DOŚWIADCZENIE WOJNY W TWÓRCZOŚCI PROZATORSKIEJ I TEKSTACH WSPOMNIENIOWYCH IWANA PTASZNIKAUA (WYBRANE ZAGADNIENIA)
Beata Siwek
The John Paul II Catholic University of LublinAbstrakt
The main goal of the article is to present the experience of war in selected prose and memoir texts by the Belarusian writer Ivan Ptashnikau. The focus is primarily on the issue of autobiographism, through which the majority of his texts should be interpreted, as well as the key techniques and narrative strategies used to structure the wartime experience. The article also explores several dominant themes in Ptashnikau’s work, including the childhood lost to war, the metaphysical dimension, the deheroization of the wartime experience, and the role of memory in shaping post-war identity. Additionally, significant attention is given to the poetics of the texts and the way emotions and experiences are portrayed, serving as instruments for Ptashnikau to shape and interpret the wartime reality.
Słowa kluczowe:
war, memory, experience, emotions, narrative strategiesBibliografia
Andrayuk, S. (1980), Chalavyek abzhyvaye zyamlyu, [in:] Ptashnikau, I., Vybranyya tvory w 2 t., t. 1: Apovyestsi. Apavyadanni. Minsk, 3-10. [Андраюк, С. (1980), Чалавек абжывае зямлю, [in:] Пташнікаў, І., Выбраныя творы ў 2 т., т. 1: Аповесці. Апавяданні. Мінск, 3-10.] Google Scholar
Bałżewska, K. (2020), Przestrzenie totalitarnego zniewolenia. Doświadczenie wojny i okupacji w twórczości Józefa Mackiewicza. Warszawa. Google Scholar
Caruth, C. ǀ Bojarska, K. (2010), Teoria traumy jako siła lektury. Cathy Caruth w rozmowie z Katarzyną Bojarską, [w:] Teksty Drugie 6, 125-135. Google Scholar
Cioran, E. (2004a). Brewiarz zwyciężonych. Warszawa. Google Scholar
Kowalska-Leder, J. (2006), Dzieciństwo czasu Zagłady. Przeciwstawne projekty prawdy, pamięci i zapisu doświadczenia, [w:] Buryła, S. ǀ Rodak, P. (red.), Wojna. Doświadczenie i zapis. Kraków, 311-330. Google Scholar
Nuzhdzina, T. (1982), Pa pravu lyubvi da chalavyeka, [in:] Ptashnikau, I. Lonva. Apovyests’. Minsk, 5-15. [Нуждзіна, Т. (1982). Па праву любві да чалавека, [in:] Пташнікаў, І. Лонва. Аповесць. Мінск, 5-15.] Google Scholar
Nycz, R. (2012), Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura. Warszawa.
Crossref
Google Scholar
Ptashnikau, I. (1990), Zbor tvoraw u chatyrokh tamakh. T. 2: Apovyestsi, apavyadannye. Minsk. [Пташнікаў, I. (1990), Збор твораў у чатырох тамах, т. 2: Аповесці, апавяданне. Мінск.] Google Scholar
Ptashnikau, I. (1992), Zbor tvoraw u chatyrokh tamakh, t. 4. Minsk. [Пташнікаў, I. (1992), Збор твораў у чатырох тамах, т. 4. Мінск.] Google Scholar
Ptashnikau, I. (2017), Vybranyya tvory. Minsk. [Пташнікаў, I. (2017), Выбраныя творы. Мінск.] Google Scholar
Rodak, P. (2000), Wizje kultury pokolenia wojennego. Wrocław. Google Scholar
Rodak, P. (2004), Wojna jako doświadczenie polskiego wieku XX, [w:] Dąbrowski, M. ǀ Wójcik, T. (red.), Dwudziestowieczność. Warszawa, 211-222. Google Scholar
Rybicka, E. (2015), Sensoryczna geografia literacka, [w:] Konończuk, E. ǀ Sidoruk, E. (red.), Przestrzenie (geo)biograficzne w literaturze. Białystok, 41-62. Google Scholar
Siwek, B. (2021a), Poetycki model prozy Iwana Ptasznikaua (na przykładzie opowieści Łonwa), [w:] Studia Białorutenistyczne 15, 187-199.
Crossref
Google Scholar
Siwek, B. (2021b), Znaki (nie)pamięci. Twórczość prozatorska Iwana Ptasznikaua w świetle jego wspomnień i tekstów krytycznych, [w:] Kawęcka, M. ǀ Mocarz-Kleindienst, M. ǀ Siwek, B. ǀ Wideł-Ignaszczak, M. (red.), Przekraczanie granic. Rosyjska, ukraińska i białoruska przestrzeń literacka, kulturowa i językowa z perspektywy XXI wieku. Lublin, 297-306. Google Scholar
Siwek, B. (2022), U źródeł literackiej tożsamości Iwana Ptasznikaua (na materiale dokumentów archiwalnych i tekstów prozatorskich), [w:] Cybulski, M. ǀ Mocarz-Kleindienst, M. ǀ Saweneć, A. (red.), Umysł otwarty. Historia – kultura – społeczeństwo. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Witoldowi Kołbukowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Lublin, 165-177. Google Scholar
Szczęsna, J. (2015), Poetyckie światy wojny. Studia o poezji polskiej po roku 1939. Poznań. Google Scholar
Shupyen’ka, H. (1985), Holasam naroda, [in:] Ptashnikau, I. Alimpiyada (Voblaki shast¬sidzyesyatykh). Raman. Minsk, 614-622. [Шупенька, Г. (1985), Голасам народа, [in:] Пташнікаў, І., Алімпіяда (Воблакі шасцідзесятых). Раман. Мінск, 614-622.] Google Scholar
Vasyuchenka, P. (1985), Vachami dzyatsinstva, [in:] Byelaruskaya litaratura 13, 42-49. [Васючэнка, П. (1985), Вачамі дзяцінства, [in:] Беларуская літаратура 13, 42-49.] Google Scholar
White, H. (2000), Poetyka pisarstwa historycznego. Kraków. Google Scholar
Zarębianka, Z. (2004), Potrzeba duchowości. Potrzeba nadziei, [w:] Dąbrowski, M. ǀ Wójcik, T. (red.), Dwudziestowieczność. Warszawa, 499-508. Google Scholar
Zieniewicz, A. (2004), Odmiany paktów autobiograficznych w literaturze XX wieku, [w:] Dąbrowski, M. ǀ Wójcik, T. (red.), Dwudziestowieczność. Warszawa, 255-271. Google Scholar
The John Paul II Catholic University of Lublin
Inne teksty tego samego autora
- Beata Siwek, Aleksander Barszczewski: uczony i poeta (w 90. rocznicę urodzin) , Przegląd Wschodnioeuropejski: Tom 11 Nr 1 (2020): Przegląd Wschodnioeuropejski
