Konserwatyści wschodniogalicyjscy wobec strajków chłopskich w 1902 r.
Abstrakt
Galicja pod względem ekonomicznym była jednym z najuboższych regionów w monarchii habsburskiej. Silną pozycję zajmowało polskie ziemiaństwo, żyjące pośród ukraińskiego chłopstwa. Czynniki ekonomiczne i napięcia narodowościowe skutkowały konfliktami politycznymi. Artykuł przedstawia stanowisko konserwatystów wschodnigalcyjskich zw. podolakami wobec strajków rolnych 1902 r. Ich konsekwencją było zbliżenie podolaków do polityków narodowej demokracji. Wobec radykalizacji postaw strony ukraińskiej nieunikniony okazał się konflikt narodowościowy w Galicji Wschodniej, w którym podolacy stali na straży polskiego interesu narodowego.
Słowa kluczowe:
strajki rolne, history of political thought, politycy konserwatywni w Galicji, stosunki polsko-ukraińskie, Austro-WęgryBibliografia
Bułachtin M. A., Konserwatyści polscy a reforma ustawodawstwa wyborczego Galicji na początku XX wieku, „Zeszyty Prawnicze” 2007, r. 7, nr 1. Google Scholar
Bernacki W., Wstęp, [w:] W. Dzieduszycki, Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012. Google Scholar
Bobrzyński M., Z moich pamiętników, Wrocław 1957. Google Scholar
Buszko J., Kryzys polityczny 1908 roku w Galicji, [w:] Księga pamiątkowa ku czci Konstantego Grzybowskiego, Kraków 1971. Google Scholar
Buszko J., Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1914, Warszawa 1996. Google Scholar
Buszko J., Sejmowa reforma wyborcza w Galicji 1905–1914, Warszawa 1956. Google Scholar
Chłędowski K., Pamiętniki, t. 1, Warszawa 1951. Google Scholar
Daszyk K. K., Osobliwy Podolak. W kręgu myśli historiozoficznej i społeczno-politycznej Wojciecha hr. Dzieduszyckiego, Kraków 1993. Google Scholar
Dmowski R., Upadek konserwatyzmu w Polsce, [w:] idem, Pisma, t. IV, Częstochowa 1938. Google Scholar
Dzieduszycki W., Bezrobocie podczas żniw na Rusi, „Przegląd Polski” 1903, t.147. Google Scholar
Feldman W., Stronnictwa i programy polityczne w Galicyi 1846–1906, t. I, Kraków 1907. Google Scholar
Górski A., Podolacy. Obóz polityczny i jego liderzy, Warszawa 2013.Górski A., Powikłane polityczne relacje polsko-ruskie w Galicji Wschodniej w okresie autonomii, „Studia Politologica Ucraino-Polona” 2013, nr 3. Google Scholar
Gruchała J., Rząd austriacki i polskie stronnictwa polityczne w Galicji wobec kwestii ukraińskiej (1890–1914), Katowice 1988. Google Scholar
Gruchała J., Sytuacja polityczna na ziemiach polskich na początku XX w. (do 1914 r.) w ocenie czeskich stronnictw politycznych, „Sobótka” 1984, nr 3. Google Scholar
Hampel J., Chłopi i ludowcy wobec kwestii narodowej w Galicji, [w:] K. Karolczak, H.W. Żaliński (red.), Galicyjskie dylematy. Zbiór rozpraw, Kraków 1994. Google Scholar
Jakubec T., Wojciech Dzieduszycki. Pisarz. Estetyk. Filozof, Kraków 2009. Google Scholar
Jaskólski M., Ateńczyk z Jezupola, [w:] Idee – państwo – prawo, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych” 1991, z. 28. Google Scholar
Kania R., Działalność podolaków w Galicji Wschodniej w poglądach Wilhelma Feldmana, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania” 2015, t. 8. Google Scholar
Kazimierczuk M., Konserwatywna myśl polityczna Pawła Popiela, „Studia Prawnoustrojowe” 2016, nr 33 Google Scholar
Kieniewicz S., Adam Sapieha 1828–1903, Warszawa 1993. Google Scholar
Kieniewicz S., Dzieduszycki Wojciech, [w:] Polski słownik biograficzny, t. VI. Google Scholar
Kosicka-Pajewska A., Zachowawcza myśl polityczna w Galicji w latach 1864–1914, Poznań 2002. Google Scholar
Ludwikowski R.R., Szkice na temat galicyjskich ruchów i myśli politycznej (1848–1892),„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z nauk politycznych” 1980,z. 15. Google Scholar
Najdus W., Podłoże ruchu burżuazyjno-demokratycznego w Galicji w przededniu rewolucji 1905–1907 roku, „Przegląd Historyczny” 1955, nr 46. Google Scholar
Osuchowski W., Śp. Leon Piniński, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”1938, R. 18. Google Scholar
Partacz C., Od Badeniego do Potockiego. Stosunki polsko-ukraińskie w Galicji w latach 1888–1908, Toruń 1996. Google Scholar
Rozwadowski J., Ruskie bezrobocie w 1902 r. Uwagi o jego terenie, Lwów 1904. Google Scholar
Skwara J., Konserwatyści wschodniogalicyjscy – podolacy wobec kwestii ukraińskiej w okresie namiestnictwa Michała Bobrzyńskiego 1908–1913, „Rocznik Historyczno--Archiwalny” 1996, t. XI. Google Scholar
Stoczewska B., Ukraina i Ukraińcy w polskiej myśli politycznej. Od końca XX wieku do wybuchu II wojny światowej, Kraków 2013. Google Scholar
Szarlitt B., O panu “Wojtku” Dzieduszyckim. Wspomnienia osobiste B. Szarlitta, „Naokoło Świata” 1926, nr 32. Google Scholar
Szymański Ł., Problematyka obywatelstwa w ujęciu Stanisława Starzyńskiego, „Imponderabilia” 2014, nr 6. Google Scholar
Wątor A., Galicyjska Rada Narodowa w latach 1907–1914. Z dziejów instytucji obywatelskiej, „Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i Studia” 2000, t. 35. Google Scholar
Wątor A., Narodowa Demokracja w Galicji do 1918 roku, Szczecin 2002. Google Scholar
Zdrada J., Kozłowski Włodzimierz Marian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XV. Google Scholar
Zdrada J., Piniński Leon Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVI. Google Scholar
