Postcoital contraception as an instrument of birth control and issues of criminal liability – legal research

Katarzyna Borkowska-Sęk

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-4529-5805


Abstract

Reproductive rights are undoubtedly among the fundamental human rights. Nevertheless, in the context of protecting conceived life, the scope of reproductive rights is a controversial issue. Legislator is obliged to create legal regulations concerning, among others, abortion, which will consider the interests of various social groups. One of the problems that should be considered in the context of anti-procreation is postcoital contraception. The subject of this paper is emergency contraception, and particularly the legal regulations of using birth control this type. The aim of the study was to demonstrate that emergency contraception is not an abortifacient under the law. The research hypothesis was formulated as follows considering the law: Postcoital contraception is an instrument of preventing pregnancy and is not an abortion method. In conducted research theoretical-legal research method was used, and the described issues were also analysed in the context of medical studies.

     

Keywords:

right to life, reproductive rights, contraception, criminal law, abortion-related crimes.


Bassa B., Prawa reprodukcyjne i seksualne jako „nowe prawa” człowieka, „Studia nad Rodziną” 2012, nr 16(1–2).   Google Scholar

Borkowska K.K., Penalizacja przerwania ciąży w austriackim prawie karnym, „Studia Prawnoustrojowe” 2023, nr 59.   Google Scholar

Borkowska K.K., Penalizacja przerwania ciąży w niemieckim prawie karnym, „Studia Prawnoustrojowe” 2024, nr 65.   Google Scholar

Borkowska K.K., Penalizacja przerwania ciąży w polskim prawie karnym, „Studia Prawnoustrojowe” 2022, nr 56.   Google Scholar

Borkowska K.K., Poziom restrykcyjności prawa aborcyjnego a liczba dzieciobójstw – aspekty społeczno-prawne, [w:] A. Danielewska, K. Kalbarczyk (red.), Nauki penalne: synergia teorii i praktyki, Wyd. Nauk. Tygiel, Lublin 2024.   Google Scholar

Borkowska K.K., Prawo aborcyjne w Polsce – rys historyczny, „Studia Prawnoustrojowe” 2023, nr 62.   Google Scholar

Borkowska K.K., Przestępstwa przeciwko życiu w polskim i austriackim prawie karnym – rozważania komparatystyczne, „Studia Prawnoustrojowe” 2023, nr 60.   Google Scholar

Borkowska K.K., Przestępstwo dzieciobójstwa w ujęciu komparatystycznym, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Borkowska K.K., Względy społeczne jako przyczyna legalnego zabiegu terminacji ciąży – rozważania prawnoporównawcze, „Studia Prawnoustrojowe” 2024, nr 63.   Google Scholar

Borkowska K.K., Guzik-Makaruk E.M., Pływaczewski E.W., Wokół problematyki karalności przerywania ciąży w Polsce, „Prawo w Działaniu” 2023, t. 53.   Google Scholar

Budyn-Kulik M., Komentarz do art. 152–154 k.k., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, 2022, Lex.   Google Scholar

Bułajewski S., Prawo do życia w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Studia Ełckie” 2011, nr 13.   Google Scholar

Cekański A., Wybrane zagadnienia z położnictwa i ginekologii dla położnych, Wyd. ŚAM, Katowice 1999.   Google Scholar

Chmaj M. (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.   Google Scholar

Ciżyńska A., Życie dziecka kontra prawo do samostanowienia, czyli kilka uwag o relacji aborcji i prawa konstytucyjnego, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2017, nr 2.   Google Scholar

Cook R., Dickens B., Fathalla M., Reproductive health and human rights. Integrating medicine, ethics and law, Oxford University Press, Oxford 2003.   Google Scholar

Czerwińska-Osipiak A., Michalik A., Olszewska J., Repetytorium z antykoncepcji, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2013, z. 14(2).   Google Scholar

Desperak I., Antykoncepcja, aborcja i… eutanazja. O upolitycznieniu praw reprodukcyjnych w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis” 2003, nr 30.   Google Scholar

