Lokaut w systemie ustrojowym Republiki Turcji
Abstrakt
Lokaut to powszechny w wielu krajach instrument prowadzenia sporu zbiorowego. Ta zbiorowa akcja pracodawcy posiada w Republice Turcji od blisko 60 lat konstytucyjne umocowanie i jest szczegółowo uregulowana na poziomie ustawowym. Pomimo gwałtownych i głębokich zmian społecznych, demograficznych, ekonomicznych i kulturowych nad Bosforem w tym okresie uprawnienie pracodawców do stosowania retorsji w postaci lokautu nigdy nie zostało zakwestionowane. Celem artykułu jest analiza konstytucyjnych i ustawowych regulacji lokautu w Republice Turcji oraz weryfikacja w jaki sposób wysoki poziom uzwiązkowienia strony pracowniczej oraz mocna pozycja organizacji pracodawców uczyniły z lokautu żywe i popularne narzędzie pozwalające kształtować indywidualne stosunki pracy. Biorąc pod uwagę międzynarodową pozycję Turcji (członek założyciel OECD oraz członek Grupy G20) oraz polską dyskusję nad lokautem, powracającą w ostatnim okresie przy okazji projektów Zbiorowego Kodeksu Pracy w roku 2007 oraz Kodeksu Zbiorowego Prawa Pracy w 2017, doświadczenia tureckie w zakresie lokautu wydają się cennym materiałem porównawczym wzbogacającym refleksję nad kształtem sporów zbiorowych w Polsce.
Słowa kluczowe:
lokaut, spór zbiorowy, strajk, dialog partnerów społecznych, Konstytucja Republiki Turcji.Bibliografia
Atabaki T., Brockett G., Ottoman and republican Turkish labour history: an introduc¬tion, „History Faculty Publications” 2009, nr 4. Google Scholar
Baran K. W., Inne niż strajk akcje protestacyjne w systemie polskiego prawa pracy, [w:] Stosunki zatrudnienia w dwudziestoleciu społecznej gospodarki rynkowej. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 40-leci pracy naukowej Profesor Barbary Wagner, (red.) A. Sobczyk, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Baran K.W., System Prawa Pracy. Tom V. Zbiorowe prawo pracy, Wolters Kluwer, War-szawa 2014. Google Scholar
Baran K.W., Zbiorowe prawo pracy. Zarys wykładu z kazusami, Info-Trade, Gdańsk– –Kraków 1998. Google Scholar
Ben-Israel R., Introduction to strikes and lockouts: a comparative perspective, „Bulletin of Comparative Labor Relations” 1994, nr 29. Google Scholar
Briggs C., Lockout law in comparative perspective: Corporatism, pluralism and neo- -liberalism, „International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Re¬lations” 2005, nr 3. Google Scholar
Brockett G., Collective action and the Turkish revolution: towards a framework for the social history of the Ataturk era, „Middle Eastern Studies” 1998, vol. 34, nr 4. Google Scholar
Chlipała E., Geopolityczne uwarunkowania pozycji Republiki Tureckiej na arenie mię-dzynarodowej, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego” 2016, nr 2. Google Scholar
Cameron C., Ray D., Corbett W., Labor-Management Relations: Strikes, lockout and boycotts, Clark Boardman Callaghan, Eagan 2013. Google Scholar
Centel T., Introduction to Turkish labour law, Springer International Publishing, Heidelberg 2017. Google Scholar
Cudowski B., Pozastrajkowe środki prowadzenia sporów zbiorowych, „Monitor Prawa Pracy” 2010, nr 4. Google Scholar
Dereli T., Labour law and industrial relations in Turkey, [w:] International encyclope¬dia of labour law and industrial relations, (red.) R. Blanpain, Kluwer Law Interna¬tional, Haga 2012. Google Scholar
Employers association in metal sector declares lockout, Hurriyet Daily News, 22 sty¬cznia 2020, https://www.hurriyetdailynews.com/employers-association-in-metal-sector-declares-lockout-151301. Google Scholar
Kazimierczuk M., Zakres podmiotowy konstytucyjnej wolności zrzeszania się w związ¬kach zawodowych, „Studia Prawnoustrojowe” 2008, nr 8. Google Scholar
Kazimierczuk M., Relacje związków zawodowych z partiami politycznymi w realiach społeczeństwa obywatelskiego, „Studia Prawnoustrojowe” 2016, nr 32. Google Scholar
