Podrabianie napojów alkoholowych – problem dotykający państwo i konsumentów
Edyta Mucha
Wyższa Szkoła Policji w SzczytnieAbstrakt
Nielegalny handel podrobionymi napojami alkoholowym stanowi poważne i rosnące zagrożenie we współczesnym świecie. Wywiera negatywny wpływ na takie aspekty życia, jak zdrowie konsumentów, wzrost gospodarczy oraz praworządność. Celem artykułu jest całościowa analiza zjawiska podrabiania napojów alkoholowych poprzez określenie pojęcia, zakresu i tendencji związanych z tym procederem. Artykuł uwzględnia także najnowsze metody podrabiania napojów alkoholowych, jak również porusza problematykę zapobiegania i zwalczania tego zjawiska. Przeprowadzone rozważania pozwalają wysunąć wniosek, iż jedynie systemowe działania w obszarze ustawodawczym, edukacyjnym oraz organizacyjnym pozwolą na efektywne zapobieganie i zwalczanie procederu podrabiania napojów alkoholowych oraz zwiększą świadomość konsumentów w zakresie negatywnego wpływu na ich zdrowie i życie.
Słowa kluczowe:
prawo karne, kryminologia, wyroby akcyzowe, nielegalny alkohol, podrabianie napojów alkoholowych, znak towarowyBibliografia
EUIPO, 2020 STATUS REPORT ON IPR INFRINGEMENT. Why IP Rights are important, IPR infringement, and the fight against counterfeiting and piracy, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d7e6f903-c577-11ea-b3a4-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Europol, 15 000 tonnes of illegal food and beverages off the market, https://www.europol.europa.eu/media-press/newsroom/news/15-000-tonnes-of-illegal-food-and-beverages-market, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Europol, Counterfeits, substandard goods and intellectual property crime in the COVID-19 pandemic, https://www.europol.europa.eu/sites/default/files/documents/report_covid_19__viral_marketing_counterfeits.pd, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Food Standards Alcohol, Fake alkocohol, https://www.food.gov.uk/safety-hygiene/fake-alcohol, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Fundacja Warsaw Enterprise Insitute, Przemysł spirytusowy w Polsce, https://wei.org.pl/wp-content/uploads/2019/01/Przemys%C5%82-spirytusowy-w-Polsce.pdf, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
GUS, Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu - ostre zatrucia i używanie szkodliwe, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Holostik, What are the effects of counterfeiting on the alcohol & beverages industry?, https://holostik.com/blog/what-are-the-effects-of-counterfeiting-in-the-alcohol-beverages-industry/, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Hood L., Counterfeit alcohol, sometimes containing jet fuel or embalming fluid, is a growing concern for tourists abroad, https://theconversation.com/counterfeit-alcohol-sometimes-containing-jet-fuel-or-embalming-fluid-is-a-growing-concern-for-tourists-abroad-119706, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
IARD, Global standards for online alcohol sale and delivery, https://www.iard.org/IARD/media/Documents/25052021-Global-standards-for-online-alcohol-sale-and-delivery.pdf, dostęp: 08.11.2022 r. Google Scholar
Kowalska A., Problem fałszowania żywności w Polsce, „Problemy jakości” 2016, nr 9. Google Scholar
Leyshon M., Delivering a problem?, Alcohol Change UK, s. 13, https://s3.eu-west-2.amazonaws.com/files.alcoholchange.org.uk/documents/Delivering-a-problem-final.pdf, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Matarewicz J., art. 93 Stawka akcyzy na alkohol etylowy [w:] Ustawa o podatku akcyzowym. Komentarz aktualizowany, LEX/el, 2022, https://sip.lex.pl/#/commentary/587850212/697241/matarewicz-jacek-ustawa-o-podatku-akcyzowym-komentarz-aktualizowany?cm=URELATIONS, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Momot R., Produkcja i rynek napojów spirytusowych względem pozostałych napojów alkoholowych. Analiza otoczenia prawnego, gospodarczego i społecznego, https://fundacjarepublikanska.org/wp-content/uploads/2017/06/branza-spirytusowa-raport.pdf, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Narodowska J., M. Duda, Problematyka nieprzemysłowej produkcji napojów alkoholowych. Analiza prawna i kryminologiczna, [w:] Lewkowicz A., Pływaczewski W. (red.), Przeciwdziałanie patologiom na rynku żywności, Szczytno 2015, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie & Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Google Scholar
