XVII-wieczny poradnik rolniczy. Lingwistyczna charakterystyka gatunku (na przykładzie traktatów agronomicznych Jakuba Kazimierza Haura)

Cecylia Galilej

Katolicki Uniwersytet Lubelski



Анотація

This article is an attempt at a text type analysis of a seventeenth-century
agricultural guidebook on the basis of three very popular agrarian books by
Jakub Kazimierz Haur, an experienced mogul property administrator and writer.
The structural and semantic components of the text pattern in the collected
material is determined by extracting units of the text bigger then the sentence
and exploring their relationship. This kind of a typological approach can characterize
an agrarian guide (and other contemporary varieties of a guide because
of their formal similarity) as a standard text organization and contribute to the
development of the overall characteristics of the entire genre.




Awdiejew A. (1987): Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzeń. Kraków.   Google Scholar

Bachtin M. (1986): Problem gatunków mowy. [W:] tegoż: Estetyka twórczości słownej. Przeł. D. Ulicka. Warszawa.   Google Scholar

Baczko B., Hinz H. (wybór i oprac.) (1975): Kalendarz półstuletni 1750−1800. Wybór tekstów. Warszawa.   Google Scholar

Bartmiński J. (1991): Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka. [W:] Synteza w stylistyce słowiańskiej. Red. S. Gajda. Opole, s. 33−47.   Google Scholar

Bartmiński J. (1993): Styl potoczny. [W:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2. Red. J. Bartmiński. Wrocław, s. 115−134.   Google Scholar

Bernacki M., Pawlus M. (Red.). (2005): Słownik gatunków literackich. Bielsko-Biała.   Google Scholar

Bieńkowski T. (2002): Aspekty edukacji staropolskiej (Stanowe modele życia i wzory osobowe). „Rozprawy z Dziejów Oświaty”. T. XLI, s. 7−29.   Google Scholar

Bolecki W., Opacki I. (Red.). (2000): Genologia dzisiaj. Warszawa.   Google Scholar

Borawski S., Furdal A. (2003): Wybór tekstów do historii języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Chrzanowski T. (1984): Uwagi o intelektualiście-kolekcjonerze w Polsce na przełomie renesansu i baroku. [W:] Mecenas, kolekcjoner, odbiorca. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Katowice. Red. E. Karwowska. Warszawa, s. 121−145.   Google Scholar

Dacka-Górzyńska I., Partyka J. (Red.). (2009): Staropolskie kompendia wiedzy. Warszawa.   Google Scholar

Dobrzyńska T. (1992): Gatunki pierwotne i wtórne (Czytając Bachtina). [W:] Typy tekstów. Red. T. Dobrzyńska. Warszawa.   Google Scholar

Doroszewski W. (Red.) (1958−1969): Słownik języka polskiego. T. 1−11. Warszawa.   Google Scholar

Dziechcińska H. (2002): Hasło Parenetyka. [W:] Słownik literatury staropolskiej. Red. T. Michałowska. Wrocław, s. 618−623.   Google Scholar

Dudek D.: Pojęcie kultury fizycznej w polskiej tradycji terminologicznej do roku 1939 www.wtir.awf.krakow.pl/pdf/rozne/publik_pracownikow/.../pojecie_kultury_fiz>, dostęp: 21.01.2017]   Google Scholar

Ficek E. (2013): Poradnik. Model gatunkowy i jego tekstowe aktualizacje. Katowice.   Google Scholar

Gajda S. (1982): Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym. Warszawa−Wrocław.   Google Scholar

Gajda S. (1991): Gatunki wypowiedzi potocznych. [W:] Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych. Red. S. Gajda, Z. Adamiszyn. Opole, s. 67−74.   Google Scholar

Gajda S. (1993): Gatunkowe wzorce wypowiedzi. [W:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2. Red. J. Bartmiński. Wrocław, s. 245−258.   Google Scholar

Gajda S. (2001): Język naukowy. [W:] Język polski. Red. S. Gajda. Opole, s. 294−316.   Google Scholar

Galilej C. (2014a): Pastorałka w ujęciu genologicznym na przykładzie Symfonij anielskich Jana Żabczyca (XVII w.). „Prace Filologiczne” LXV, s. 125−141.   Google Scholar

Galilej C. (2014b): Kolęda teologiczna jako gatunek na przykładzie Symfonij anielskich Jana Żabczyca (XVII w.). [W:] Język nasz ojczysty. Zbiór studiów. Red. B. Taras. Rzeszów, s. 120−132.   Google Scholar

Galilej C. (2015): Kolęda noworoczna w ujęciu genologicznym na podstawie Symfonij anielskich   Google Scholar

