Kobiety czasów saskich z piórem w ręku

Iwona Maciejewska

Opublikowane: 2018-09-291

Nr 3 (2015)

Kobiety czasów saskich z piórem w ręku

Iwona Maciejewska

Abstrakt

The article presents an attempt to characterize the increase in women's literary activity observed by researchers to have taken place during the reign of the two kings of the Wettin Dynasty. The period preceding the First Partition of Poland, for a long time seen as the time of culture in decline, are decades in which for the first time in our history women took up writing on such a scale. The phenomenon concerned most of all the nobility and the gentry and was connected with, among other things, the changes in education started in the second half of the 17th century. The discussion also covers the interrelations between the women who took to the pen over that period, indicating the reading matter which inspired them and the circumstances which facilitated their literary activity.

Słowa kluczowe:

XVIII wiek, twórczość kobiet, salon towarzyski, edukacja kobiet

Inne teksty tego samego autora

Iwona Maciejewska, Matki córkom. Kobiece pisanie w czasach saskich , Prace Literaturoznawcze: Nr 6 (2018)
Iwona Maciejewska, Wacława Potockiego rozumienie patriotyzmu , Prace Literaturoznawcze: Nr 7 (2019)
Iwona Maciejewska, Głos w sprawie edycji polskich romansów czasów saskich , Prace Literaturoznawcze: Nr 1 (2013)
Iwona Maciejewska, O zróżnicowanych funkcjach postscriptum – na przykładzie listów Magdaleny z Czapskich Radziwiłłowej , Prace Literaturoznawcze: Nr 2 (2014)
Iwona Maciejewska, Rola diariusza Hieronima Floriana Radziwiłła w edycji listów Magdaleny z Czapskich Radziwiłłowej , Prace Literaturoznawcze: Nr 4 (2016)
Iwona Maciejewska, Jak wyjść z getta? O poszukiwaniu nowych dróg w badaniu literatury staropolskiej , Prace Literaturoznawcze: Nr 1 (2013)
Iwona Maciejewska, O potrzebie badań interdyscyplinarnych na przykładzie projektu Źródła do dziejów Czapskich w XVIII wieku. Egodokumenty członków rodziny wojewody pomorskiego Piotra Jana (1685–1736) – opracowanie filologiczno-historyczne i edycja , Prace Literaturoznawcze: Nr `10 (2022)
Iwona Maciejewska, Utalentowana epistolografka czasów saskich – Konstancja z Gnińskich Czapska (rekonesans) , Prace Literaturoznawcze: Nr 12 (2024)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Maciejewska, I. (2018). Kobiety czasów saskich z piórem w ręku. Prace Literaturoznawcze, (3). Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pl/article/view/1145

Cited by / Share

Bibliografia

Aleksandrowska E., Jakubowski Wojciech, w: Polski słownik biograficzny, t. X, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1962–1964, s. 396–397.

Aleksandrowska E., O Barbarze Sanguszkowej, jej literackim salonie i nieznanej twórczości poetyckiej, w: Kultura literacka polowy XVIII wieku w Polsce. Studia i szkice, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1992, s. 113–145.

Buchwald-Pelcowa P., „Stare” i „nowe” w czasach saskich, w: Problemy literatury staropolskiej, Seria III, red. J. Pelc, Wroclwa 1978, s. 95–143.

Czyż A., Antonina Niemiryczowa, czyli rokoko metafizyczne, w: tegoż, Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, Wrocław 1988, s. 101–106.

Dziechcińska H., Kobieta w życiu i literaturze XVII i XVII wieku, Warszawa 2001.

Dziechcińska H., Przeszłość i teraźniejszość w kulturze czasów saskich, Warszawa 2007.

Jakuboszczak A., Sarmacka dama. Barbara Sanguszkowa (1718–1791) i jej salon towarzyski, Poznań 2008.

Judkowiak B., Formacja umysłowa sawantki polowy wieku (świat książek i środowisko literackie Franciszki Urszuli Radziwiłłowej), w: Kultura literacka polowy XVIII wieku w Polsce. Studia i szkice, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1992, s. 147–161.

Judkowiak B., Franciszka Urszula Radziwiłłowa (1705‒1753), w: Pisarze polskiego oświecenia, t. I, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1992, s. 66–89.

Judkowiak B., Franciszka Urszula Radziwiłłowa – w poszukiwaniu własnego głosu. Propozycje interpretacyjne, dokumentacyjne i edytorskie, Poznań 2013.

Judkowiak B., Inny głos? Wokół ekspresji kobiecości w utworach Franciszki Urszuli Radziwiłłowej, w: Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie, red. I. Maciejewska, K. Stasiewicz, Olsztyn 2008, s. 222–234.

