Between kitsch and impurity.

Literary representations of the aesthetics of ugliness in prose poems by Tadeusz Miciński

Iwona Sowińska

a:1:{s:5:"pl_PL";s:45:"Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy";}


Abstract

Abstract:

The article presents those stylistic interventions that form the overall picture of the world portrayed in the prose poems of Tadeusz Miciński, emphasizing the aesthetics of the uglyness in the broadest sense. It pays particular attention to the bipolarity of this concept, on which one pole of aesthetics there are various images of impurity: filth, torture, rottenness. At the other pole appears the aesthetics of kitsch – the illustration of artificial paradises. At the border between these two aestheticians, an intermediate category emerges: “Kitsch of the Onirian Macabras”.


Keywords:

Tadeusz Miciński, aesthetics of ugliness, filth, kitsch, macabre.


Ashenburg, K. (2016), Historia brudu. Przeł. Górska, A. Warszawa: Bellona.   Google Scholar

Bachelard, G. (1975), Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Balcerzan, E. (1971), Przestrzenie Tadeusza Micińskiego. W: tegoż, Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy: 61‒74.   Google Scholar

Baranowska, M. (1973), Miciński. Między poezją a snami. Teksty 2: 77–103.   Google Scholar

Baudelaire, Ch. (1992), Sztuczne raje – traktat o winie, haszyszu i opium. Warszawa: Wydawnictwo Głodnych Duchów.   Google Scholar

Broch, H. (1998), Kilka uwag o kiczu i inne eseje. Warszawa: Czytelnik.   Google Scholar

Clair, J. (2007), De Immundo. Apofatyczność i apokatastaza w dzisiejszej sztuce. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.   Google Scholar

Czabanowska-Wróbel, A. (1994), Mityzacja baśni. Baśń w twórczości Tadeusza Micińskiego. Pamiętnik Literacki LXXXV/1: 52‒81.   Google Scholar

Dostojewski, F. (2003), Zbrodnia i kara. Przeł. Podgórzec, Z. Kraków: Wydawnictwo GREG.   Google Scholar

Eile, S. (1979), Antypowieść Micińskiego a estetyka młodopolska. W: Podraza-Kwiatkowska, M. (red.), Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 85–131.   Google Scholar

Floryńska, H. (1976), „Lucyferyzm chrystusowy” Tadeusza Micińskiego. Euhemer 3: 50–68.   Google Scholar

Frenzel, I. (1994), Nietzsche. Przeł. Dudziński, J. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.   Google Scholar

Friedländer, S. (2011), Refleksy nazizmu: esej o kiczu i śmierci. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.   Google Scholar

Gazda, G. (red.) (2012), Słownik rodzajów i gatunków literackich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Gutowski, W. (1967), Wstęp. W: Miciński, T., W mroku gwiazd i inne poezje. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 5–65.   Google Scholar

Gutowski, W. (1980), W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego. Warszawa i. in.: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Gutowski, W. (2002), Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej: studia o twórczości Tadeusza Micińskiego. Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.   Google Scholar

Gutowski, W. (2008), „Miłość śmierci i energia rozkładu. O młodopolskiej wyobraźni nekrofilskiej. Konstelacja Przybyszewskiego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.   Google Scholar

Herbaczewski, J. A. (1911), Mistyczna mistyfikacja. W: tegoż, Nie wódź nas na pokuszenie…: szkicowane wizerunki dusz współcześnie wybitnych na tle myśli dziejowej. Kraków: Księgarnia G. Gebethnera i Sp.: 111–129.   Google Scholar

Illg, J. (1979), Elementy gotycyzmu w powieściach Tadeusza Micińskiego. Pamiętnik Literacki 4: 133–148.   Google Scholar

Innes, B. (2000), Historia tortur. Przeł. Miernicki, Z. Warszawa: Bellona.   Google Scholar

Janion, M./Forycki, R. (1989), Fantazmat ściętej głowy. Twórczość 7: 53–65.   Google Scholar

Kopaliński, W. (2015), Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.   Google Scholar

