O nienaruszalność granic. Polsko-sowiecki spór polityczny o kształt wschodniej granicy Rzeczypospolitej po II wojnie światowej
Adam Adrian Ostanek Ostanek
Military University of TechnologyAbstrakt
The Polish-Soviet conflict during World War II is one of the most complicated issues in legal terms. The war, which, although not declared, but visible in the form of military aggression, never took place in the eyes of the Soviet side. The course of the border and other international agreements, although signed without coercion in the international period, suddenly turned out to be worthless pieces of paper. The provisions of the Atlantic Charter, signed during the war and guaranteeing, inter alia, the inviolability of the borders, turned out not to apply to Poland. The aim of the article is to show what, in such a complicated situation, from the point of view of international law, the Polish-Soviet diplomatic dispute about the future of the Polish eastern border, which is also the border between the Republic of Poland and the Soviet Union, looked like. The source of the work are archival materials stored in British archives and scientific studies.
Słowa kluczowe:
World War II, Polish-Soviet relations, diplomacy, Teheran, Yalta, PotsdamBibliografia
Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum gen. Władysława Sikorskiego w Londynie (AIPiMS) PRM.4: Prezydium Rady Ministrów. Google Scholar
PRM.E.39; PRM.E.40; PRM.E.148: Prezydium Rady Ministrów 1939-1991. Google Scholar
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie (AIJP-L) 709/27/54; 709/27/60; 709/27/63: Druga Wojna Światowa. Google Scholar
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (AIJP-NJ) 701/9/3; 701/9/6; 701/9/15; 701/9/16: Rząd Polski na Emigracji 1939-1986. Google Scholar
Baliszewski, D. | Kunert, K. (oprac.) (1999), Prawdziwa historia Polaków. Google Scholar
Ilustrowane wypisy źródłowe 1939-1945. Tom 2. Warszawa. Google Scholar
Białe plamy… (1990), Białe plamy. ZSRS-Niemcy 1939-1941. Dokumenty i materiały dotyczące stosunków radziecko-niemieckich w okresie od kwietnia 1939 r. do lipca 1941 r. Wilno. Google Scholar
Duraczyński, E. (oprac.) (1990), Układ Sikorski-Majski. Wybór dokumentów. Warszawa. Google Scholar
Dziennik Ustaw RP 1922, 90, poz. 829. Google Scholar
Dziennik Ustaw RP 1946, 2, poz. 5. Google Scholar
Kumaniecki, K. W. (oprac.) (1924), Odbudowa państwowości polskiej. Najważniejsze dokumenty 1912-1924. Warszawa | Kraków. Google Scholar
List otwarty gen. K. Sosnkowskiego… (1943), List otwarty gen. K. Sosnkowskiego do T. Bieleckiego, Prezesa Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego. W: Myśl Polska. 1 (III), 43. Google Scholar
Polish-Soviet Relations… (1943), Polish-Soviet Relations 1918-1943. Official documents, issued by the Polish embassy in Washington by authority of the government of the Republic of Poland. Washington. Google Scholar
Stanisławska, S. (red.) (1965), Sprawa polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowej. Zbiór dokumentów. Warszawa. Google Scholar
Zgórniak, M. (red.) (1996), Protokoły posiedzeń Rady Ministrów RP. Tom III. Kraków. Google Scholar
Mitkiewicz, L. (1968), Z generałem Sikorskim na obczyźnie. Fragmenty wspomnień. Paryż. Google Scholar
Raczyński, E. (1960), W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939-1945. Londyn. Google Scholar
Dziennik… (1944a), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 4 z 6 I. Google Scholar
Dziennik… (1944b), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 12 z 15 I. Google Scholar
Dziennik… (1945), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 39 z 14 II. Google Scholar
Izviestia (1944), Izviestia, 11 (8313) z 13 I. [Известия. 11 (8313) z 13 I.] Google Scholar
Karski, J. (1995), Jałta: tajne i jawne. W: Gazeta Wyborcza. 30 z 4 II. Google Scholar
Adamski, Ł. (2017), Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946: aspekty prawne, historiograficzne i polityczne. W: Adamski, Ł. | Motyka, G. | Hryciuk, G. (red.), Sowieci a polskie podziemie 1943-1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji. Warszawa, 15-32. Google Scholar
Duraczyński, E. (1986), Między Londynem a Warszawą lipiec 1943 – lipiec 1944. Warszawa. Google Scholar
Duraczyński, E. (1993), Rząd polski na uchodźctwie 1939-1945. Warszawa. Google Scholar
Duraczyński, E. (1999), Polska 1939-1945. Dzieje polityczne. Warszawa. Eberhardt, P. (1993), Polska granica wschodnia 1939-1945. Warszawa. Google Scholar
Eberhardt, P. (2011), Linia Curzona jako wschodnia granica Polski. Geneza i uwarunkowania polityczne. W: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, XLVI, 127-158.
Crossref
Google Scholar
Eberhardt, P. (2018), Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej. W: Dzieje Najnowsze. 2, 87-117.
Crossref
Google Scholar
Hułas, M. (1999), Brytyjskie próby rozwiązania problemu granicy polsko-radzieckiej od lutego do kwietnia 1943. W: Jasiewicz J. (red.), Europa NIE prowincjonalna. Warszawa. Google Scholar
Janicka, B. (1994), Kalendarium władz RP na obczyźnie 1939-1945. W: Błażyński Z. (red.) Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej. Londyn, 921-968. Google Scholar
Karski, J. (1992), Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty. Warszawa. Google Scholar
Kersten, K. (1987), Polska probierz porozumień jałtańskich. Warszawa. Google Scholar
Kirkor, S. (1972), Rozmowy polsko-sowieckie w 1944 r. W: Zeszyty Historyczne. 22, 56-64. Google Scholar
Komarnicki, T. (1985), Jałtański rozbiór Polski w świetle prawa narodów. W: Krawczyk, A. (red), Google Scholar
Jałta wczoraj i dziś. Wybór publicystyki 1944-1985. Londyn, 89-96. Google Scholar
Kowalski, W. T. (1979), Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie (1939-1945). Warszawa. Google Scholar
Lane, T. (2007), Ofiary Stalina i Hitlera. Warszawa. Google Scholar
Materski, W. (2005), Na widecie. II Rzeczypospolita wobec Sowietów 1918-1943. Warszawa. Google Scholar
Mazur, G. | Skwara, J. | Węgierski J. (2007), Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946. Katowice. Google Scholar
Pobóg-Malinowski, W. (1986), Najnowsza historia polityczna Polski 1864-1945. Okres 1939-1945. Tom 3. Londyn. Google Scholar
Sudoł, A. (1997), Początki sowietyzacji Kresów Wschodnich. Jesień 1939. Bydgoszcz | Toruń. Google Scholar
Tebinka, J. (1998), Polityka brytyjska wobec problemu granicy polsko-radzieckiej 1939-1945. Warszawa. Google Scholar
Wandycz, P. (1999), Z Piłsudskim i Sikorskim. Warszawa. Google Scholar
Zabiegło, S. (1970), O rząd i granice. Walka dyplomatyczna o sprawę polską w II wojnie światowej. Warszawa. Google Scholar
Zarański, J.M. (1994), Moskiewskie rozmowy S. Mikołajczyka VIII-X 1944. W: Błażyński, Z. (red.), Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej. Londyn, 888-901. Google Scholar
Military University of Technology