Endler M., Li R., Gemzell-Danielsson K., Effect of levonorgestrel emergency contraception on implantation and fertility: a review, „Contraception” 2022, nr 109.   Google Scholar

European Consortium for Emergency Contraception, Emergency contranception availability in Europe, https://www.ec-ec.org/emergency-contraception-in-europe/emergency-contraception-availability-in-europe/   Google Scholar

Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Przerywanie ciąży. Metoda farmakologiczna, Warszawa 2020.   Google Scholar

Gardocki L., Prawo karne, C.H. Beck, Warszawa 2011.   Google Scholar

Garlicki L. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2003.   Google Scholar

Glińska N., Własne ciało – operatywność praw seksualnych i reprodukcyjnych w Polsce, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2016, t. 5(2).   Google Scholar

Górnicki B., Dębiec B., Baszczyński J. (red.), Pediatria, t. 1, PZWL, Warszawa 1997.   Google Scholar

Guillebaud J., Antykoncepcja. Pytania i odpowiedzi, Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2005.   Google Scholar

Haßmann H., Embryonenschutz im Spannungsfeld internationaler Menschenrechte, staatlicher Grundrechte und nationaler Regelungsmodelle zur Embryonenforschung, Springer, Berlin–Heidelberg 2003.   Google Scholar

Kania A., Z problematyki granic ochrony życia ludzkiego, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2009.   Google Scholar

Kania A.M., Kontrowersje związane z kryminalizacją przerywania ciąży. Część I, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2011, t. 27.   Google Scholar

Koba L., Wacławczyk W., Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i problemy, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.   Google Scholar

Kokot R., Jasińska J., Kilka uwag o ochronie życia poczętego w kontekście projektowanych zmian kodeksu karnego, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2014, t. 31.   Google Scholar

Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art. 149 k.k., [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017.   Google Scholar

Konarska-Wrzosek V., Ochrona dziecka w polskim prawie karnym, TNOiK, Toruń 1999.   Google Scholar

Kondratiewa-Bryzik J., Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów międzynarodowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.   Google Scholar

Konieczna A., Czapiewska M., Krysiński J., Postacie leków antykoncepcyjnych, „Farmacja Polska” 2020, t. 76, nr 9.   Google Scholar

Kurcz I., Skarżyńska K. (red.), Słownik psychologii, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa 2000.   Google Scholar

Levy D.P., Jager M., Kapp N., Abitbol J.L., Ulipristal acetate for emergency contraception: postmarketing experience after use by more than 1 million women, „Contraception” 2014, nr 89(5).   Google Scholar

Lira-Albarrán S., Durand M., Barrera D., Vega C., Becerra R.G., Diaz L., Garcia-Quiroz J., Rangel C., Larrea F., A single preovulatory administration of ulipristal acetate affects the decidualization process of the human endometrium during the receptive period of the menstrual cycle, „Mol Cell Endocrinol” 2018, nr 476.   Google Scholar

Łopatka A. (red.), Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie. Materiały z konferencji naukowej, zorganizowanej w gmachu Sejmu RP w dniach 19–20.3.1991 r., Wyd. Sejmowe, Warszawa 1991.   Google Scholar

Łopatka A., Kto jest dzieckiem?, [w:] A. Łopatka (red.), Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie. Materiały z konferencji naukowej, zorganizowanej w gmachu Sejmu RP w dniach 19–20.3.1991 r., Wyd. Sejmowe, Warszawa 1991.   Google Scholar

Mishell D.R., Brenner P.F. (red.), Położnictwo i ginekologia, t. 1, a-Medica Press, Bielsko-Biała 1995.   Google Scholar

Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, 2022, Lex.   Google Scholar

Nauka G., Doktrynalne podstawy i prawne uwarunkowania ochrony życia ludzkiego w fazie prenatalnej – perspektywa międzynarodowa, „Rodzina i Prawo. Kwartalnik Sędziów Rodzinnych” 2012, nr 23.   Google Scholar

Osiatyński W., Wprowadzenie do praw człowieka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Bruksela 2004.   Google Scholar

