Znaczenie i rola agencji ds. zarządzania wielkoskalowymi systemami informatycznymi (eu-LISA) w zapewnianiu bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych Unii Europejskiej
Anastazja Gajda
Szkoła Główna Handlowa w WarszawieAbstrakt
W 2012 r. rozpoczęła swoją działalność Europejska Agencja ds. Zarządzanie Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA). Artykuł ma na celu ukazanie, w jaki sposób eu-LISA przyczynia się do zapewniania bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych UE. Działalność eu-LISY znajduje swoje odzwierciedlenie w bardzo prężnie postępującym procesie technologizacji i digitalizacji zarządzania tymi granicami. Zakres zadań powierzanych Agencji z biegiem czasu znacznie się rozszerzył, stąd przekształciła się z małej, technicznej agencji w „cyfrowe serce Schengen”.
Słowa kluczowe:
prawo Unii Europejskiej, granice zewnętrzne, strefa Schengen, wielkoskalowe systemy informacyjne, przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, agencja Unii Europejskiej, eu-LISABibliografia
Aden H., Interoperability between EU Policing and Migration Databases: Risks for Privacy, „European Public Law” 2020, vol. 26, no. 1. Google Scholar
Bigo D., Carrera S., González G., Guild E., de Hert P., Jeandesboz J., Papakonstantinou V., Towards a New EU Legal Framework for Data Protection and Privacy Challenges, Principles and the Role of the European Parliament, Brussels 2011, https://www.ceps.eu/ceps-publications/towards-new-eu-legal-framework-data-protection-and-privacy-challenges-principles-and/ (data dostępu: 27.02.2023). Google Scholar
Bigo D., Interoperability: A political technology for the datafication of the field of EU internal security? [w:] D. Bigo, T. Diez, E. Fanoulis, B. Rosamond, Y.A. Stivachtis (eds.), The Routledge Handbook of Critical European Studies, Routledge, London 2020. Google Scholar
Bigo D., The Digitalisation of Border Controls and their Corporate Actors,[w:] M. Bosworth, L. Zedner (eds.), Privatising Border Control: Law at the Limits of the Sovereign State, Oxford University Press, Oxford 2022. Google Scholar
Bigo D., The socio-genesis of a guild of ‘digital technologies’ justifying transnational interoperable databases in the name of security and border purposes: a reframing of the field of security professionals? „International Journal of Migration and Border Studies” 2020, vol. 6, no. 1/2. Google Scholar
Gajda A., Das ETIAS System als ein Instrument zur Stärkung der Kontrolle der Außengrenzen der Europäischen Union, [w:] A. Balthasar, P. Ertl, G. Fleck, M. Lech (Hrsg), Internationale Perspektiven im 21. Jahrhundert. Recht. Politik. Gesellschaft, Jan Sramek Verlag, Wien 2022, s. 231-245. Google Scholar
Gajda A., Interoperacyjność unijnych systemow informacyjnych w zakresie bezpieczeństwa, ochrony granic i zarządzania migracjami, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2019, nr 1(37). Google Scholar
Gajda A., Najnowsze technologie i zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej, „Krytyka Prawa” 2020, nr 4, t. 12. Google Scholar
Gajda A., Znaczenie unijnego systemu wjazdu/wyjazdu dla wzmocnienia bezpieczeństwa i skutecznego zarządzania granicami zewnętrznymi UE, „Przegląd Europejski” 2018 nr 3. Google Scholar
Glouftsios G., Engineering Digitised Borders. Designing and Managing the Visa Information System, Palgrave Macmillan 2021. Google Scholar
Glouftsios G., Governing border security infrastructures: Maintaining largescale information systems, „Security Dialogue” 2021, vol. 52, no. 5. Google Scholar
Kaunert Ch., Léonard S., Occhipinti J.D. (eds.), Justice and Home Affairs Agencies in the European Union, Routledge, London 2015. Google Scholar
Kosińska A., Parol A., Zadania Agencji Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa transgranicznego, [w:] A. Kosińska, P. Witkowski (red.), Bezpieczeństwo wschodniej granicy Unii Europejskiej w transgranicznym przepływie osób i towarów, Wyd. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu, Zamość 2016. Google Scholar
Kosińska A.M., Rola unijnych agencji migracyjnych w kreowaniu standardów zarządzania bezpieczeństwem migracyjnym w dobie europejskiego kryzysu migracyjnego, „Studia Migracyjne ‒ Przegląd Polonijny” 2019, nr 2(172). Google Scholar
Loschi C., Slominski P., Interagency Relations and the EU Migration Crisis: Strengthening of Law Enforcement Through Agencification? [w:] J. Pollak, P. Slominski (eds.), The Role of EU Agencies in the Eurozone and Migration Crisis. Impact and Future Challenges, Palgrave Macmillan 2021. Google Scholar
Martins B.O., Lidén K., Jumbert M.G., Border security and the digitalisation of sovereignty: insights from EU borderwork, „European Security” 2022, vol. 31, no. 3. Google Scholar
Parkin J., EU Home Affairs Agencies and the Construction of EU Internal Security, „CEPS Paper” 2012, no. 53. Google Scholar
Quintel T., Connecting personal data of Third Country Nationals. Interoperability of EU databases in the light of the CJEU’s case law on data retention, „Law Working Paper Series” 2018, no. 2, https://orbilu.uni.lu/bitstream/10993/35318/1/Teresa%20Quintel%20Interoperability%20of%20EU%20Databases.pdf (data dostępu: 27.02.2023). Google Scholar
Szachoń-Pszenny A., Europejska Agencja ds. Zarządzania Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości jako unijny organ zarządzający Systemem Informacyjnym Schengen, [w:] T. Stanisławski, B. Przywora, Ł. Jurek (red), E-administracja. Szanse i zagrożenia, wyd. KUL, Lublin 2013. Google Scholar
Szymańska J., Rola wyspecjalizowanych agencji Unii Europejskiej w obszarze spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości, Wyd. ASPRA, Warszawa 2013. Google Scholar
Trauttmansdorff P., Felt U., Between Infrastructural Experimentation and Collective Imagination: The Digital Transformation of the EU Border Regime, „Science, Technology, & Human Values” 2021, https://doi.org/10.1177/01622439211057523 Google Scholar
Trauttmansdorff P., The fabrication of a necessary policy fiction: the interoperability ‘solution’ for biometric borders, „Critical Policy Studies” 2022, DOI: 10.1080/19460171.2022.2147851 Google Scholar
Tsianos V.S., Kuster B., Eurodac in Times of Bigness: The Power of Big Data within the Emerging European IT Agency, „Journal of Borderlands Studies” 2016, vol. 31, issue 2. Google Scholar
Wyligała H., Cyfryzacja zarządzania migracjami w Unii Europejskiej, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2019, vol. 13, nr 2. Google Scholar
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie