Powroty w przeszłość. "Wrócę przed nocą" Jerzego Szperkowicza jako przykład autoterapeutycznego reportażu autobiograficznego
Joanna Maria Chłosta-Zielonka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlstynieAbstract
The aim of the article is to analyze Jerzy Szperkowicz’s reportage I will return before night (2001) and indicate the results of the investigation conducted there. The reporter sets off on a journey to Belarus, and simultaneously travels in time. Reaching deep into the past in order to find new information concerning the circumstances of the murder of his parents during World War II, he once more interrogates witnesses of the crime. He also wants to find the hitherto unknown place of the grave of his mother and father. This peregrination functions as a form of self-therapy, allowing the author to organize his previously hidden emotions and settle accounts with the past.
Keywords:
reportage, memory, World War II, self-therapy, BelarusReferences
Literatura podmiotu Google Scholar
Orwid, M. (2006), Przeżyć… I co dalej? Rozmawiają K. Zimmerer i K. Szwajca. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Orwid, M. (2009), Trauma. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Google Scholar
Surmiak-Domańska, K. (2021), Czystka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne. Google Scholar
Szperkowicz, J. (2022), Wrócę przed nocą. Reportaż o przemilczanym. Kraków: Wydawnictwo Znak. Google Scholar
Tryczyk, M. (2020), Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć. Kraków: Wydawnictwo Znak. Google Scholar
Wańkowicz, M. (1983), Karafka La Fontaine’a. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Google Scholar
Literatura przedmiotu Google Scholar
Assman, A. (2016), Między historią a pamięcią. Antologia. Red. i posł. Saryusz-Wolska, M. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. Google Scholar
Czermińska, M. (2000), Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas. Google Scholar
Darska, B. (2023), Czas reportażu. O tym, co działo się wokół gatunku po 2010 roku. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Google Scholar
Demetrio, D. (2000), Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Google Scholar
Glensk, U. (2012), Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas. Google Scholar
Frukacz, K. (2019), Polski reportaż książkowy. Przemiany i adaptacje. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Google Scholar
Furman, W./Kaliszewski, A./Wolny-Zmorzyński, K. (2009), Gatunki dziennikarskie. Teoria. Praktyka. Język. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Google Scholar
Furman, W./ Snopek, J./Wolny-Zmorzyński, K. (2011), Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Poltex. Google Scholar
Ostrowska, K. (2023), Językowo-stylistyczne rozważania o typologii współczesnego polskiego reportażu książkowego (na podstawie wybranych tekstów). Fabrica Litterarum 1/5: 1–13, DOI: 10.31261/FLPI.2023.05.10 Google Scholar
Pennebaker, J.W./Smyth, J.M. (2018), Terapia przez pisanie. Przeł. Haduła, A. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Roszczynialska, M. (2017), „Miejsce urodzenia” Pawła Łozińskiego jako mnemotopos. Studia de Cultura 9/2: 8–19. DOI: 10.24917/20837275.9.2.1 Google Scholar
Sztompka, P. (2000), Trauma wielkiej zmiany. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Google Scholar
Wiszniowska, M. (2022), Autobiograficzne reportaże książkowe. Kategoria genologiczna i jej odmiany. Zagadnienia Rodzajów Literackich LXV/2: 101–117. Google Scholar
Wojtak, M. (2004), Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS. Google Scholar
Wojtak, M. (2010), Analiza gatunków prasowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Wolny, K. (1991), O poetyce współczesnego reportażu polskiego 1945–1985. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Google Scholar
Wolny-Zmorzyński, K. (2004), Reportaż – jak go napisać? Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Google Scholar
Żyrek-Horodyska, E. (2019), Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu. Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olstynie