Ostrowski K., Embriologia człowieka, PZWL, Warszawa 1985.   Google Scholar

Peeters M., Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej. Kluczowe pojęcia, mechanizmy działania, Wyd. Sióstr Loretanek, Warszawa 2010.   Google Scholar

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie antykoncepcji, „Ginekologia Polska” 2004, nr 3(85).   Google Scholar

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Zastosowanie lewonorgestrelu w antykoncepcji awaryjnej, „Ginekologia Polska” 2012, nr 83.   Google Scholar

Potulski J., Dziecko jako przedmiot czynu zabronionego, Wyd. UG, Gdańsk 2007.   Google Scholar

Przybyszewska-Szter B., Wolności i prawa osobiste, [w:] M. Chmaj (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.   Google Scholar

Rafałowicz P., Początek ochrony życia dziecka poczętego – analiza przedmiotu ochrony przestępstw aborcyjnych, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2016, nr 3.   Google Scholar

Różański M., Prawo do życia w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2015, nr 6.   Google Scholar

Sarnecki P., Komentarz do art. 38 Konstytucji RP, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2003.   Google Scholar

Seremak-Mrozikiewicz A., Drosdzol-Cop A., Bomba-Opon D., Cnota W., Huras H., Kaczmarek P., Kwiatkowski S., Spaczyński R., Stojko R., Sieroszewski P., Stanowisko Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące stosowania antykoncepcji awaryjnej zawierającej lewonorgestrel lub octan uliprystalu, https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2024-03/EC-PTGiP%2025.03.2024.pdf   Google Scholar

Speroff L., Fritz M.A., Clinical gynecologic endocrinology and infertility, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2005.   Google Scholar

Stefaniuk M., Etyczne dylematy prawa (kara śmierci, aborcja i eutanazja) w świetle badań polskiej opinii publicznej, „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, nr 19.   Google Scholar

Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017.   Google Scholar

Szczepaniec M., Etyczne i prawne aspekty dopuszczalności aborcji ze względów eugenicznych, „Białostockie Studia Prawnicze” 2013, z. 13.   Google Scholar

Tokarczyk R., Normatywne ujęcia antyprokreacji, „Roczniki Socjologii Rodziny” 2000, nr 12.   Google Scholar

Tulimowski J., Antykoncepcja awaryjna w pytaniach i odpowiedziach. Kompendium dla farmaceutów, Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie, Warszawa 2024.   Google Scholar

Wiak K., Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym, Wyd. KUL, Lublin 2001.   Google Scholar

Wolski H., Wybrane aspekty działań niepożądanych złożonej doustnej antykoncepcji hormonalnej, „Ginekologia Polska” 2014, nr 12.   Google Scholar

Woźniak K., Problemy opiniodawcze związane z nowymi regulacjami kodeksu karnego w związku z wprowadzeniem ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 1993, nr 3.   Google Scholar

Zespół do spraw Standaryzacji Opieki Farmaceutycznej Naczelnej Izby Aptekarskiej, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Antykoncepcja awaryjna. Wytyczne dla farmaceutów, Warszawa 2024.   Google Scholar

Zielińska E., Z problematyki wykładni przepisów karnych dotyczących ochrony płodu ludzkiego, „Państwo i Prawo” 1995, z. 2.   Google Scholar

Zimniewicz N., Wpływ zjawisk ekonomicznych na zaburzenia procesów informowania o działaniu i skuteczności antykoncepcji hormonalnej, „Teologia i Moralność” 2018, t. 13, nr 2(24).   Google Scholar

Żelichowski M., Podmiotowość prawna człowieka w okresie życia embrionalno-płodowego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1997, nr 1.   Google Scholar


Published
2025-09-26

Cited by

Borkowska-Sęk, K. (2025). Postcoital contraception as an instrument of birth control and issues of criminal liability – legal research. Studia Prawnoustrojowe, (69). https://doi.org/10.31648/sp.10657

Katarzyna Borkowska-Sęk 
Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-4529-5805