Reinterpreted constituents as proper names in Italian proverbs

Joanna Szerszunowicz

Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0001-6197-5643


Анотація

Wśród nazw stanowiących komponenty przysłów występują składniki odczytywane jako
nazwy własne w wyniku reinterpretacji etymologicznej. Elementy te nabierają znaczenia,
co nie jest charakterystyczne dla nazw własnych. Ich semantyka jest uwarunkowana zaistnieniem
możliwości dwojakiej interpretacji tych nazw: po pierwsze, odczytania ich jako
jednostek należących do klasy nazw własnych, np. antroponimów lub toponimów; po drugie,
jako wyrazów o określonym znaczeniu, np. opisujących nazywaną osobę lub określane
miejsce. Nie są to prototypowe nazwy własne, wykazują one raczej cechy pseudoonimów.
Przysłowia zwierające tego rodzaju składniki są interesujące w perspektywie stylistycznej,
ponieważ dzięki grze słów wprowadzają do dyskursu zabarwienie humorystyczne.
Celem artykułu jest zanalizowanie zjawiska występowania komponentów reinterpretowanych
etymologicznie w paremiach włoskich, zbadanie mechanizmów wykorzystanych do
stworzenia możliwości etymologicznej reinterpretacji nazw własnych, wskazanie rodzajów
tych składników i ustalenie ich liczby dla korpusu opracowanego na podstawie słownika
przysłów zatytułowanego Dizionario dei proverbi italiani Carla Lapucciego.


Ключові слова:

przysłowie, nazwa własna, nazwa ornamentacyjna, etymologiczna reinterpretacja


Berezowski, L. (2001): Article and Proper Names. Wrocław.   Google Scholar

Chlebda, W. (2007): Mały prywatny katalog pilnych zadań frazeologicznych [A small catalogue of urgents phraseological tasks]. „Problemy Frazeologii Europejskiej” VIII, s. 15−31.   Google Scholar

Cieślikowa, A. (1998): Pseudonimy [Pseudonyms]. [In:] Polskie nazwy własne: encyklopedia. E. Rzetelska-Feleszko (ed.). Warszawa−Kraków, pp. 135−141.   Google Scholar

Földes, C. (1984/1985): Eigennamen in deutschen Redewendungen. „Muttersprache“ 2, pp. 174−180.   Google Scholar

Földes, C. (1988): Phraseologismen mit Anthroponymen in der deutschen und ungarischen Gegenwartssprache. [In:] Beiträge zur Phraseologie des Ungarischen und des Deutschen. R. Ilessky (ed.). Budapest, pp. 122−154.   Google Scholar

Földes, C. (1989): Onymische Phraseologismen als Objekt des Sprachvergleichs. [In:] EUROPHRAS 88. Phraséologie Contrastive. Actes du Colloque International Klingenthal–Strasbourg 12−16 mai 1988. G. Greciano (ed.). Strasbourg, pp. 127−140.   Google Scholar

Földes, C. (1990): Die Bibel als Quelle phraseologischer Wendungen: dargestellt am Deutschen, Russischen und Ungarischen. „Proverbium. Yearbook of International Proverb Scholarship“ 7, pp. 57−75.   Google Scholar

Gajda, S. (2004): Narodowokulturowy składnik znaczenia nazw własnych w aspekcie edukacyjnym [National-cultural component of proper names’ meaning from the educational perspective]. [In:] Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej. R. Mrózek (ed.). Katowice, pp. 21−28.   Google Scholar

Gawęda, I. (1998): Zu Eigennamen in deutschen und polnischen Sprichwörter. „Glottodidactica“ 26, pp. 89−100.   Google Scholar

Gurbisz, J. (1998): Saints’ Names as Main Semantical and Structural Element of Russian Proverbs. [In:] EUROPHRAS 97: Phraseology and Paremiology. Bratislava, pp. 151−155.   Google Scholar

Kijania-Placek, K. (2016): Indexicals and Names in Proverbs. „Studies in Logic, Grammar and Rhetoric” 46(59), pp. 59−78. Online: , accessed: 25.10.2019.   Google Scholar

Kosyl, Cz. (1998): Nazwy własne w literaturze pięknej. [In:] Polskie nazwy własne: encyklopedia. E. Rzetelska-Feleszko (ed.). Warszawa−Kraków, pp. 363−385.   Google Scholar

McArthur, T. (ed.) (1996): The Oxford Companion to the English Language. Oxford.   Google Scholar

