Specyfika tworzywa audialnego oraz zabiegów lingwistycznych w słuchowisku radiowym Ex Barbie Macieja Kowalewskiego
Eliza Matusiak
Agnieszka Wypiorczyk
Анотація
Narracja stanowi immanentną składową budowania dramaturgii fikcjonalnego dzieła audialnego. Specyfika narracyjna słuchowiska Ex Barbie według scenariusza i reżyserii Macieja Kowalewskiego determinuje konstrukcję opowieści na płaszczyźnie fonicznej, która winna zachować spójność z warstwą verbum. Kreacja głównego bohatera oraz narracja, którą determinuje, kształtują opowieść na poziomach diegetycznym i audialnym. Sztuka słuchowiskowa, choć szeroko analizowana na gruncie radioznawczym, nie doczekała się dostatecznego opracowania pod kątem lingwistycznym. Celem autorek jest wskazanie wyróżników narracyjnych i konstrukcyjnych realizacji audialnej słuchowiska Ex Barbie oraz analiza sposobów, w jaki osiągnięto spójność dzieła w ujęciu radioznawczym oraz językoznawczym. Ponadto, w wybranym słuchowisku analizowane są gesty foniczne postaci, znamienne dla ich fonicznej reprezentacji.
Ключові слова:
słuchowisko, narracja, dramaturgia audialna, kohezja, koherencjaПосилання
Adamzik K. (2016): Textlinguistik. Grundlagen, Kontroversen, Perspektiven. Berlin–Boston. Google Scholar
Bachura J. (2011): Język adaptacji radiowej w słuchowisku „Od siódmej rano”. [W]: Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Red. E. Pleszkun-Olejniczakowa, J. Bachura, A. Pawlik. Toruń, s. 365−380. Google Scholar
Bachura J. (2012): Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowiska radiowe. Toruń. Google Scholar
Bachura J., Pawlik A. (2011): Wtórna wizualność sztuki radiowej na przykładzie wybranych słuchowisk dramatycznych. [W]: Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Red. E. Pleszkun-Olejniczakowa, J. Bachura, A. Pawlik. Toruń, s. 444−457. Google Scholar
Bachura-Wojtasik J. (2016): Literatura audialna między fikcją a niefikcją. „Upowieściowienie” dokumentu a narracje fikcyjne. [W]: Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy (1). Red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski. Warszawa, s. 184−212. Google Scholar
Bachura-Wojtasik J., Klimczak K. (2015): Słuchaj, nagrywaj, praktykuj – o estetyce dźwięku i dźwiękowych środkach wyrazu oraz o angażowaniu w pracę z dźwiękiem, , dostęp: 20.08.2019. Google Scholar
Bardijewska S. (2001): Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa. Google Scholar
Bloch J. (2013): Intonacja współczesnych polskich serwisów informacyjnych – zmiany, tendencje rozwojowe. [W:] Kultura zachowań językowych Polaków. Materiały z VIII Forum Kultury Słowa. Red. M. Krauz, K. Ożóg. Rzeszów, s. 208–213. Google Scholar
Boniecka B. (1999): Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka. Lublin. Google Scholar
Boniecka B., Panasiuk J. (2001): O języku audycji radiowych. Lublin. Google Scholar
Booth Wayne C. (2004): Rodzaje narracji. Przeł. I. Sieradzki. [W:] Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 229−244. Google Scholar
Dobrzyńska T. (1991): Tekst. Próba syntezy. „Pamiętnik Literacki” 82/2, s. 142−183. Google Scholar
Dybalska R., Kępa-Figura D., Nowak P. (2004): Przemoc w języku mediów? Analiza semantyczna i pragmatyczna audycji radiowych. Lublin. Google Scholar
Grice H. P. (1975): Logic and Conversation. [W:] Syntax and Semantics. Red. P. Cole, J. L. Morgan. New York, s. 41–58. Google Scholar
Hopfinger M. (2017): Z zagadnień genologii radiowej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 1/39, s. 15−21. Google Scholar
Konieczny W. (1979): Próba rekonstrukcji procesów znaczeniotwórczych w dziele radiowym. „Przekazy i Opinie” 4, s. 58−63. Google Scholar
Jurkowski M. (1984): Problematyka badań nad językiem radia. „Poradnik Językowy” 2, s. 94−99. Google Scholar
Lisowska-Magdziarz M. (2013): Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania. „Studia Medioznawcze” 2, s. 27–42. Google Scholar
Pawlik A. (2014): Teatr radiowy i jego gatunki. Toruń. Google Scholar
Pleszkun-Olejniczakowa E. (2012): Muzy rzadko się do radia przyznają. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych. Łódź. Google Scholar
Płażewski J. (1961): Język filmu. Warszawa. Google Scholar
Stanzel F. (1970): Sytuacja narracyjna i epicki czas przeszły. „Pamiętnik Literacki” 61/4, s. 219−232. Google Scholar
Todorov T. (2004): Ludzie opowieści. Przekł. R. Zimand. [W]: Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 269–281. Google Scholar
Van Dijk T. A. (2004): Działanie, opis działania a narracja. Przeł. M. B. Fedewicz. [W:] Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 145−166. Google Scholar
Vater H. (2008): Wstęp do lingwistyki tekstu. Struktura i rozumienie tekstów. Przeł. E. Błachut i in. Wrocław. Google Scholar
Wilkoń A. (2002): Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu. Kraków. Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. (2005): Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu. Kraków. Google Scholar
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
