„To, co niewidoczne, chce się czasami pokazać”. O doświadczaniu przestrzeni w „Jeśli przecięto cię na pół” Łukasza Barysa
Dominika Kotuła
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieАннотация
The article is devoted to spatial experience in Łukasz Barys’ novel Jeśli przecięto cię na pół [If You Were Cut in Half]. Since complex interactions with space constitute a vital aspect of the identity formation of Marcel, the novel’s protagonist and narrator, the ways in which he perceives and describes his surroundings are carefully examined. Thus, particular emotive and sensual topographies are mapped and the liminal as well as heterotopic qualities of space are discussed. Furthermore, Jacques Derrida’s idea of hauntology is employed to interpret the process of addressing the forgotten or repressed elements of history. The analysed spaces are divided into three categories, namely the space of exclusion, the space of repression and the space of transgression.
Ключевые слова:
space, identity, hauntology, emotional topography, sensual topographyБиблиографические ссылки
Barys, Ł. (2022), Jeśli przecięto cię na pół. Warszawa: Wydawnictwo Cyranka. Google Scholar
Bednarek, J. (2022), Nekrosocjobiografia. https://www.tygodnikpowszechny.pl/nekrosocjobiografia-183427 [dostęp: 12.09.2023]. Google Scholar
Chojnowski, Z. (2012), Literaturoznawstwo regionów (w poszukiwaniu skutecznych perspektyw badawczych). W: Mikołajczak, M./Rybicka, E. (red.), Nowy regionalizm w badaniach literackich. Badawczy rekonesans i zarys perspektyw. Kraków: Universitas: 13–28. Google Scholar
Czermińska, M. (2011), Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki. Teksty Drugie 5: 183–200. Google Scholar
Derrida, J. (2016), Widma Marksa. Stan długu, praca żałoby i nowa Międzynarodówka. Przeł. Załuski, T. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Doeland, L. (2019), At Home in an Unhomely World: On Living with Waste. Detritus 6: 4–10. Google Scholar
Domańska, E. (2012), Historia egzystencjalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Domańska, E. (2017), Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Fiedorczuk, J. (2015), Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra. Google Scholar
Foucault, M. (2005), Inne przestrzenie. Przeł. Rejniak-Majewska, A. Teksty Drugie 6: 117–125. Google Scholar
Górniak, M. (2022), Trash story. Kraków: Wydawnictwo ha!art. Google Scholar
Helios, J. (2021), Edukacja autorytarna. O przemocy symbolicznej w szkole. Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem 43/2: 217–225. DOI: 10.19195/2300-7249.43.2.12. Google Scholar
Hudson, R. (2001), Producing Places. New York: Guilford Press. Google Scholar
Kennedy, G. (2012), An Ontology of Trash: The Disposable and Its Problematic Nature. New York: State University of New York Press. Google Scholar
Krajewski, M. (2004), Śmieci w sztuce. Sztuka jako śmieć. Zeszyty Artystyczne 13: 55–66. Google Scholar
Kurczewska, J. (2006), Nowoczesne doświadczenie narodowe (z różnorodnością teraźniejszości w tle). W: Nycz, R./Zeidler-Janiszewska, A. (red.), Nowoczesność jako doświadczenie. Kraków: Universitas. Google Scholar
Ławski, J. (2005), Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni Juliusza Słowackiego. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. Google Scholar
Marzec, A. (2015), Widmontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana. Google Scholar
Niewiadomski, A. (2018), Czym jest, czym (jeszcze) mogłaby być „geopoetyka”? Teksty Drugie 5: 88–106. DOI: 10.18318/td.2018.5.5. Google Scholar
Milas, T. (2022), Prowincja nie wyklucza. Łukasz Barys. http://miejmiejsce.com/sztuka/prowincja-nie-wyklucza-lukasz-barys/ [dostęp: 10.09.2023]. Google Scholar
Reno, J. (2015), Waste and Waste Management. Annual Review of Anthropology 44: 557–572. Google Scholar
Rybicka, E. (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas. Google Scholar
Sadzik, P. (2012), Żałoba (cz.1) – (według) Derridy. http://malakulturawspolczesna.org/2012/11/21/piotr-sadzik-zaloba-cz-1-wedlug-derridy/#przypis-6 [dostęp: 15.09.2023]. Google Scholar
Sendyka, R. (2013), Zrozumieć nie-miejsca pamięci (non-lieux de memoire). Teksty Drugie 1/2: 323–344. Google Scholar
Sendyka, R. (2017), Nie-miejsca pamięci i ich nie-ludzkie pomniki. Teksty Drugie 2: 86–108. Google Scholar
Szpociński, A. (2008), Miejsca pamięci (lieux de memoire). Teksty Drugie 4: 11–20. DOI: 10.18318/td.2016.en.1.14. Google Scholar
Tkaczyszyn-Dycki-, E. (206), Poezja jako miejsce na ziemi (1988–2003). Wrocław: Biuro Literackie. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
