Wybrane problemy dotyczące przestrzegania praw człowieka w Ukrainie do 2022 roku
Jerzy Nikołajew
Uniwersytet OpolskiAbstrakt
Przestrzeganie praw człowieka to podstawowy obowiązek każdego państwa. W przypadku Ukrainy jego realizację utrudniono poprzez działania wojenne rozpoczęte w 2022 r. Jednakże w okresie sprzed 2022 r. Ukraina wprowadziła do porządku prawnego przepisy gwarantujące formalnie prawa i wolności człowieka w takim zakresie jak w innych państwach. Mimo gwarancji konstytucyjnych i tych wynikających z przyjęcia norm prawa międzynarodowego stopień realizacji uprawnień wolnościowych jest mimo wszystko niewystarczający. Świadczy o tym np. orzecznictwo strasburskie dotyczące ukraińskich więźniów.
Celem artykułu jest wskazanie trudności w zakresie realizacji praw człowieka w Ukrainie w okresie sprzed agresji rosyjskiej w 2022 r.
Słowa kluczowe:
prawa człowieka, Ukraina, agresja rosyjska na UkrainęBibliografia
Chojecki A., Ukraina, Warszawa 1997. Google Scholar
Fedorova A., Freedom of speach and highlighting the positions of various political forces in Ukrainian television media [w:], J. Jaskiernia (red.), Uniwersalny i regionalny wymiar ochrony praw człowieka. Nowe wyzwania-nowe rozwiązania, t. 2, Warszawa 2014. Google Scholar
Gawlik P., Bryluje w rosyjskich rządowych mediach jako poseł z Polski, choć posłem już dawno nie jest. I przynosi Polsce wstyd, „Gazeta Wyborcza” z 18 marca 2014 r. Google Scholar
Grabowska G., Wartości uniwersalne a prawa człowieka we współczesnym świecie, [w:] J. Jaskiernia (red.), Uniwersalny i regionalny wymiar praw człowieka. Nowe wyzwania-nowe rozwiązania, t.1, Warszawa 2014. Google Scholar
Granat M., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w konstytucjach państw Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 2003. Google Scholar
Hrycak J., Historia Ukrainy 1772-1999, Lublin 2000. Google Scholar
Ilnycka S., Prawo do obywatelskiego nieposłuszeństwa w aspekcie prawno-karnej ochrony porządku konstytucyjnego Ukrainy, [w:] M. Bartnik, M. Bielecki, J. Nikołajew (red.), Prawo ukraińskie. Wybrane zagadnienia, Lublin 2013. Google Scholar
Kosyło A., Władza sądownicza w konstytucjach Polski i Ukrainy (analiza prawno-porównawcza), [w:] M. Granat, J. Sobczak (red.), Problemy stosowania konstytucji Polski i Ukrainy w praktyce, Lublin 2004. Google Scholar
Krawczuk W., Primienienie konwencji o prawach czełowieka pri osuszczestwljenia prawosudja w Ukrajini ,[w:] J. Jaskiernia (red.), Uniwersalny i regionalny wymiar ochrony praw człowieka. Nowe wyzwania-nowe rozwiązania, t. 2, Warszawa 2014. Google Scholar
Leszczenko L., Instytucja ombudsmana w krajach WNP, [w:] A. Florczak, B. Bolechowa (red.), Prawa człowieka w systemie prawa krajowego, Toruń 2006. Google Scholar
Leszczenko L., Instytucja ombudsmana w państwach poradzieckich. Geneza-status prawny-rozwój, Warszawa 2011. Google Scholar
Leszczenko L., Międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka na Ukrainie, [w:] B. Albin, J. Kupczak (red.), Kraje Europy Środkowej i Wschodniej na drodze przemian,Wrocław 2004. Google Scholar
Leszczenko L., Ukraina w Radzie Europy. Wybrane aspekty ochrony praw człowieka, [w:] R. Bäcker (red.), Globalizacja-Integracja-Transformacja. Główne problemy polityczne globalizacji, integracji europejskiej oraz transformacji politycznej Europy Środkowej i Wschodniej, Toruń 2003. Google Scholar
Łaśko I., Kolizyjny charakter orzeczeń Sądu Konstytucyjnego Ukrainy w zakresie opieki społecznej, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” nr 22 (1/2013). Google Scholar
Malinowska I., Organy ochrony prawnej w państwach europejskich. Ujęcie systemowe i komparatystyczne, Warszawa 2013 Google Scholar
Marceljak O., Kolomijec J., Zubenko G., Specjalizuwany orhany parlamenstkoho kontrolju w Ukraijni: status i funkcjonuwanja, Charkiv 2006. Google Scholar
Mochocki R., Działalność Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w europejskim systemie praw człowieka, [w:] J. Jaskiernia (red.), Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i praw człowieka, t. 2, Warszawa 2013. Google Scholar
Mojak R., Republika Ukrainy, [w:] E. Gdulewicz (red.), Ustroje państw współczesnych, t. 2, Lublin 2005. Google Scholar
Nowicki M., Monitoring praw człowieka, Warszawa 2000. Google Scholar
Otradnowa O., Civil Remedies of Human Rights: Problems of Codification. Ukrainian Experience, [w:] J. Jaskiernia (red.), Uniwersalny i regionalny wymiar ochrony praw człowieka. Nowe wyzwania-nowe rozwiązania, t. 1, Warszawa 2014. Google Scholar
Romaniuk A., Ewolucja opozycji politycznej na Ukrainie, „Politeja” nr 2(32/1)/2015. Google Scholar
Skripniuk W., Konstitucijne prawo Ukrajiny. Akademicznyj kurs, Kiev 2010. Google Scholar
Steciuk P., Eckhardt K., Formy odpowiedzialności konstytucyjnej w Republice Ukrainy, [w:] S. Grabowska, R. Grabowski (red.), Formy odpowiedzialności konstytucyjnej w państwach europejskich, Toruń 2010. Google Scholar
Suszko O., Polityka zagraniczna, [w:] B. Albin, W. Baluk (red.), Europa Wschodnia. Dekada transformacji. Ukraina, Wrocław 2002. Google Scholar
Sydun S., Przestrzeganie praw człowieka na Ukrainie. Wpływ Unii Europejskiej, [w:] J. Jaskiernia (red.), Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Efektywność mechanizmów ochrony praw człowieka Rady Europy, Unii Europejskiej i OBWE, Toruń 2012. Google Scholar
Szreder K., Prawo do rzetelnego procesu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności a ustawowe gwarancje nadzwyczajnego złagodzenia kary, [w:] J. Jaskiernia (red.), Uniwersalny i regionalny wymiar praw człowieka. Nowe wyzwania-nowe rozwiązania, t. 2, Warszawa 2014. Google Scholar
Tkaczyk A., Sąd Konstytucyjny Ukrainy w świetle obowiązującej ustawy i innych aktów prawnych, „Politologia i Stosunki Międzynarodowe” nr 1/2007. Google Scholar
Wojtyczek K., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2013. Google Scholar
Zieliński E., System Konstytucyjny Ukrainy, Warszawa 2007. Google Scholar
Uniwersytet Opolski
