Nazwy osób we współczesnej polszczyźnie (na materiale Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego)
Joanna Senderska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w KielcachАннотация
Celem artykułu jest analiza nazw osób pod kątem wskazania najbardziej wyrazistych
tendencji związanych ze wzbogacaniem słownictwa polskiego, tj. z tworzeniem nowych
jednostek leksykalnych oraz z zapożyczaniem ich, albo tylko ich znaczeń, z innych
języków. Materiał źródłowy pochodzi ze stron Obserwatorium Językowego Uniwersytetu
Warszawskiego, na których rejestrowana jest najnowsza leksyka polska. Nazwy osób
stanowią ok. 690 jednostek leksykalnych, przy czym przeważającą większość (ok. 630 jednostek)
stanowią neologizmy leksykalne, tj. nowe derywaty i composita oraz zapożyczenia
i kalki leksykalne. Pozostałe jednostki to neologizmy semantyczne (neosemantyzmy
i zapożyczenia semantyczne) oraz frazeologiczne (nowe frazeologizmy i kalki frazeologiczne).
Obserwacja wyekscerpowanych neologizmów potwierdza niesłabnące oddziaływanie
języka angielskiego na współczesną polszczyznę, nie tylko w zakresie leksyki, lecz także
w zakresie systemu słowotwórczego.
Ключевые слова:
nazwy osób, współczesna polszczyzna, neologizmy, zapożyczenia leksykalne, zapożyczenia strukturalneБиблиографические ссылки
Bańko M. (2019): Jeszcze o roli przyrostka -k- w adaptacji zapożyczeń w polszczyźnie. „Język Polski” XCIX, nr 3, s. 32–43.
Crossref
Google Scholar
Biesaga M. (2016): Drugie życie leminga we współczesnej polszczyźnie. „Polonica” XXXVI, s. 43–54.
Crossref
Google Scholar
Burkacka I. (2012): Kombinatoryka sufiksalna w polskiej derywacji odrzeczownikowej. Warszawa. Google Scholar
Burkacka I. (2013): Czy polszczyznę mogą wzbogacić nowe typy struktur słowotwórczych?. „LingVaria” VIII, nr 2 (16), s. 113–135.
Crossref
Google Scholar
Burkacka I. (2020): Janusze, halyny, sebixy i karyny. Memy internetowe jako źródło nowych eponimów. „Poradnik Językowy” 4, s. 21–35.
Crossref
Google Scholar
Buttler D. (1978). Rozwój semantyczny wyrazów polskich. Warszawa. Google Scholar
Dunaj B. (red.) (1996): Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa. Google Scholar
Dyszak A. (2019): Z badań nad zjawiskami słowotwórczymi i adaptacyjnymi w „najmłodszej polszczyźnie”. „Język Polski” XCIX, nr 3, s. 18–31.
Crossref
Google Scholar
Grabias S. (2003). Język w zachowaniach społecznych. Wyd. 2 poprawione. Lublin. Google Scholar
Górnicz M. (2019): Wewnątrzjęzykowe uwarunkowania zapożyczeń technolektalnych w języku polskim. Warszawa. Google Scholar
Grzegorczykowa R., Puzynina J. (1999): Rzeczownik. [W:] Gramatyka języka polskiego. Morfologia. Red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel. Warszawa, s. 389–468. Google Scholar
Jadacka H. (2009): Nieporozumienia wokół nazw żeńskich. [W:] W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo − słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej pamięci Profesor Zofii Kurzowej, Kraków 16−17 maja 2008. Red. M. Skarżyński, M. Szpiczakowska. Google Scholar
Kraków, s. 277–284. Google Scholar
Jadacka H. (red.) (2001): Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. T. II: Gniazda odrzeczownikowe. Kraków. Google Scholar
Kaczerzewska J. (2018): Stabilność ekspresywna leksemu janusz i jego jednostki derywowane. „Orbis Linguarum” LI, s. 85–119. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2005): Derywacja ujemna we współczesnym języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki. Toruń. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2007a): O nowych odczasownikowych i odrzeczownikowych nazwach subiektów. „Polonica” XXVIII, s. 105–120. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2007b): Pragmatyczna funkcja formantów w opisie derywatów. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXIII, s. 147–156. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2008): Klasyfikacja derywatów ze względu na funkcje formantów. [W:] Varia XV. Red. S. Ondrejovič. Bratysława, s. 280–286. Google Scholar
Kleszczowa K. (2007): Na straży niezmienności modeli słowotwórczych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXIII, s. 115–124. Google Scholar
Mańczak-Wolhfeld E. (1991): Tamersi – nowa tendencja w języku polskim? „Poradnik Językowy” 9–10, s. 429–431. Google Scholar
Markowski A. (2012): Wykłady z leksykologii. Warszawa. Google Scholar
Nagórko A. (2000): Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem). Warszawa. Google Scholar
Pędzich B. (2012): Jak powstaje socjolekt? Studium słownictwa paralotniarzy. Warszawa.
Crossref
Google Scholar
Senderska J. (2017): „Maniaczki” w Sieci. O języku i komunikacji wybranych kobiecych społeczności online. Kielce. Google Scholar
Sękowska E. 2012: Neologizmy słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane tendencje). „Eslavística Complutense” 12, s. 97–103.
Crossref
Google Scholar
Siuciak M. (2013): Niestabilność fleksyjna rzeczowników zapożyczonych w polszczyźnie dawnej i współczesnej. [W:] Sztuka to rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego. Red. J. Tambor, A. Achtelik. Katowice, s. 39–48. Google Scholar
Smółkowa T. (2001): Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej. Kraków. Google Scholar
Waszakowa K. (1993): Zapożyczenia jako przedmiot badań słowotwórstwa synchronicznego. „Z polskich studiów slawistycznych”.Seria 8, s. 255–261. Google Scholar
Waszakowa K. (2018): Nowe derywaty jako wymierne skutki zróżnicowanych oddziaływań zapożyczeń leksykalnych na słowotwórstwo polszczyzny XXI wieku. „Jazykovedný časopis” LVIX, nr 3, s. 536–548.
Crossref
Google Scholar
Waszakowa K. (2019): Internacjonalizacja w słowotwórstwie polszczyzny przełomu XX i XXI wieku jako przykład jednostronnych kontaktów językowych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXXV, s. 179–193.
Crossref
Google Scholar
Wileczek A. (2018): Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno-kulturowych. Warszawa. Google Scholar
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach