For the inviolability of borders. The Polish-Soviet political dispute over the shape of the eastern border of Poland after World War II

Adam Adrian Ostanek Ostanek

Military University of Technology


Abstract

The Polish-Soviet conflict during World War II is one of the most complicated issues in legal terms. The war, which, although not declared, but visible in the form of military aggression, never took place in the eyes of the Soviet side. The course of the border and other international agreements, although signed without coercion in the international period, suddenly turned out to be worthless pieces of paper. The provisions of the Atlantic Charter, signed during the war and guaranteeing, inter alia, the inviolability of the borders, turned out not to apply to Poland. The aim of the article is to show what, in such a complicated situation, from the point of view of international law, the Polish-Soviet diplomatic dispute about the future of the Polish eastern border, which is also the border between the Republic of Poland and the Soviet Union, looked like. The source of the work are archival materials stored in British archives and scientific studies.


Keywords:

World War II, Polish-Soviet relations, diplomacy, Teheran, Yalta, Potsdam


Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum gen. Władysława Sikorskiego w Londynie (AIPiMS) PRM.4: Prezydium Rady Ministrów.   Google Scholar

PRM.E.39; PRM.E.40; PRM.E.148: Prezydium Rady Ministrów 1939-1991.   Google Scholar

Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie (AIJP-L) 709/27/54; 709/27/60; 709/27/63: Druga Wojna Światowa.   Google Scholar

Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (AIJP-NJ) 701/9/3; 701/9/6; 701/9/15; 701/9/16: Rząd Polski na Emigracji 1939-1986.   Google Scholar

Baliszewski, D. | Kunert, K. (oprac.) (1999), Prawdziwa historia Polaków.   Google Scholar

Ilustrowane wypisy źródłowe 1939-1945. Tom 2. Warszawa.   Google Scholar

Białe plamy… (1990), Białe plamy. ZSRS-Niemcy 1939-1941. Dokumenty i materiały dotyczące stosunków radziecko-niemieckich w okresie od kwietnia 1939 r. do lipca 1941 r. Wilno.   Google Scholar

Duraczyński, E. (oprac.) (1990), Układ Sikorski-Majski. Wybór dokumentów. Warszawa.   Google Scholar

Dziennik Ustaw RP 1922, 90, poz. 829.   Google Scholar

Dziennik Ustaw RP 1946, 2, poz. 5.   Google Scholar

Kumaniecki, K. W. (oprac.) (1924), Odbudowa państwowości polskiej. Najważniejsze dokumenty 1912-1924. Warszawa | Kraków.   Google Scholar

List otwarty gen. K. Sosnkowskiego… (1943), List otwarty gen. K. Sosnkowskiego do T. Bieleckiego, Prezesa Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego. W: Myśl Polska. 1 (III), 43.   Google Scholar

Polish-Soviet Relations… (1943), Polish-Soviet Relations 1918-1943. Official documents, issued by the Polish embassy in Washington by authority of the government of the Republic of Poland. Washington.   Google Scholar

Stanisławska, S. (red.) (1965), Sprawa polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowej. Zbiór dokumentów. Warszawa.   Google Scholar

Zgórniak, M. (red.) (1996), Protokoły posiedzeń Rady Ministrów RP. Tom III. Kraków.   Google Scholar

Mitkiewicz, L. (1968), Z generałem Sikorskim na obczyźnie. Fragmenty wspomnień. Paryż.   Google Scholar

Raczyński, E. (1960), W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939-1945. Londyn.   Google Scholar

Dziennik… (1944a), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 4 z 6 I.   Google Scholar

Dziennik… (1944b), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 12 z 15 I.   Google Scholar

Dziennik… (1945), Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. 39 z 14 II.   Google Scholar

Izviestia (1944), Izviestia, 11 (8313) z 13 I. [Известия. 11 (8313) z 13 I.]   Google Scholar

Karski, J. (1995), Jałta: tajne i jawne. W: Gazeta Wyborcza. 30 z 4 II.   Google Scholar