Jana Żabczyca (XVII w.). „Prace Językoznawcze” XVII/3, s. 27−40.   Google Scholar

Greń Z. (1994): Semanyka i składnia czasowników oznaczających akty mowy w języku polskim i czeskim. Warszawa.   Google Scholar

Gruchała J. S., Grzeszczuk S. (1988): Staropolska poezja ziemiańska. Antologia. Warszawa.   Google Scholar

Grzegorczykowa R. (1991): Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy. [W:] Język a kultura. T. 4. Red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa. Wrocław.   Google Scholar

Grzelakowa E. (2010): O propagowaniu wiedzy ogrodniczej w opracowaniach popularnonaukowych. [W:] O trudnym łatwo. Red. J. Miodek, M. Zaśko-Zielińska. Wrocław, s. 5969.   Google Scholar

Indyk M. (1986): Spójność tekstów językowych. [W:] Teoretycznoliterackie tematy i problemy. Red. J. Sławiński. Wrocław, s. 175−191.   Google Scholar

Janik M. (2013): Kalendariografia polska od XVI−XVIII wieku. Próba typologii. [W:] Kalendarze staropolskie. Red. I. Dacka-Górzyńska, J. Partyka. Warszawa, s. 9−52.   Google Scholar

Kalbarczyk A. (2013): Liryka wśród aktów mowy. Próba aplikacji językoznawczych teorii pragmatycznych do analizy tekstu lirycznego. Lublin.   Google Scholar

Kargulowa A., Ferenz K. (1991): Społeczny kontekst poradnictwa. Poszukiwanie szans dla poradnictwa w działalności kulturalno-oświatowej. Warszawa.   Google Scholar

Kargulowa A. (Red.) (1996): Z podstaw poradoznawstwa. Wrocław.   Google Scholar

Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W. (Red.) (1900−1927): Słownik języka polskiego. T. 1−8. Warszawa.   Google Scholar

Koehler K. (2005): Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej. Kraków.   Google Scholar

Kolbuszewski J. (1997): Poradnik towarzyski. [W:] Słownik literatury popularnej. Red. T. Żabski. Wrocław.   Google Scholar

Korolko K. (1990): Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa.   Google Scholar

Krzysztofik M. (2013): Kategoria czasu antropologicznego w polskim kalendarzu XVII-wiecznym. [W:] Kalendarze staropolskie. Red. I. Dacka-Górzyńska, J. Partyka. Warszawa, s. 61−86.   Google Scholar

Labocha J. (1985): Sposoby wyrażania żądania we współczesnej polszczyźnie mówionej. Cz. 1. „Polonica” 11.   Google Scholar

Labocha J. (1986): Sposoby wyrażania żądania we współczesnej polszczyźnie mówionej. Cz. 2. „Polonica” 12.   Google Scholar

Lalewicz J. (1984): Uwagi o ikoniczności tekstu. „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 115−122.   Google Scholar

Linde S. B. (1807−1814): Słownik języka polskiego. T. 1−6. Warszawa.   Google Scholar

Łoś J. (1922): Początki piśmiennictwa polskiego (Przegląd zabytków językowych). Lwów.   Google Scholar

Mayenowa M.R. (Red.) (1966−2012): Słownik polszczyzny XVI wieku. T. 27. Wrocław–Warszawa.   Google Scholar

Michałowska T. (2002): Hasło Gatunek literacki. [W:] Słownik literatury staropolskiej. Wrocław, s. 280−287.   Google Scholar

Osiewicz M. (2012): Analiza kwantytatywno-porównawcza słownictwa Ksiąg o gospodarstwie Piotra Krescentyna (1549). „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria językoznawcza. T. 19(39), z. 1, s. 67−92.   Google Scholar

Ostaszewska D. (Red.). (2000): Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 1. Katowice.   Google Scholar

Ostaszewska D. (Red.). (2004): Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 2. Katowice.   Google Scholar

Ostaszewska D. (Red.). (2007): Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 3. Katowice.   Google Scholar

Ostaszewska D. (Red.), Przyklenk J. (współudz.) (2011): Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 4. Katowice.   Google Scholar

Partyka J. (1988): Szlachecka silva rerum jako źródło do badań etnograficznych. „Etnografia Polska”. T. XXXII, z. 2, s. 67−94.   Google Scholar

Partyka J. (1995): Rękopisy dworu szlacheckiego. Warszawa.   Google Scholar

Piekot T. (2010): Rekomendacje w raportach ewaluacyjnych jako wyspecjalizowane porady. [W:] Dobra rada nie zawada. Rady, porady, poradniki w języku, literaturze i kulturze. Red. W. Żarski, B. Staniów. Koszalin, s. 93−104.   Google Scholar