Mieder, W. (1985): Proverbs as cultural units or items of folklore. [In:] Phraseology. Ein internationales Handbuch der zeitgenössischen Forschung. An International Handbook of Contemporary Research. H. Burger, D. Dobrovol’skij, P. Kühn, N. R. Norrick (eds.). Vol. 1. Berlin−New York, pp. 394−414.   Google Scholar

Migla, I. (2010): Phraseologismen mit einem Personnennamen im Deutschen, Russischen und Lettischen. [In:] EUROPHRAS 2008. Beiträge zur internationalen Phraseologiekonferenz vom 13.−16.8.2008 in Helsinki. J. Korhonen, W. Mieder, E. Piirainen, R. Piñel (eds.). Helsinki, pp. 282−289. Online: , accessed: 28.05.2010.   Google Scholar

Nowakowska, A., Tomczak, L. (2007): Nazwiska jako składniki syntaktyczne przysłów [Surnames as syntactic constituents of proverbs]. „LingVaria” 1(3), pp. 135−143.   Google Scholar

Pierini, P. (2008): Opening a Pandora Box: Proper Names in English Phraseology. „Linguistic Online” 36(4). Online: , accessed: 28.03.2009.   Google Scholar

Pintarić, N. (1996): Vlastita imena u poljskim narodnim poslovicam. „Studia Ethnolinguistica Croatica” 6(1), pp. 137−150.   Google Scholar

Schutz, R. (2002): Indirect Offensive Language in Dictionary. [In:] Proceedings of The Tenth EURALEX International Congress, Copenhagen−Denmark, August 13−17, 2002. A. Braasch, C. Povlsen (eds.). Vol. 2. Denmark, pp. 637−641.   Google Scholar

Sušinskienė, S. (2009): Personal and Place Names in English Phraseology. „Acta humanitarica universitatis Saulensis” 8, pp. 320−328.   Google Scholar

Szerszunowicz, J. (2006a): Some Remarks on English Idioms Containing First Names and Their Polish Equivalents. [In:] Tauta ir kalba: šiuolaikiniai sociolingvistinio ugdymo aspektai. R. Virbickaitė (ed.). Kaunas, pp. 241−243.   Google Scholar

Szerszunowicz, J. (2006b): On Allusive Place Names in Italian Idioms. „Jaunujų Mokslininkų Darbai. Young Researchers’ Works” 1(8), pp. 179−182.   Google Scholar

Szerszunowicz, J. (2008): On Pseudo-Equivalents in English, Italian, Polish Onymic Phraseology. „Valodu apguve problemas un perspektiva” 6, pp. 26−35.   Google Scholar

Szpila, G. (2003): Krótko o przysłowiu [Briefly on the proverb]. Kraków.   Google Scholar

Timoszuk, M. (2001): Funkcje antroponimów w przysłowiach i porzekadłach rosyjskich [The functions of anthroponyms in Russian proverbs and sayings]. [In:] Rosyjsko-polski słownik paremiologiczny. M. Kuratczyk, J. Lukszyn, M. Timoszuk, W. Zmarzer (eds.). Warszawa, pp. 26−37.   Google Scholar

Zaręba, L. (1996a): Frazeologia antroponimiczna związana z tradycją i kulturą narodową. Polsko-francuskie i francusko-polskie studium porównawcze [Anthroponymic phraseology related to tradition and national culture. Polish-French and French-Polish contrastive analysis]. „Poradnik Językowy” 1, pp. 30−42.   Google Scholar

Zaręba, L. (1996b): Frazeologia onomastyczna związków z Biblią i tradycją antyczną (polsko-francuskie studium porównawcze). „Problemy Frazeologii Europejskiej” 1, pp. 125−130.   Google Scholar

Zaręba, L. (1996c): Frazeologia toponomastyczna związana z tradycją i kulturą narodową. Polsko-francuskie i francusko-polskie studium porównawcze [Toponomastic phraseology related to tradition and national culture. Polish-French and French-Polish contrastive analysis]. „Poradnik Językowy” 2, pp. 40−49.   Google Scholar

##plugins.themes.libcom.download##


Опубліковано
2020-07-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Szerszunowicz, J. (2020). Reinterpreted constituents as proper names in Italian proverbs. Prace Językoznawcze, 22(3), 229–244. https://doi.org/10.31648/pj.5717

Joanna Szerszunowicz 
Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0001-6197-5643



Ліцензія

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.uk