Kristeva, J. (2007), Potęga obrzydzenia: esej o wstręcie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Kulka, T. (2013), Sztuka a kicz. Wrocław: Galeria Miejska.   Google Scholar

Kundera, M. (1999), Nieznośna lekkość bytu. Przeł. Holland, A. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Kurkiewicz, M. (2013), Tętno epoki. Miejsce i rola motywu krwi w literaturze Młodej Polski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.   Google Scholar

Kuźma, E. (1974), Tadeusz Miciński – poeta oksymoronu. Poezja 5: 35–41.   Google Scholar

Lipski, J.J. (1957), Wstęp. W: Miciński, T., W mroku gwiazd i inne poezje. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy: 5–28.   Google Scholar

Ławski, J. (1995), Wyobraźnia lucyferyczna. Studia o poemacie Tadeusza Micińskiego „Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni”. Białystok: Wydawnictwo Prymat.   Google Scholar

Ławski, J. (2018) Tadeusz Miciński i żywioły ironii. W: Bajko, M. i in. (red.), Ironia modernistów. Białystok: Wydawnictwo Prymat: 301–314.   Google Scholar

Miciński, T. (1910), W poszukiwaniu życia nowego. Tygodnik Ilustrowany 45: 171–185.   Google Scholar

Miciński, T. (1985), Poematy prozą. Kraków: Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Miciński, T. (2001), Wybór poezji. Kraków: Universitas.   Google Scholar

Moles, A., Kicz, czyli sztuka szczęścia: studium o psychologii kiczu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Podraza-Kwiatkowska, M. (red.) (1979), Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Popiel, M. (2003), Oblicza wzniosłości. Kraków: Universitas.   Google Scholar

Prokop, J. (1984), Poezje. Tadeusz Miciński. Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Próchniak, P. (2006), Pęknięty płomień. O pisarstwie Tadeusza Micińskiego. Lublin: Wydawnictwo KUL.   Google Scholar

Tomkowski, J. (1983), Świat gnozy Tadeusza Micińskiego. W: Bujnicki, T. i in. (red.), Młoda Polska. Legendy i światopoglądy. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 610: 54–73.   Google Scholar

Wróblewska, T. (1968), Tadeusz Miciński „O pesymizmie”. Przegląd Humanistyczny 1: 87–103.   Google Scholar

Quispel, G. (1988), Gnoza. Warszawa: Pax.   Google Scholar

Siemaszko, P. (2007), Od akademizmu do ekspresjonizmu. Sugestie pikturalne w poezji polskiej końca XIX początków XX wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.   Google Scholar

Słownik rodzajów i gatunków literackich. Red. G. Gazda   Google Scholar

Sowińska, I. (2021), Brud, kicz i kamp. Warianty estetyki brzydoty w poezji Bolesława Leśmiana. Heteroglossia. Studia kulturoznawczo-filologiczne 11: 37‒55. https://heteroglossia.byd.pl/id,178/heteroglossia-2021 [dostęp: 15.02.2021].   Google Scholar

Tuwim, J. (1957), Piórem i piórkiem. Warszawa: Czytelnik.   Google Scholar

Vigarello, G. (2012), Historia czystości i brudu. Warszawa: Aletheia.   Google Scholar

Wallis, M. (2004), Wybór pism estetycznych. Kraków: Universitas.   Google Scholar

Wodziński, C. (2000), Św. Idiota: projekt antropologii apofatycznej. Gdańsk: Słowo/oraz terytoria.   Google Scholar

Żukowski, T. (1999), Skatologiczny Chrystus. Wokół Różewiczowskiej epifanii. Pamiętnik Literacki 1: 117– 131. DOI: 68213/0031-0514.   Google Scholar


Published
2023-06-23

Cited by

Sowińska, I. (2023). Between kitsch and impurity.: Literary representations of the aesthetics of ugliness in prose poems by Tadeusz Miciński. Acta Neophilologica, 1(XXV), 71–84. https://doi.org/10.31648/an.8693

Iwona Sowińska 
a:1:{s:5:"pl_PL";s:45:"Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy";}