Obraz lekarza w języku polskim (na podstawie danych leksykograficznych)

Marcelina Kałasznik




Аннотация

W artykule została podjęta próba przedstawienia obrazu lekarza na podstawie danych
językowych zaczerpniętych ze źródeł leksykograficznych języka polskiego. Punkt wyjścia
do analizy stanowią teoretyczne założenia koncepcji językowego obrazu świata (JOS) reprezentowanej
przez przedstawicieli polskiej etnolingwistyki. Analiza uwzględnia dwa słowa:
lekarz i doktor, które używane są jako nazwy tego zawodu lub tytuły osób wykonujących
tę pracę. W celu rekonstrukcji obrazu lekarza w polszczyźnie omówione zostały następujące
dane językowe: etymologia, znaczenie, relacje syntagmatyczne i paradygmatyczne tych
wyrazów oraz przysłowia, w których występują. Analiza faktów językowych prowadzi do
poszerzenia katalogu cech, za pomocą których charakteryzowani są lekarze. Interpretacja
wartościujących środków językowych stosowanych w odniesieniu do lekarzy uwidacznia
ambiwalentny stosunek do przedstawicieli tego zawodu zakorzeniony w języku polskim.


Ключевые слова:

językowy obraz świata, językowy obraz lekarza, słowniki języka polskiego


Bartmiński J. (1993): O profilowaniu i profilach raz jeszcze. [W:] O definicjach i definiowaniu. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 296–275.   Google Scholar

Bartmiński J. (2009): Językowe podstawy obrazu świata. Lublin.   Google Scholar

Borejszo M. (1985): O archaizmach leksykalnych i semantycznych w stałych związkach wyrazowych współczesnej polszczyzny (na materiale Słownika języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka). „Poradnik Językowy” 6, s. 341–349.   Google Scholar

Grzegorczykowa R. (2010): Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa.   Google Scholar

Jakubowicz M. (1999): Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata. [W:] Przeszłość w językowym obrazie świata. Red. A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin, s. 118–127.   Google Scholar

Neumann W. (1987): S prachliche Weltansicht – theoria linguae cum prazi h istorica. [W:] Bedeutungen und Ideen in Sprachen und Texten. Red. W. Neumann, B. Techtmeier. Berlin, s. 151–173.   Google Scholar

Pisarek W. (1967): Pojęcie pola wyrazowego i jego użyteczność w badaniach stylistycznych. „Pamiętnik Literacki” LVIII, z. 2, s. 494–516.   Google Scholar

Puzynina J. (1992): Język wartości. Warszawa.   Google Scholar

Reczek S. (1968): Deminutywa polskie. Charakterystyka, rozwój funkcji stylistycznej. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Rzeszowie” z. 3–5, s. 373–386.   Google Scholar

Sarnowski M. (1991): Deminutivum jako znak ironii. [W:] „Języka a Kultura”. T. 3: Wartości w języku i tekście. Red. J. Puzynina, J. Anusiewicz. Wrocław, s. 41–50.   Google Scholar

Schank R. C., Abelson R. P. (1977): Scripts, plans, goals and understanding: An inquiry into human knowledge structures. Hillsdale–NJ.   Google Scholar

Siudzińska N. (2013): Formy ekspresywne a deminutywne. Na materiale derywatów utworzonych od pospolitych nazw osobowych. [W:] Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (Polyslav) 16. Red. S. Ulrich et al. München–Berlin–Washington, s. 192–198.   Google Scholar

Tokarski R. (2013): Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.   Google Scholar

Żuk G. (2010): Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków. [W:] Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Red. M. Karwatowska, A. Siwiec. Chełm, s. 239–257.   Google Scholar


Опубликован
2021-03-31

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Kałasznik, M. (2021). Obraz lekarza w języku polskim (na podstawie danych leksykograficznych). Prace Językoznawcze, 23(1). https://doi.org/10.31648/pj.6319

Marcelina Kałasznik