Zamachy samobójcze z wykorzystaniem sieci internetowej – analiza kryminologiczna i prawnokarna
Anna Maria Hernacka-Janikowska
Uniwersytet Kazimierza WielkiegoAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jak ukazanie relacyjności użytkowania sieci internetowej ze zjawiskiem samobójstwa. Za szczególny punkt rozważań autorka uznała przestępstwo namowy i udzielenia pomocy w samobójstwie za pośrednictwem cyberprzestrzeni. Oprócz zaprezentowanego przepisu art. 151 k.k. autorka przywołała również inne przykłady, w których sieć internetowa przyczyniła się do samobójstwa młodych osób. Podstawowym pytaniem badawczym jest to w jaki sposób cyberprzestrzeń i płynące z niej cyberzagrożnia wpływają na podejmowanie prób samobójczych. Podstawą dla powyższych rozważań były wyniki ogólnopolskich badań sporządzonych przez m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich, fundację Dajemy Dzieciom Siłę czy Centrum Badania Opinii Społecznej. W niezbędnym dla artykułu zakresie autorka powołała się również na raporty policyjne ukazujące obraz statystyczny omawianego zjawiska. Głównym wnioskiem płynącym z analizy przedmiotowego zagadnienia jest stwierdzenie, iż Internet jest dominującym obszarem spośród mass mediów, który ma silną moc sprawczą w podejmowaniu prób samobójczych. Należy również zaznaczyć istotność zwiększania świadomości społecznej, co do funkcjonowania niebezpiecznych treści w Internecie, które to mogą występować w związkach przyczynowo-skutkowych z podejmowaniem wyżej wymienionych zachowań.
Słowa kluczowe:
prawo karne, samobójstwo, namowa lub udzielenie pomocy do samobójstwa, Internet, kryminologiaBibliografia
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz. U. 1997 nr 88 poz. 553. Google Scholar
50-latek streamował na Facebooku własne samobójstwo. Portal nie powstrzymał transmisji, mimo ostrzeżeń, https://biznes.wprost.pl/technologie/internet/10343946/50-latek-streamowal-na-facebooku-wlasne-samobojstwo-portal-nie-powstrzymal-transmisji-mimo-ostrzezen.html Google Scholar
Bednarek A., Instagram. Popełniła samobójstwo, bo jej śmierć wygrała w ankiecie, https://tech.wp.pl/instagram-popelnila-samobojstwo-bo-jej-smierc-wygrala-w-ankiecie-6381570858739841a?c=96&nil=&src01=6a4c8 Google Scholar
Budyn-Kulik M., Rozdział XIX. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Klisz, M. Kulik, Warszawa 2015 Google Scholar
Burdziak K., Kierowanie wykonaniem samobójstwa i polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym, ,,Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. Rok LXXVI, 2014, zeszyt 4 Google Scholar
Digital In 2020, https://wearesocial.com/digital-2020 Google Scholar
Dzieci się liczą 2017. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Warszawa 2017 Google Scholar
Filipiak A., ,,Niebieski wieloryb”. Niebezpieczna gra dotarła do Polski. Doszło do pierwszych okaleczeń, https://www.newsweek.pl/polska/niebieski-wieloryb-dotarl-do-polski/59mql1t Google Scholar
Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2016 Google Scholar
Janicki K., Jak ukarać samobójcę? https://ciekawostkihistoryczne.pl/2011/09/07/jak-ukarac-samobojce/, Google Scholar
Karnowski K., Dwie nastoletnie Rosjanki skoczyły z 17. piętra. Policja podejrzewa, że przez internetową grę, https://www.o2.pl/artykul/dwie-nastoletnie-rosjanki-skoczyly-z-17-pietra-policja-podejrzewa-ze-przez-internetowa-gre-6222614422370433a Google Scholar
Kosonoga-Zygmunt J., Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), ,,Prokuratura i Prawo” 2015, nr 11, Google Scholar