Adamski, Ł. (2017), Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946: aspekty prawne, historiograficzne i polityczne. W: Adamski, Ł. | Motyka, G. | Hryciuk, G. (red.), Sowieci a polskie podziemie 1943-1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji. Warszawa, 15-32.   Google Scholar

Duraczyński, E. (1986), Między Londynem a Warszawą lipiec 1943 – lipiec 1944. Warszawa.   Google Scholar

Duraczyński, E. (1993), Rząd polski na uchodźctwie 1939-1945. Warszawa.   Google Scholar

Duraczyński, E. (1999), Polska 1939-1945. Dzieje polityczne. Warszawa. Eberhardt, P. (1993), Polska granica wschodnia 1939-1945. Warszawa.   Google Scholar

Eberhardt, P. (2011), Linia Curzona jako wschodnia granica Polski. Geneza i uwarunkowania polityczne. W: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, XLVI, 127-158.
Crossref   Google Scholar

Eberhardt, P. (2018), Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej. W: Dzieje Najnowsze. 2, 87-117.
Crossref   Google Scholar

Hułas, M. (1999), Brytyjskie próby rozwiązania problemu granicy polsko-radzieckiej od lutego do kwietnia 1943. W: Jasiewicz J. (red.), Europa NIE prowincjonalna. Warszawa.   Google Scholar

Janicka, B. (1994), Kalendarium władz RP na obczyźnie 1939-1945. W: Błażyński Z. (red.) Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej. Londyn, 921-968.   Google Scholar

Karski, J. (1992), Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty. Warszawa.   Google Scholar

Kersten, K. (1987), Polska probierz porozumień jałtańskich. Warszawa.   Google Scholar

Kirkor, S. (1972), Rozmowy polsko-sowieckie w 1944 r. W: Zeszyty Historyczne. 22, 56-64.   Google Scholar

Komarnicki, T. (1985), Jałtański rozbiór Polski w świetle prawa narodów. W: Krawczyk, A. (red),   Google Scholar

Jałta wczoraj i dziś. Wybór publicystyki 1944-1985. Londyn, 89-96.   Google Scholar

Kowalski, W. T. (1979), Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie (1939-1945). Warszawa.   Google Scholar

Lane, T. (2007), Ofiary Stalina i Hitlera. Warszawa.   Google Scholar

Materski, W. (2005), Na widecie. II Rzeczypospolita wobec Sowietów 1918-1943. Warszawa.   Google Scholar

Mazur, G. | Skwara, J. | Węgierski J. (2007), Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946. Katowice.   Google Scholar

Pobóg-Malinowski, W. (1986), Najnowsza historia polityczna Polski 1864-1945. Okres 1939-1945. Tom 3. Londyn.   Google Scholar

Sudoł, A. (1997), Początki sowietyzacji Kresów Wschodnich. Jesień 1939. Bydgoszcz | Toruń.   Google Scholar

Tebinka, J. (1998), Polityka brytyjska wobec problemu granicy polsko-radzieckiej 1939-1945. Warszawa.   Google Scholar

Wandycz, P. (1999), Z Piłsudskim i Sikorskim. Warszawa.   Google Scholar

Zabiegło, S. (1970), O rząd i granice. Walka dyplomatyczna o sprawę polską w II wojnie światowej. Warszawa.   Google Scholar

Zarański, J.M. (1994), Moskiewskie rozmowy S. Mikołajczyka VIII-X 1944. W: Błażyński, Z. (red.), Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej. Londyn, 888-901.   Google Scholar


Published
2023-06-26

Cited by

Ostanek, A. A. O. (2023). For the inviolability of borders. The Polish-Soviet political dispute over the shape of the eastern border of Poland after World War II. Przegląd Wschodnioeuropejski, 14(1), 161–173. https://doi.org/10.31648/pw.9029

Adam Adrian Ostanek Ostanek 
Military University of Technology