Podstawy organizacyjne sportu akademickiego w okresie międzywojennym
Rafał Pawłowski
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w KielcachAbstrakt
Studencki ruch sportowy tworzył się w ośrodkach akademickich na ziemiach polskich już w trakcie zaborów. Ze względu na sytuację polityczną losy tworzonych przez studentów organizacji sportowych nie były łatwe. Celem artykułu jest przybliżenie podstaw prawnych działalności sportowej polskich studentów w okresie międzywojennym oraz walki o autonomię Akademickiego Związku Sportowego. Po odzyskaniu niepodległości działalność sportowa podlegała zróżnicowanemu stanowi prawnemu, a ujednolicona została dopiero Prawem o stowarzyszeniach z 1932 roku. Statut krakowskiego Akademickiego Związku Sportowego był wzorem dla studenckich organizacji sportowych zakładanych w kolejnych miastach, a uregulowanie prawne studenckich klubów sportowych nie było tożsame z przepisami będącymi podstawą ruchu stowarzyszeniowego. W okresie międzywojennym stowarzyszenia studenckie były zakładane w oparciu o ustawę o szkołach akademickich i podlegały kontroli ministerialnej i władz uczelni. Rygorystyczne przepisy utrudniały udział w ogólnopolskiej rywalizacji sportowej, działalności międzyuczelnianej, ograniczały autonomię.
Słowa kluczowe:
prawo sportowe, sport akademicki, stowarzyszenie, Akademicki Związek SporotowyBibliografia
Dudek D., Zarys dziejów i organizacja stowarzyszeń kultury fizycznej, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków 2001. Google Scholar
Figura-Osełkowska E., Rozporządzenie Komisarza Generalnego Ziem Wschodnich nr/11985/191, „Meritum” 2010, Nr 2. Google Scholar
Gizowski M., Knyżewski K., Rola i znaczenie Akademickiego Związku Sportowego w Wolnym Mieście Gdańsku, [w:] B. Maksimowska, A., Google Scholar
Nowakowski, J. Rodziewicz-Gruhn (red.), Z zagadnień akademickiej kultury fizycznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Częstochowa 1999. Google Scholar
Hadrowicz E., Stowarzyszenia zwykłe w polskim systemie prawnym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014. Google Scholar
Hanusz H., Polska w światowym systemie współzawodnictwa sportu studenckiego w latach 1924-2007, [w:] K. Obodyński, Z. Barabasz (red.), Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci, Akademicki Związek Sportowy. Zarząd Główny, Warszawa 2009. Google Scholar
Laskiewicz H., Kultura fizyczna na Wileńszczyźnie w latach 1900-1939. Zarys monograficzny dziejów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1998. Google Scholar
Łąkowski R., Sulewski W., Kartki ze studenckich dziejów, Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1971. Google Scholar
Michalski C., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie. Część I. 1909-1945, Akademia Pedagogiczna, Kraków 2007. Google Scholar
Pawłowski R., Prawo sportowe. Struktury organizacyjne sportu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 2021. Google Scholar
Sas-Wisłocki J., Ustawa o szkołach akademickich wraz z uzupełniającymi ją ustawami i rozporządzeniami oraz komentarz do prawa o Google Scholar
stowarzyszeniach akademickich, Koło Prawników Studentów Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1933. Google Scholar
Smoktunowicz E., Prawo zrzeszania się w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992. Google Scholar
Warsicki S., Działalność Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1919-1969, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań 1969. Google Scholar
Wasztyl R., Wychowanie fizyczne i sport w Krakowie w latach 1773-1890, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków 1993. Google Scholar
Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań 1985. Google Scholar
Wryk R., Akademicki Związek Sportowy w Poznaniu w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1919-1939), „Wychowania Fizyczne i Sport” 1997, Nr 3. Google Scholar
Wryk R., AZS Młodzieży Polskiej, (1906-1909), „Akademicki Przegląd Sportowy” 1982, nr 5. Google Scholar
Wryk R., Narodziny i rozwój Akademickiego Związku Sportowego do roku 1949, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014. Google Scholar
Wryk R., Początki sportu akademickiego w Polsce (1878-1908/09), „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1982, Nr 2. Google Scholar
Wryk R., Zarys działalności Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1919-1949, Akademicki Związek Sportowy Organizacja Google Scholar
Środowiskowa, Poznań 2007. Google Scholar
Zamojska D., Akademicy i urzędnicy. Kształtowanie ustroju państwowych szkół wyższych w Polsce 1915-1920, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2009. Google Scholar
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
