Językowe wykładniki humoru w tekstach utworów zespołu Nocny Kochanek

Małgorzata Karczewska

Uniwersytet Zielonogórski


Аннотация

Rozważania dotyczące humoru towarzyszą człowiekowi od starożytności. Również obecnie
pojawiają się publikacje poświęcone tej tematyce. Humor badany jest przez filozofów,
kulturoznawców i socjologów, w artykule istotna jest jednak perspektywa językoznawcza.
Jedną z klasyfikacji zjawiska dowcipu językowego jest podział zaproponowany przez
Danutę Buttler (1968/2001), która wyróżniła kilka podstawowych mechanizmów, na których
opiera się dowcip językowy. Są to rozmaite zniekształcenia formy wyrazów, określone
zestawienia słów, w tym powiązanie słów z różnych rejestrów języka, rymy i neologizmy.
Zabiegi te mają na celu zaskoczyć odbiorcę, czasem wykreować nierzeczywisty świat,
co może mieć efekt komiczny. W artykule przeanalizowano przykłady dowcipów językowych
poszczególnych kategorii, jakie pojawiły się w tekstach utworów polskiej grupy heavymetalowej
Nocny Kochanek. Analiza wykazała, że w tekstach zespołu można odnaleźć
przykłady wszystkich typów dowcipu językowego wyróżnionych w teorii Buttler, choć
wydają się przeważać mechanizmy ogólnokomiczne, związane z użyciem słów potocznych
lub wulgarnych, co jest związane z tematyką badanych utworów.


Ключевые слова:

humor językowy , heavy metal, żart, popkultura, teksty utworów


Bąba S., Liberek J. (2001): Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny. Warszawa.   Google Scholar

Brzozowska D. (2000): O dowcipach polskich i angielskich. Aspekty językowo-kulturowe. Opole.   Google Scholar

Buttler D. (1968/2001): Polski dowcip językowy. Warszawa.   Google Scholar

Bystroń J. (1939): Komizm. Lwów–Warszawa.   Google Scholar

Carroll N. (2018): Humor. Przeł. J. Halbersztat. Łódź.   Google Scholar

Chłopicki W. (1995): O humorze poważnie. Kraków.   Google Scholar

Chłopicki W. (2014): Przegląd polskich badań nad humorem w filozofii, literaturze i językoznawstwie. [W:] Humor polski. Red. D. Brzozowska i W. Chłopicki. Kraków, s. 629–646.   Google Scholar

Chudzik A. (2018): Komizm Jana Stanisława Bystronia w świetle współczesnych teorii humoru. [W:] Komizm historyczny II. Red. T. Korpysz i A. Krasowska. Warszawa, s. 33–45.   Google Scholar

Dziemidok B. (2011): O komizmie – od Arystotelesa do dzisiaj. Gdańsk.   Google Scholar

Freud S. (1993): Totem i tabu. Przeł. J. Prokopiuk i M. Poręba. Warszawa.   Google Scholar

Grabowski D. (2019): Sigmunda Freuda teoria dowcipu, humoru i komiki. Kraków.   Google Scholar

Hurley M. M., Dennett D. C., Adams Jr. R. B. (2017): Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu. Przekład R. Śmietana. Kraków.   Google Scholar

Kamocki P. (2014): Komizm w literaturze staropolskiej. [W:] Humor polski. Red. D. Brzozowska i W. Chłopicki. Kraków, s. 39–57.   Google Scholar

Karwatowska M. (2013): Stereotyp studenta w dowcipach internetowych. [W:] Humor w perspektywie kulturowo-językowej. Red. M. Karwatowska i L. Tymiakin. Lublin, s. 67–79.   Google Scholar

Lebda R (2005): Nowy słownik frazeologiczny. Kraków.   Google Scholar

Lemann N. (2014a): Humor w polskiej prozie do 1918 roku. [W:] Humor polski. Red. D. Brzozowska i W. Chłopicki. Kraków, s. 15–38.   Google Scholar

Lemann N. (2014b): Humor w polskiej prozie współczesnej. [W:] Humor polski. Red. D. Brzozowska i W. Chłopicki. Kraków, s. 123–142.   Google Scholar

Lemann N. (2014c): Humor w polskiej literaturze fantasy. [W:] Humor polski. Red. D. Brzozowska i W. Chłopicki. Kraków, s. 143–170.   Google Scholar

Leszczyński Z. (1998): Szkice o tabu językowym. Lublin.   Google Scholar

Tokarz M. (2000): Komizm strukturalny w komunikacji językowej. [W:] Świat humoru. Red. S. Gajda i D. Brzozowska. Opole, s. 63–70.   Google Scholar

Wewiór Ł. (2019): Czujemy się buntownikami. Wywiad z Krzysztofem Sokołowskim. „Teraz Rock” 2(192), s. 14–16.   Google Scholar

Wieczorek K. (2000): Poczucie humoru a filozofia. [W:] Świat humoru. Red. S. Gajda i D. Brzozowska. Opole, s. 13–25.   Google Scholar

Ziomek J. (2000): Rzeczy komiczne. Poznań.   Google Scholar

Żygulski K. (1985): Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu. Warszawa.   Google Scholar


Опубликован
2021-03-31

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Karczewska, M. (2021). Językowe wykładniki humoru w tekstach utworów zespołu Nocny Kochanek. Prace Językoznawcze, 23(1). https://doi.org/10.31648/pj.6320

Małgorzata Karczewska 
Uniwersytet Zielonogórski