Luxton D. D., June J. D., Fairall J. M., Social Media and Suicide: A Public Health Perspective, ,,American journal of public health” 2012, nr 102 Google Scholar
Mozgawa M., Bachmat P., Przestępstwo namowy lub udzielenia pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), ,,Ius Novum” 2017, nr 2, Google Scholar
Naito A., Internet Suicide in Japan: Implications for Child and Adolescent Mental Health, Clinical Child Psychology and Psychiatry, vol. 12, 4, https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1359104507080990 Google Scholar
Namawiał dzieci do samookaleczeń i samobójstwa – został zatrzymany, https://policja.pl/pol/aktualnosci/188584,Namawial-dzieci-do-samookaleczen-i-samobojstwa-zostal-zatrzymany.html Google Scholar
,,Niebieski wieloryb” dotarł do Polski. Prokuratura wszczęła śledztwo, https://www.wprost.pl/kraj/10047043/Niebieski-wieloryb-dotarl-do-Polski-Prokuratura-wszczela-sledztwo.html Google Scholar
Policja ostrzega przed ,,strasznym Goofym”: Niebezpieczna „gra” może prowadzić do samobójstw dzieci, https://biznes.wprost.pl/technologie/10346296/policja-ostrzega-przed-strasznym-goofym-niebezpieczna-gra-moze-prowadzic-do-samobojstw-dzieci.html Google Scholar
Policjanci ostrzegają rodziców przed grą ,,Momo Challenge”. Dlaczego może być groźna dla dzieci?, https://www.dziennikwschodni.pl/lublin/policjanci-ostrzegaja-rodzicow-przed-gra-momo-challenge-dlaczego-moze-byc-grozna-dla-dzieci,n,1000230485.html Google Scholar
Problematyczne używanie internetu przez młodzież. Raport z badań, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Warszawa 2019 Google Scholar
Romanowicz B., Umrzyjmy razem, przyjaciele, ,,Polityka” 2005, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/klasykipolityki/1859670,1,umrzyjmy-razem-przyjaciele.read Google Scholar
Samopoczucie Polaków w roku 2019, Centrum Badania Opinii Społecznej 2020, nr 18, Warszawa 2019 Google Scholar
Statystyki Komendy Głównej Policji, https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/zamachy-samobojcze/63803,Zamachy-samobojcze-od-2017-roku.html Google Scholar
Suicide, World Health Organization, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide Google Scholar
Suicide in the World. Global Health Estimates, World Health Organization 2019 Google Scholar
Suicide: one person dies every 40 seconds, World Health Organization, https://www.who.int/news-room/detail/09-09-2019-suicide-one-person-dies-every-40-seconds?fbclid=IwAR0rQfAo5H62GOTbGDIkbdKeEmVAsaq6aoCO6AKnDg9-a3sb999c3vg7RR8 Google Scholar
Szymańska J., Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży. Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców, Warszawa 2016 Google Scholar
Tłuczek K., ,,Samobójstwo jako problem osobisty i publiczny”, Andrzej Zwoliński, Kraków 2013 : [recenzja], ,,Civitas Hominibus: rocznik filozoficzno-społeczny” 2013, nr 8 Google Scholar
Za ubranie, oceny, orientację seksualną – uczniowie skarżą się na hejt. Te warsztaty mają zmienić myślenie młodzieży, https://wszczecinie.pl/aktualnosci,za_ubranie_oceny_orientacje_seksualna_uczniowie_skarza_sie_na_hejt_te_warsztaty_maja_zmienic_myslenie_mlodziezy,id-33277.html Google Scholar
Zero D., Cybersuicydologia – nowe technologie a samobójstwo, ,,Studia Prawnoustrojowe” nr 1, 2021, Google Scholar
Zwoliński A., Prawo o samobójstwie [w:] Servabo legem in toto corde meo: księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Krzywdzie CM, dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UPJPII z okazji 70. Rocznicy urodzin, red. A. Zakręta, A. Sosnowski, Kraków 2013. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
