Identyfikacja kryminalistyczna wobec możliwości wiodących technologii – nowe i/czy konieczne wyzwania
Magdalena Zubańska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0003-3316-1188
Abstrakt
Postęp technologiczny ma znaczący wpływ na wiele obszarów życia. Jednym z nich jest szeroko rozumiany obszar bezpieczeństwa. Droga postępu technologicznego przecina się z drogą prawa karnego. Funkcjonalności technologicznych artefaktów kształtują obraz przestępczości. Równie znaczący jest ich wpływ na rozwój kryminalistyki – nauki pomostowej w procesie karnym, którego cele mają dla tej nauki węzłowe znaczenie. Każdą nową technologię należy rozpatrywać pod kątem tego jaka jest, jak działa, jakie niesie korzyści, jakie mogą być konsekwencje jej zastosowania niezgodnego z przeznaczeniem. Z perspektywy kryminalistyki kluczowe są – w odniesieniu do nowych rozwiązań – kwestie dotyczące procesu identyfikacji, szeroko rozumianej. Pilna jest potrzeba skoncentrowania uwagi na wyzwaniach, które pojawiają się w obszarze badań identyfikacyjnych jako następstwo rozwoju sztucznej inteligencji i funkcjonalności tej technologii. Bez wątpienia rewizji wymagają niektóre z metod badań identyfikacyjnych. Celem rozważań jest pochylenie się nad problemem identyfikacji kryminalistycznej i perspektywą zmian w tym obszarze w kontekście funkcjonalności współczesnych technologii i przenoszenia na algorytm niektórych umiejętności i cech przypisanych człowiekowi. Zasadne było z tego powodu włączyć także do rozważań kwestie dotyczące definicji przestępstwa.
Słowa kluczowe:
kryminalistyka, postęp technologiczny, sztuczna inteligencja, identyfikacja, przestępstwoBibliografia
Böhme G., Cywilizacja naukowo-techniczna, „Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne” 2014, t. 2. Google Scholar
Czeczot Z., Tomaszewski T., Kryminalistyka ogólna, Comer, Toruń 1996. Google Scholar
Ellul J., The technological system, Continuum, New York 1980. Google Scholar
Gardocki L., Pojęcie przestępstwa i podziały przestępstw w polskim prawie karnym, „Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska Lublin-Polonia – Secito G” 2013, vol. LX. Google Scholar
Gruza E., Goc M., Moszczyński J., Kryminalistyka, czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw. Zagadnienia wybrane, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Gruza E., Kryminalistyka jutra – ewolucja czy rewolucja?, [w:] M. Goc, V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, J. Wójcikiewicz (red.), Oblicza kryminalistyki, Pol. Tow. Kryminalistyczne, Warszawa 2024. Google Scholar
Hanausek T., Kryminalistyka w Polsce przed przełomem wieków, „Problemy Współczesnej Kryminalistyki” 2001, t. 4. Google Scholar
Kaplan A., Haenlein M., Siri, Siri, in my hand: who’s the fairest in the land? On the interpretations, illustrations, and implications of artificial intelligence, „Business Horizons” 2019, vol. 62, nr 1. Google Scholar
Kasprzak J., Problem tożsamości współczesnej kryminalistyki, [w:] V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, M. Zubańska (red.), Współczesna kryminalistyka – wyzwania i zagrożenia, Wyd. WSPol, Szczytno 2015. Google Scholar
Kędzierska G., Kędzierski W., Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia techniki, Wyd. WSPol, Szczytno 2011. Google Scholar
Kędzierski W. (red.), Technika kryminalistyczna, t. 1, Wyd. WSPol, Szczytno 2002. Google Scholar
Konieczny J., Metodologiczna charakterystyka kryminalistyki, Wyd. UŚ, Katowice 1984. Google Scholar
Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury, Newsletter Pracowni VR/AI I/25, newsletter_pracowni_vr_ai_nr_1_2025.pdf. Google Scholar
Krzysztofek K., Zmiana permanentna? Refleksje o zmianie społecznej w epoce technologii cyfrowych, „Studia Socjologiczne” 2012, nr 4. Google Scholar
Lasota-Kapczuk A., Sztuczna inteligencja w kształtowaniu bezpieczeństwa państwa w II dekadzie XXI wieku, rozprawa doktorska, Uniwersytet w Siedlcach, Siedlce 2021. Google Scholar
Melosik Z., Technologizacja życia i tożsamości w kulturze współczesnej, „Studia Edukacyjne” 2016, nr 38. Google Scholar
Michalski M., Uwagi na temat roli postępu technicznego w procesach rozwoju cywilizacyjno-społecznego dawniej i dziś, „Człowiek w Cyberprzestrzeni” 2018, nr 4. Google Scholar
Moszczyński J., Subiektywizm w badaniach kryminalistycznych. Przyczyny i zakres stosowania subiektywnych ocen w wybranych metodach identyfikacji człowieka, Wyd. UWM, Olsztyn 2011. Google Scholar
Myoo S., Paradygmat technologii, [w:] S. Myoo, J. Hańderek (red.), Filozofia technologii, Wyd. E-naukowiec, Lublin 2014. Google Scholar
Nowicka A., Nobliści dla kryminalistyki, niepublikowana praca magisterska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1999. Google Scholar
Olber P., Sztuczna inteligencja i przestępczość przyszłości w kontekście kryminalistycznych badań informatycznych, „Przegląd Policyjny” 2023, nr 1(149). Google Scholar
Owoc M., Myśl jest bronią, [w:] J. Błachut, M. Szewczyk, J. Wójcikiewicz (red.), Nauka wobec przestępczości. Księga ku czci profesora Tadeusza Hanauska, Wyd. Ekspertyz Sądowych, Kraków 2001. Google Scholar
Palka D., Stecuła D., Postęp technologiczny – dobrodziejstwo czy zagrożenie? http://46.242.185.119/off_ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2018/T1/2018_t1_587.pdf Google Scholar
Patyjewicz L., Postęp naukowo-techniczny a postęp moralny osoby ludzkiej, „Zdrowie i Dobrostan” 2015, nr 2. Google Scholar
Przegalińska A., Oksanowicz P., Sztuczna inteligencja. Nieludzka, arcyludzka, Znak, Kraków 2020. Google Scholar
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys sytemu, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Zhang C., Lu Y., Study on artificial intelligence: the state of the art and future prospects, „Journal of Industrial Information Integration” 2021, t. 23. Google Scholar
Zubańska M., Kryminalistyka w dobie przyspieszenia naukowo-technicznego i technologicznych nadużyć – przytłaczająca wizja zmian czy inspiracja do rozwoju?, „Studia Prawnoustrojowe” 2021, nr 52. Google Scholar
Zubańska M., Nowe technologie w kryminalistyce. Aspekty prawne i kryminalistyczne, ElSet, Olsztyn 2019. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0003-3316-1188
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