Judkowiak B., Słowo inscenizowane. O Franciszce Urszuli Radziwiłłowej – poetce, Poznań 1992.

Judkowiak B., Użalenie się i wyznanie – do szuflady!, „Polonistyka” 2011, nr 1.

Krzyżanowski J., Talia i Melpomena w Nieświeżu. Twórczość U. F. Radziwiłłowej, w: Teatr Urszuli Radziwiłłowej. oprac. i posłowie K. Wierzbicka, Warszawa 1961, s. 7–33.

Kuchowicz Z., Pierwsza lekarka polska – Regina Salomea Rusiecka, w: tegoż, Żywoty niepospolitych kobiet polskiego baroku, Łódź 1989, s. 114–128.

Maciejewska I., Listy miłosne z różnych sfer, czyli epistolograficzne wyznania Magdaleny z Czapskich Radziwiłłowej i Teresy ze Strażyców Wiśnickiej (próba porównania), w: Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 3: Perspektywa historycznoliteracka, red. P. Borek, M. Olma, Kraków 2013, s. 307–321.

Maciejewska I., Miłość i erotyzm w piśmiennictwie czasów saskich, Olsztyn 2013.

Maciejewska I., Za cóż chwalić niewiastę? Ewolucja konwencji panegirycznej w ramie wydawniczej edycji czasów saskich, w: Panegiryk jako element życia literackiego doby staropolskiej i oświeceniowej, red. M. Sulejewicz-Nowicka, Z. Gruszka, wstęp M. Wichowa, Łódź 2013, s. 217–228.

Maliszewski K., Obraz świata i Rzeczypospolitej w polskich gazetkach rękopiśmiennych z okresu późnego baroku, Toruń 1990.

Miszalska J., „Kolloander wierny” i „Piękna Dianea”. Polskie przekłady włoskich romansów barokowych w XVII wieku i w epoce saskiej na tle ówczesnych teorii romansu i przekładu, Kraków 2003.

Partyka J., „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004.

Popiołek B., Kobiecy świat w czasach Augusta II. Studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków 2003.

Popiołek B., Królowa bez korony. Studium z życia i działalności Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej ok. 1669–1729, Łódź 1996.

Roćko A., Między sacrum i profanum. „Wiersze polskie...”Antoniny Niemiryczowej, w: Staropolski ogląd świata. Problemy kultury staropolskiej: poszukiwanie sacrum, odnajdywanie profanum. Studia historyczne, red. B. Rok, F. Wolański, Toruń 2013, s. 444–468.

Roćko A., Wizerunek artystyczny Antoniny Niemiryczowej, w: Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998, s. 129–140.

Rudnicka J., Maria z Kątskich Potocka jako tłumaczka Moliera, w: Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn 1996, s. 291–293.

Sajkowski A., Staropolska miłość. Z dawnych listów i pamiętników, Poznań 1981.

Stasiewicz K., Aktywność kulturowa dworu księżnej Barbary z Duninów Sanguszkowej, w: Dwory magnackie w XVIII wieku, red. T. Kostkiewiczowa, A. Roćko, Warszawa 2005, s. 159–171.

Stasiewicz K., Barbara Sanguszkowa i Elżbieta Drużbacka w świetle nowych źródeł, Olsztyn 2011.

Stasiewicz K, Elżbieta Drużbacka – najwybitniejsza poetka czasów saskich, Olsztyn 1992.

Stasiewicz K., „Miło i spokojnie będę odpoczywała pod cieniem skrzydeł Protektorki mojej”. Stosunki klientalne Elżbiety Drużbackiej z Barbarą Sanguszkową w świetle nowych źródeł, w: Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie, red. I. Maciejewska, K. Stasiewicz, Olsztyn 2008

Stasiewicz K., Zmysłowa i elokwentna prowincjuszka na staropolskim Parnasie. Rzecz o Drużbackiej i nie tylko..., Olsztyn 2001.

Strzelczyk J., Pióro w wątłych dłoniach: o twórczości kobiet w dawnych wiekach. Początki (od Safony do Hroswity), Warszawa 2007.

Ślękowa L., Muza domowa. Okolicznościowa poezja rodzinna czasów renesansu i baroku, Wrocław 1991.

Wiśniewska H., Milczenie i pisanie małopolskich pań w wiekach XVI-XVIII, Lublin 2013.

Wiśniewska H., Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Zielińska T., Radziłłowie herbu Trąby – dzieje roku, w: S. Górzyński i in., Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa 1996, s. 175–190. Google Scholar