Niżnik-Dobosz I., art. 18, [w:] M. Koszowski, I. Niżnik-Dobosz, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, LEX/el. 2022, Google Scholar
https://sip.lex.pl/#/commentary/587821610/698297/koszowski-michal-niznik-dobosz-iwona-ustawa-o-wychowaniu-w-trzezwosci-i przeciwdzialaniu...?cm=URELATIONS, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
OECD, Dangerous Fakes : Trade in Counterfeit Goods that Pose Health, Safety and Environmental Risks, https://www.oecd.org/publications/dangerous-fakes-117e352b-en.htm, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
OECD, Illicit Trade in High-Risk Sectors, Implications of Illicit Alcohol for Public Health and Criminal Networks, https://www.oecd-ilibrary.org/governance/illicit-trade-in-high-risk-sectors_1334c634-en, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Płocki R., Bezpieczeństwo żywności w kontekście jej fałszowania, Szczytno 2017, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Google Scholar
Pływaczewski W., Zorganizowane formy przestępczości w sektorze żywności – obszary zagrożeń i przeciwdziałanie, [w:] Lewkowicz A., Pływaczewski W. (red.), Przeciwdziałanie patologiom na rynku żywności, Szczytno 2015, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie & Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Google Scholar
PWPW, Banderole bez tajemnic, https://www.pwpw.pl/Aktualnosci/2012/10/Banderole_bez_tajemnic.html, dostęp: 08.11.2022 r. Google Scholar
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji i etykietowania napojów spirytusowych, stosowania nazw napojów spirytusowych w prezentacji i etykietowaniu innych środków spożywczych, ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, wykorzystywania alkoholu etylowego i destylatów pochodzenia rolniczego w napojach alkoholowych, a także uchylające rozporządzenie (WE) nr 110/2008, Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 130, z późn. zm. Google Scholar
Spencer J., Lord N., Elizondo C.F., Distribution and consumption of counterfeit alcohol: Getting to grips with fake booze, https://s3.eu-west-2.amazonaws.com/files.alcoholchange.org.uk/documents/The-distribution-and-consumption-of-counterfeit-alcohol-Final-Report.pdf, dostęp: 08.11.2022 r. Google Scholar
The Times of India, Delhi: Gang adulterating expensive foreign liquor busted, 5 held, http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/95043776.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst, dostęp: 08.11.2022 r. Google Scholar
Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności, Dz. U. z 2020 r., poz. 2021. Google Scholar
Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, Dz. U. z 2020 r. poz. 1419. Google Scholar
Ustawa z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich, Dz. U. z 2022 r. poz. 24. Google Scholar
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz. U. z 2021, poz. 1119. Google Scholar
Ustawa z dnia 6 grudnia o podatku akcyzowym, Dz. U. z 2022, poz. 143. Google Scholar
Wajsaman N., Burgos C., Davies C., Koszt ekonomicznych naruszeń praw własności intelektualnej do napojów spirytusowych i wina, https://euipo.europa.eu/tunnelweb/secure/webdav/guest/document_library/observatory/resources/research-and-studies/ip_infringement/study8/wines_and_spirits_pl.pdf, dostęp: 15.09.2022 r. Google Scholar
Warczak W., Znaczenie podatków pośrednich w systemie podatkowym, [w:] Tański P. (red.), Przestępczość Podatkowa w Polsce – wybrane zagadnienia, Szczytno 2016, Agencja Reklamowo Wydawnicza B&W Wojciech Janecki. Google Scholar
Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy, Nasze kampanie, https://zppps.pl/pl/nasze-kampanie,28, 08.11.2022 r. Google Scholar
Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