Przybyła O. (2004): Akty mowy w języku nauczycieli. Katowice.   Google Scholar

Przyklenk J. (2013): „Genus” w służbie „medium”, czyli o (nie)zmienności (?) gatunkowych wyznaczników porady językowej. [W:] Tekst – akt mowy – gatunek wypowiedzi. Red. U. Sokólska. Białystok, s. 295−314.   Google Scholar

Rejter A. (2002): Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej. Katowice.   Google Scholar

Rejter A. (2004): Wzorzec gatunkowy staropolskich poradników myśliwskich i jego uwarunkowania. [W:] Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 2. Red. D. Ostaszewska. Katowice, s. 246–257.   Google Scholar

Rzepka W.R., Wydra W. (1995): Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543. Wrocław. Sarnowska-Giefing I. (2003): Od onimu do gatunku tekstu. Nazewnictwo w polskiej satyrze do 1820 roku. Poznań.   Google Scholar

Searle J. R. (1987): Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka. Przeł. B. Chwedeńczuk. Warszawa.   Google Scholar

Skubalanka T., Wojtak M. (1978): Wybór tekstów nowopolskich z XVII-XX wieku. Cz. 1. Lublin.   Google Scholar

Tymiakin L. (2007): Nakłanianie subdyrektywne. Propozycja, prośba i rada w realizacjach młodzieży gimnazjalnej. Lublin.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1973): Akty mowy. [W:] Semiotyka i struktura tekstu. Red. M. R. Mayenowa. Wrocław, s. 201−219.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1983): Genry mowy. [W:] Tekst i zdanie. Red. T. Dobrzyńska, E. Janus. Wrocław, s. 125−138.   Google Scholar

Wilkoń A. (2000): Gatunki pierwotne i wtórne w perspektywie historycznej i współczesnej. [W:] Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 1. Red. D. Ostaszewska. Katowice, s. 14−24.   Google Scholar

Wilkoń A. (2003): Gatunki mówione. [W:] Porozmawiajmy o rozmowie. Red. M. Kita. Katowice, s. 46−58.   Google Scholar

Witosz B. (1994): Lingwistyka a problem gatunków mowy. „Socjolingwistyka” 14.   Google Scholar

Witosz B. (2005): Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki. Katowice.   Google Scholar

Wojtak M. (2004): Gatunki prasowe. Lublin.   Google Scholar

Wojtasik B. (1993): Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa. Wrocław.   Google Scholar

Wyrwas K. (2002): Skarga jako gatunek mowy. Katowice.   Google Scholar

Zachara M. (2002): Hasło Silva rerum. [W:] Słownik literatury staropolskiej. Red. T. Michałowska. Wrocław, s. 872−875.   Google Scholar

Zaśko-Zielińska M. (2002): Przez okno świadomości. Gatunki mowy w świadomości użytkowników języka. Wrocław.   Google Scholar

Zdanowicz A. i in. (1861): Słownik języka polskiego. T. 1−2. Wilno.   Google Scholar

Zdunkiewicz D. (1993): Akty mowy. [W:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2. Red. J. Bartmiński. Wrocław.   Google Scholar

Zdunkiewicz-Jedynak D. (2008): Gatunki wypowiedzi. Genologia – nauka o gatunkach. [W:] tejże: Wykłady ze stylistyki. Warszawa, s. 71−84.   Google Scholar

Zierkiewicz E. (2011): Poradnik jako podręcznik życia. Krótka refleksja na temat historii gatunku. [W:] Podręczniki i poradniki. Konteksty. Dyskursy. Perspektywy. Red. M. Chomczyńska-Rubacha. Kraków, s. 109−129.   Google Scholar

Żarski W. (2008): Książka kucharska jako tekst. Wrocław.   Google Scholar

Żarski W. (2010): Wzorzec gatunkowy poradników kucharskich i jego uwarunkowania tekstowe. [W:] Dobra rada nie zawada. Rady, porady, poradniki w języku, literaturze i kulturze. Red. W. Żarski, B. Staniów. Koszalin, s. 201−224.   Google Scholar

Żarski W., Staniów B. (Red.) (2010): Dobra rada nie zawada. Rady, porady, poradniki w języku, literaturze i kulturze. Koszalin.   Google Scholar

Żmigrodzka B. (1997): Testament jako gatunek tekstu. Katowice.   Google Scholar

##plugins.themes.libcom.download##


Опубліковано
2019-10-31

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Galilej, C. (2019). XVII-wieczny poradnik rolniczy. Lingwistyczna charakterystyka gatunku (na przykładzie traktatów agronomicznych Jakuba Kazimierza Haura). Prace Językoznawcze, 19(4), 31–63. вилучено із https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pj/article/view/4672

Cecylia Galilej 
Katolicki Uniwersytet Lubelski