Powroty w przeszłość. "Wrócę przed nocą" Jerzego Szperkowicza jako przykład autoterapeutycznego reportażu autobiograficznego

Joanna Maria Chłosta-Zielonka

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olstynie


Abstract

The aim of the article is to analyze Jerzy Szperkowicz’s reportage I will return before night (2001) and indicate the results of the investigation conducted there. The reporter sets off on a journey to Belarus, and simultaneously travels in time. Reaching deep into the past in order to find new information concerning the circumstances of the murder of his parents during World War II, he once more interrogates witnesses of the crime. He also wants to find the hitherto unknown place of the grave of his mother and father. This peregrination functions as a form of self-therapy, allowing the author to organize his previously hidden emotions and settle accounts with the past.


Schlagworte:

reportaż, pamięć, II wojna światowa, Białoruś


Literatura podmiotu   Google Scholar

Orwid, M. (2006), Przeżyć… I co dalej? Rozmawiają K. Zimmerer i K. Szwajca. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Orwid, M. (2009), Trauma. Kraków: Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Surmiak-Domańska, K. (2021), Czystka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.   Google Scholar

Szperkowicz, J. (2022), Wrócę przed nocą. Reportaż o przemilczanym. Kraków: Wydawnictwo Znak.   Google Scholar

Tryczyk, M. (2020), Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć. Kraków: Wydawnictwo Znak.   Google Scholar

Wańkowicz, M. (1983), Karafka La Fontaine’a. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Literatura przedmiotu   Google Scholar

Assman, A. (2016), Między historią a pamięcią. Antologia. Red. i posł. Saryusz-Wolska, M. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.   Google Scholar

Czermińska, M. (2000), Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.   Google Scholar

Darska, B. (2023), Czas reportażu. O tym, co działo się wokół gatunku po 2010 roku. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.   Google Scholar

Demetrio, D. (2000), Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.   Google Scholar

Glensk, U. (2012), Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.   Google Scholar

Frukacz, K. (2019), Polski reportaż książkowy. Przemiany i adaptacje. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.   Google Scholar

Furman, W./Kaliszewski, A./Wolny-Zmorzyński, K. (2009), Gatunki dziennikarskie. Teoria. Praktyka. Język. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.   Google Scholar

Furman, W./ Snopek, J./Wolny-Zmorzyński, K. (2011), Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.   Google Scholar

Ostrowska, K. (2023), Językowo-stylistyczne rozważania o typologii współczesnego polskiego reportażu książkowego (na podstawie wybranych tekstów). Fabrica Litterarum 1/5: 1–13, DOI: 10.31261/FLPI.2023.05.10   Google Scholar

Pennebaker, J.W./Smyth, J.M. (2018), Terapia przez pisanie. Przeł. Haduła, A. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Roszczynialska, M. (2017), „Miejsce urodzenia” Pawła Łozińskiego jako mnemotopos. Studia de Cultura 9/2: 8–19. DOI: 10.24917/20837275.9.2.1   Google Scholar

Sztompka, P. (2000), Trauma wielkiej zmiany. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.   Google Scholar

Wiszniowska, M. (2022), Autobiograficzne reportaże książkowe. Kategoria genologiczna i jej odmiany. Zagadnienia Rodzajów Literackich LXV/2: 101–117.   Google Scholar

Wojtak, M. (2004), Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS.   Google Scholar

Wojtak, M. (2010), Analiza gatunków prasowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Wolny, K. (1991), O poetyce współczesnego reportażu polskiego 1945–1985. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie.   Google Scholar

Wolny-Zmorzyński, K. (2004), Reportaż – jak go napisać? Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.   Google Scholar

Żyrek-Horodyska, E. (2019), Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu. Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar


Veröffentlicht
2023-12-21

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Chłosta-Zielonka, J. M. (2023). Powroty w przeszłość. "Wrócę przed nocą" Jerzego Szperkowicza jako przykład autoterapeutycznego reportażu autobiograficznego. Acta Neophilologica, 2(XXV), 79–92. https://doi.org/10.31648/an.9074

Joanna Maria Chłosta-Zielonka 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olstynie