Visions of first contact from a communication perspective (the case of Blindsight by Peter Watts and The Story of Your Life by Ted Chiang)
Abstract
First contact is one of the most common themes in science fiction. The situation of a human meeting with representatives of a alien civilization, although often presented in a trivial way, is for many authors a pretext for philosophical reflection on the place of man in the universe, his communication abilities and the limits of knowledge. The fatalism
that dominates in cultural representations of first contact, regarding the inability
to communicate with a stranger, is particularly visible in Stanisław Lem’s prose. In works
such as Fiasko, Głos Pana, or Solaris, man is faced with complete strangeness and doomed
to communication failure. The aim of the article is to analyze the communication situation
in selected science fiction texts – the novel Blindsight by Peter Watts and the short
story The Story of Your Life by Ted Chinag. Both authors problematize the first contact
in terms of language and communication. Watts addresses the issue of the importance
of self-awareness in the process of effective communication, using the Chinese room
argument. Chiang, on the other hand, uses the theory of linguistic relativism (Sapir-
-Whorf hypothesis), which states that the language we use affects our perception of reality.
Keywords:
First contact in science fiction literature, Peter Watts, Blindsight, Chinese room, Ted Chiang, The Story of Your Life, Sapir–Whorf hypothesisReferences
Barmeyer E. (1989): Formy komunikacji. [W:] Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction. Red. R. Handke, L. Jęczmyk, B. Okólska. Poznań, s. 249–265. Google Scholar
Chiang T. (2016): Historia twojego życia. Przekład D. Kopociński, M. Jakuszewski, A. Sylwanowicz. Poznań. Google Scholar
Chomik M., Krajewska M. (2011): Od nominacji do kreacji. Rzecz o przekładzie neologizmów science fiction. Toruń. Google Scholar
Dukaj J. (2009): S.O.D.: Ślepoczytanie. „Esensja.pl”, , dostęp: 10.02.2024. Google Scholar
Goban-Klas T. (2004): Komunikowanie i media. [W:] Dziennikarstwo i świat mediów. Red. Z. Bauer, E. Chudziński. Kraków, s. 11–31. Google Scholar
Golka M. (2016): Komunikowanie międzykulturowe. Przypomnienie głównych tez. „Multicultural Studies” nr 1, s. 41–52. Google Scholar
Handke R. (1989): Językowe sposoby kreowania składników fantastycznonaukowych. Poznań. Google Scholar
Jarzębski J. (1989): Stanisława Lema podróż do kresu fabuły. [W:] Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction. Red. R. Handke, L. Jęczmyk, B. Okólska. Poznań, s. 131–140. Google Scholar
Jarzębski J. (2003): Wszechświat Lema. Kraków. Google Scholar
Klimczuk A. (2013): Hipoteza Sapira-Whorfa – przegląd argumentów zwolenników i przeciwników. „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja” nr 1, s. 165–181.
Crossref
Google Scholar
Lem S. (1996): Tajemnica chińskiego pokoju. Kraków. Google Scholar
Lem S. (2008): Głos Pana. Warszawa. Google Scholar
Lem S. (2020): Summa technologiae. Kraków. Google Scholar
Leś M. (2013): Pomieszanie języków i pierwszy kontakt. O językach sztucznych w fantastyce naukowej. „Białostockie Archiwum Językowe” nr 13, s. 159–185. Google Scholar
Orliński W. (2007): Co to są sepulki? Wszystko o Lemie. Kraków. Google Scholar
Przybyszewski S. (2009): Kilka uwag o roli kontekstu w komunikacji. „Prace Językoznawcze” XI, s. 179-189. Google Scholar
Przytuła P., (2022): Poza granice języka – innowacje językowe w prozie Jacka Dukaja (rodzaje i funkcje). „Prace Językoznawcze” XXII/2, s. 191–204.
Crossref
Google Scholar
Simons M. (2021): A Philosophy of First Contact: Stanisław Lem and the Myth of Cognitive Universality. „Pro-Fil – An Internet Journal of Philosophy” nr 11, s. 179–189, , dostęp: 20.01.2024.
Crossref
Google Scholar
Smuszkiewicz A. (1989): Konstrukcja postaci w polskiej prozie fantastycznonaukowej. [W:] Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction. Red. R. Handke, L. Jęczmyk, B. Okólska. Poznań, s. 266–281. Google Scholar
Tambor J. (1990): Język polskiej prozy fantastyczno-naukowej. Katowice. Google Scholar
Turing A.M. (1995): Maszyna licząca a inteligencja. [W:] Fragmenty filozofii analitycznej. Filozofia umysłu. Wybór i wstęp B. Chwedeńczuk. Warszawa, s. 271–300. Google Scholar
Watts P. (2020): Ślepowidzenie. Przekład W. Próchniewicz. Warszawa. Google Scholar
Wierzbicka A. (1967): O języku – dla wszystkich. Warszawa. Google Scholar
Wierzbicka A. (1997): Moje podwójne życie : dwa języki, dwie kultury, dwa światy. „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” nr 3(45), s. 73–93. Google Scholar
