzażu toponimicznym pogranicza polsko-ukraińskiego. Lublin. Google Scholar
Łesiów M. (1972): Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny. Lublin. Google Scholar
Łesiów M. (1982): Współczesne podania ludowe. Wybór, wstęp i opracowanie Michał Łesiów. Lublin. Google Scholar
Makarski W. (1979): W sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w południowo-wschodniej Polsce. „Rocznik Przemyski” 21, s. 257–271. Google Scholar
Makarski W. (1986): Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej. Lublin. Google Scholar
Makarski W. (1996): Pogranicze polsko-ruskie do połowy wieku XIV. Studium językowo-etniczne. Lublin. Google Scholar
Makarski W. (1999): Nazwy miejscowości dawnej ziemi przemyskiej. Lublin. Google Scholar
Pelcowa H. (2001): Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny. Lublin. Google Scholar
Rymut K. (1981): Nad sprawą nazw w Bieszczadach (refleksje językoznawcy). „Językoznawstwo” nr 2, s. 229–233. Google Scholar
Rzetelska-Feleszko E. (1994): „Nazwy do poprawki”: czyli o pracach Komisji Ustalania Nazw Miejscowych. [W:] Polszczyzna a/i Polacy u schyłku XX wieku. Zbiór studiów. Red. K. Handke, H. Dalewska-Greń. Warszawa, s. 199–210. Google Scholar
Urbańczyk S. (1981): Zmiany nazw w Polsce południowo-wschodniej. „Język Polski” 61, z. 3–5, s. 233–238. Google Scholar
Urbańczyk S., Kucała M. (red.) (1999): Encyklopedia języka polskiego. Wrocław–Warszawa–Kraków. Google Scholar
Wład P., Wiśniewski M. (2004): Roztocze Wschodnie. Przewodnik nie tylko dla turystów. Mielec. Google Scholar
Wolnicz-Pawłowska E. (1998): Problematyka poprawności nazw. Polityka nazewnicza. [W:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Red. E. Rzetelska-Feleszko. Warszawa–Kraków, s. 481–491. Google Scholar
Wolnicz-Pawłowska E. (2005): Standaryzacja narodowa mikrotoponimów na pograniczach językowych. Stan obecny, perspektywy, postulaty. [W:] Mikrotoponimia na pograniczach językowo-kulturowych. Red. M. Łesiów, M. Olejnik. Lublin, s. 165–179. Google Scholar
Wolnicz-Pawłowska E. (2015): Z problemów standaryzacji nazw obiektów fizjograficznych Lubelszczyzny. Nowa sytuacja prawna, nowe i stare problemy. [W:] Pogranicza słowiańskie w opisach językoznawczych. Red. F. Czyżewski, M. Olejnik, A. Pihan-Kijasowa. Lublin–Włodawa, s. 297–306. Google Scholar
Wysocki J. (2010): Próby zmian nazw miejscowości na Lubelszczyźnie w latach siedemdziesiątych XX wieku. „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 3, s. 285–318. Google Scholar