Kazimierczuk M., Konstytucyjny zakres ograniczenia wolności zrzeszania się w związ¬kach zawodowych, „Studia Prawnoustrojowe” 2016, nr 34. Google Scholar
Krzywoń A., Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Lange T., The role of lockouts in labor conflicts, „European University Studies” 1987, vol. 631. Google Scholar
Lata H., Lokaut jako ultima ratio pracodawców wobec nielegalnego strajku, „Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2002, nr 15. Google Scholar
Masewicz W., Lokaut jako pojęcie i instytucja prawna, „Praca i Zabezpieczenie Społecz¬ne” 1992, nr 12. Google Scholar
Masewicz W., Zatarg zbiorowy pracy, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz 1994. Google Scholar
Niemiec J., Kierunki oddziaływania Turcji wobec wyzwań regionalnej integracji poli¬tycznej z XXI wieku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polo¬nia Sectio M” 2017, vol. II. Google Scholar
Schmit M., Tanisik M., Turkish labor law, Transnational Publishers Inc., Nowy Jork 1997. Google Scholar
Serafin K., Lokaut a zasada neutralności państwa w niemieckim systemie prawa, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2007. Google Scholar
Serafin K., Lokaut w prawie międzynarodowym, europejskim i porównawczym, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2001, t. LXIV. Google Scholar
Seroka W., Możliwość ratyfikowania przez Polskę art. 6 par. 4 ZEKS dotyczącego prawa do akcji zbiorowej, „Monitor Prawa Pracy” 2008, nr 9. Google Scholar
Seweryński M., Autonomia partnerów społecznych w stosunkach pracy i jej ogranicze¬nia, [w:] Zbiorowe prawo pracy w XXI wieku, (red.) A. Wypych-Żywicka, M. Toma¬szewska, J. Stelina, Gdańsk 2010. 293 Google Scholar
Sur M., General framework and historical development of labor law in Turkey, „Com-parative Labor Law and Policy Journal” 2009, nr 2. Google Scholar
Świątkowski A.M., Lokaut (studium stosunków przemysłowych), „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Poliki Społecznej” 1996, t. 3. Google Scholar
Świątkowski A.M., Strajk i lokaut, [w:] Prawo pracy. Refleksje i poszukiwania. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Wratnego, (red.) G. Uścińska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2013. Google Scholar
Świątkowski A.M., Swoboda podejmowania akcji zbiorowych a prawa obywatelskie, ekonomiczne i socjalne regulowane prawem pracy, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 1995. Google Scholar
Turkish metal employers’ association takes lockout decision, Reuters, 22 stycznia 2020, https://www.reuters.com/article/turkey-labour-strike/turkish-metal-employers-as¬sociation-takes-lockout-decision-idUSL8N29R137. Google Scholar
Unterschutz J., Wybrane problemy ograniczenia swobody koalicji w świetle prawa mię-dzynarodowego i Konstytucji RP, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2013, nr 10. Google Scholar
Westfall D., Thusing G., Strikes and lockouts in Germany and under federal legislation in the United States: a comparative analysis, „Boston College International and Comparative Law Review” 1999, vol. 22, nr 1. Google Scholar
Wilczanowska H., Dopuszczalność instytucji lokautu – rozważania z perspektywy Euro-pejskiej Karty Społecznej oraz polskiego i amerykańskiego porządku prawnego, „Rynek – Społeczeństwo – Kultura” 2016, nr 1. Google Scholar
Witkowski J., Prawo pracodawców do lokautu, „Roczniki Administracji i Prawa” 2014, nr 1. Google Scholar
Yenisey K. D., Ataman B. C., Decentralized collective bargaining: A solution to econo¬mic crisis? The case of Turkey, [w:] Collective bargaining developments in times of crises, (red.) S. Laulom (red.), Kluwer Law International, Haga 2017. Google Scholar
Yetgin F., Lepkova N., A comparative analysis on housing policies in Turkey and Lithu¬ania, „International Journal of Strategic Property Management” 2007, vol. 11, nr 1. Google Scholar
