Stosunki wojskowe między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Radzieckim w latach 1921-1939
Wojciech Włodarkiewicz
Military University of TechnologyAbstrakt
The article presents the military relations between Poland and the Soviet Union in the years 1921-1939, from the end of the war between Poland and the Bolshevik Russia until the beginning of World War II. Its content has been divided into four subchapters, in the first of which the author analyzes the state of research on the topic in question and the state of preservation of sources in Polish and foreign archives. In the following subsections, the author presents the military relations between Poland and the USSR in three periods: in the years 1921-1926, 1926-1935 and 1935-1939. The last subsection is key to the undertaken research problem. It contains findings on the changes in the mutual military relations to the disadvantage of Poland, in connection with the rapid expansion and modernization of the Red Army and the difficulties of the Polish military intelligence in their assessment and difficulties in recognizing the reconstructed cooperation between the USSR and Germany.
Słowa kluczowe:
military relations, the Republic of Poland, the Soviet Union, interwar periodBibliografia
ĆWIĘK, H. (2017), Między Warszawą a Berlinem przed wybuchem II wojny światowej. W: Majzner, R. (red.), Wrzesień z perspektywy służb specjalnych II Rzeczypospolitej. Radomsko, 107-147. Google Scholar
GMITRUK, J./WŁODARKIEWICZ, W. (red.) (2012), Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie międzywojennym. Warszawa-Siedlce. Google Scholar
GMITRUK, J./WŁODARKIEWICZ, W./ROGUSKI R. (red.) (2013), Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w latach II wojny światowej. Warszawa-Siedlce. Google Scholar
KOCHANOWSKI, J. (1999), Między dyplomacją a wywiadem. Działalność Romualda Wolikowskiego i Ignacego Boernera jako attaches wojskowych w Moskwie (1921-1924). W: Przegląd Historyczny. 1-2, 269-274. Google Scholar
KOŁAKOWSKI, P. (2012), Czas próby. Polski wywiad wojskowy wobec groźby wybuchu wojny w 1939 roku. Warszawa. Google Scholar
KORNAT, M. (2002), Polska wobec paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej. Warszawa. Google Scholar
KORNAT, M. (2012), Polityka zagraniczna Polski 1938-1939. Cztery decyzje Józefa Becka. Gdańsk. Google Scholar
KORNAT, M./MATERSKI, W. (2015), Między pokojem a wojną. Szkice o dyplomacji polskiej lat 1918-1945. Warszawa. Google Scholar
KOŚMIDER, T. (2012), Zagrożenie radzieckie w polskim planowaniu militarnym okresu międzywojnia. W: Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie międzywojennym. Warszawa-Siedlce, 127-147. Google Scholar
KRUSZYŃSKI, M. (2010), Ambasada RP w Moskwie 1921-1939. Warszawa. Google Scholar
KUŚNIERZ, R. (2013), Represje wobec konsulatów RP w ZSRR oraz polskie retorsje w 1938 roku. W: Gmitruk, J./Włodarkiewicz, W./Roguski, R. (red.), Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w latach II wojny światowej. Warszawa-Siedlce, 17-36. Google Scholar
LECZYK, M. (1997), Polska i sąsiedzi. Stosunki wojskowe 1921-1939. Białystok. Google Scholar
ŁOSSOWSKI, P. (1992), Dyplomacja Drugiej Rzeczypospolitej. Z dziejów polskiej służby zagranicznej. Warszawa. Google Scholar
MATERSKI, W. (1994),Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918-1939, Warszawa. Google Scholar
MATERSKI, W. (2005a), Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943. Warszawa. Google Scholar
MATERSKI, W. (2005b), ZSRR wobec polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934 r.. W: Wojciechowski M. (red.), Deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy z dnia 26 stycznia 1934 r. z perspektywy Polski i Europy w siedemdziesiątą rocznicę podpisania. Toruń, 145-154. Google Scholar
PEPŁOŃSKI, A. (1995), Wywiad polski na ZSRR 1921-1939. Warszawa. Google Scholar
PEPŁOŃSKI, A. (2005), Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej. Toruń. Google Scholar
REZMER, W. (2012), Polsko-radziecki pakt o nieagresji z 1932 roku – aspekty polityczne i militarne. W: Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie międzywojennym. Warszawa-Siedlce, 149-156. Google Scholar
STAWECKI, P. (red.) (1990), Zarys dziejów wojskowości polskiej w latach 1864-1939. Warszawa. Google Scholar
STROŃSKI, H., SEROCZYŃSKI,G. (red.) (2010), Polska dyplomacja na Wschodzie w XX-początkach XXI wieku. Olsztyn-Charków. Google Scholar
WŁODARKIEWICZ, W. (2002), Przed 17 września 1939 roku. Radzieckie zagrożenie Rzeczypospolitej w ocenach polskich naczelnych władz wojskowych 1921-1939. Warszawa. Google Scholar
WŁODARKIEWICZ, W. (2011), Rola polskiego wywiadu wojskowego w rozpoznaniu zagrożenia sowieckiego Rzeczypospolitej w latach 1932-1939, W: Kołakowski, P./Pepłoński, A. (red.), Wywiad wojskowy II Rzeczypospolitej. Materiały. Kraków, 193-207. Google Scholar
WŁODARKIEWICZ, W. (2012), Bezpieczeństwo granicy wschodniej Rzeczypospolitej w ocenach polskich na-czelnych władz wojskowych w latach 1921-1939. W: Gmitruk, J./Włodarkiewicz, W. (red.), Stosunki po-lityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie między-wojennym. Warszawa-Siedlce, 89-108. Google Scholar
WOJTKOWIAK, J. (red.) (2013), Wrogowie, sojusznicy, towarzysze broni polsko-rosyjskie stosunki wojskowe w pierwszej połowie XX wieku. Poznań. Google Scholar
ZGÓRNIAK, M. (1993), Polski wywiad wojskowy w 1939 roku, jego oceny sytuacji i wpływ na decyzje militarne i polityczne. W: Olejnik, K. (red.), „Pax et Bellum”. Poznań, 321-332. Google Scholar
Military University of Technology
Inne teksty tego samego autora
- Wojciech Włodarkiewicz, Zagrożenie bezpieczeństwa militarnego Rzeczypospolitej Polskiej przez Związek Radziecki w okresie międzywojennym , Przegląd Wschodnioeuropejski: Tom 13 Nr 1 (2022): Przegląd Wschodnioeuropejski
