Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych

Anna Wileczek

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Piotr Raczyński

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach


Аннотация

Niniejszy artykuł służy przybliżeniu mechanizmów procesu współczesnej stereotypizacji
na przykładzie stereotypu madki i szerzej traktowanego – madkizmu, których geneza ma
charakter internetowy. Ich źródłem są internetowe grupy/ społeczności określane jako
„antymadkowe”, które reprodukują treści (komunikaty) nawiązujące do uproszczonych
i jednostronnych umysłowych reprezentacji dotyczących tej kategorii społecznej. Materiał
badawczy pochodzi z empirycznego rekonesansu przeprowadzonego wśród członków
grup zamkniętych oraz na publicznych stronach facebookowych wskazanych zagadnień.
W celach analitycznych złożono podkorpus z 500 screenshotami, wskazano kluczowe
obszary leksykalno-semantyczne, stworzono w ich obrębie listy frekwencyjne oraz dokonano
interpretacji znaczeń w ramach głównych profili (biologicznego, społecznego,
psycho-emocjonalnego, bytowego, religijnego). Rekonesans badawczy ujawnił powtarzalność
i schematyzację treści określanych jako madkowe, których upowszechnieniu przez
społeczności antymadkowe towarzyszyły motywacje ludyczne. Niniejszy artykuł omawia
wskazane zjawisko w aspekcie językowym i społeczno-kulturowym.




Bachtin M. (1970): Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. N. Modzelewska. Warszawa.   Google Scholar

Bachtin M. (1975): Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa Średniowiecza i Renesansu. Przeł. A. i A. Goreniowie. Kraków.   Google Scholar

Balbus S. (1993): Między stylami. Kraków.   Google Scholar

Bartmiński J. (1998): Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji. [W:] Konotacja. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 169–183.   Google Scholar

Bartmiński J. (2008): Polski stereotyp „matki”, „Postscriptum Polonistyczne” 1(1), s. 33–53.   Google Scholar

Bauer Z. (2009): Dziennikarstwo wobec nowych mediów. Historia. Teoria. Praktyka. Kraków.   Google Scholar

Bełkot A. (2008): Karnawalizacja jako pojęcie ludyczne. „Homo communicativus” 2, s. 45–57.   Google Scholar

Chlebda W. (1998): Stereotyp jako jedność języka, myślenia i działania. [W:] Stereotyp jako przedmiot lingwistyki: teoria, metodologia, analizy empiryczne. Wrocław, s. 31–41.   Google Scholar

Dziemidok B. (2011): O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj. Gdańsk.   Google Scholar

Gajda S. (2001): Współczesna polska sytuacja językowa. Opole.   Google Scholar

Grzegorczykowa R. (2012): Świat widziany przez słowa. Szkice z semantyki leksykalnej. Warszawa.   Google Scholar

Hewstone M., Macrae N., Stangor Ch. (1999): Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie. Przeł. M. Majchrzak i in. Gdańsk.   Google Scholar

Jemielnik D. (2019): Socjologia internetu. Warszawa.   Google Scholar

Kamińska-Szamaj I. (2007): Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–200. Wrocław.   Google Scholar

Maffesoli M. (2000): Le temps des tribus. Le déclin de l’individualisme dans les sociétés postmodernes. Paris.   Google Scholar

Marcjanik M. (2001): W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety językowej. Kielce.   Google Scholar

Nowak W. (2000): Teoretyczne i metodologiczne problemy badań stereotypów. Cz. II. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia z Nauk Społecznych” 15, s. 23–36.   Google Scholar

Ożóg K. (2001): Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Rzeszów.   Google Scholar

Palmore E. (1962): Ethnophaulisms and ethnocentrism. „American Journal of Sociology” 67, s. 442–445.
Crossref   Google Scholar

Peisert M. (2004): Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii. Wrocław.   Google Scholar

Pisarkowa K. (1976): Pragmatyczne spojrzenie na akt mowy. „Polonica” 1, s. 265–275.   Google Scholar

Ranoszek M. (2017): Współczesny Karnawał – o humorze „krańców internetu”. „Literatura Ludowa” 2, s. 25–37.   Google Scholar

Reszke I. (1995): Niektóre kontrowersje wokół teorii stereotypów grup społecznych. „Kultura i Społeczeństwo” 39 (3), s. 83–97.   Google Scholar

Rumińska M. (2007): Michała Bachtina teoria karnawalizacji języka. [W:] Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej. Red. J. Mazur, M. Rumińska. Lublin, s. 181–202.   Google Scholar

Senderska J. (2017): „Maniaczki” w sieci. O języku i komunikacji wybranych kobiecych społeczności online. Kielce.   Google Scholar

Siuda P. (2006): Społeczności wirtualne. O wspólnotowości w społeczeństwie sieciowym. [W:] Ob.licza Internetu. Internet w przestrzeni komunikacyjnej XXI wieku. Red. M. Sokołowski. Elbląg, s. 179–186.   Google Scholar

Stubbs M. (2004): Language Corpora. [W:] Handbook of Applied Linguistics. Red. A. Davies, C. Elder. Oxford, s. 106–132.
Crossref   Google Scholar

Tambor J. (2008): Stereotyp i prototyp. Znaczenie terminów. „Postscriptum Polonistyczne” 1 (1), s. 23–29.   Google Scholar

Wileczek A. (2020): Język i komunikacja. Wprowadzenie dla pedagogów. Warszawa.   Google Scholar


Опубликован
2021-03-31

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Wileczek, A., & Raczyński, P. (2021). Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych. Prace Językoznawcze, 23(1), 151–167. https://doi.org/10.31648/pj.6326

Anna Wileczek 
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Piotr Raczyński 
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach