Вобраз героя ў аповесцях Андрэя Федарэнкі (на аснове кніг Ланцуг і Ціша)
Anna Alsztyniuk
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
Andrey Fiedarenka (born in 1959) – author of the books: History of the disease (1989), Misery (1994), Afghan casket (2002), No one’s (2009), The Chain (2012), Silence (2014) and others, winner of many awards, including Jerzy Giedroyc Literary Award. The writer is considered a classic
of Belarusian literature. In his artistic work, three basic types of heroes can be distinguished:
inhabitants of villages, city dwellers and writers. The presentation of often difficult family relations, differences in characters and life priorities of the heroes become for A. Fiedarenka a pretext for deliberations on the subject of contemporary man’s life, his attitude towards people and nature.
In his stories, the writer presents primarily people disappointed with life, lonely, seeking the sense of existence in contact with nature. Only hero-writers can be distinguished from the gallery of poor wretches.
Słowa kluczowe:
city, psychologism, village, writer, storyBibliografia
Alejnìk Lada. Tvorčy roskvìt Andrèâ Fedarènkì. Pìsʹmennìku – 50! (online) https://lit-bel.org/news/ Tvorchi-roskvt-Andreya-Fedarenk-Psymennku-4633/(dostup 10.05.2018) [Алейнік Лада. Творчы росквіт Андрэя Федарэнкі. Пісьменніку – 50! (online) https://lit-bel.org/news/Tvorchi-roskvtAndreya-Fedarenk-Psymennku-4633/ (доступ 10.05.2018)].
Belʹskì Alesʹ 1997. Sučasnaâ belaruskaâ lìtaratura. Stanaǔlenne ì razvìccë tvorčyh ìndyvìdualʹnascâǔ (80–90-yâ gg.). Vučèbna-metadyčny dapamožnìk dlâ nastaǔnìkaǔ. Mìnsk: Narodnaâ asveta. (online) https://presentdaymova.files.wordpress.com/2015/ 11/20083-1.pdf (dostup 8.07.2018) [Бельскі Алесь 1997. Сучасная беларуская літаратура. Станаўленне і развіццё творчых індывідуальнасцяў (80–90-ыя гг.). Вучэбна-метадычны дапаможнік для настаўнікаў. Мінск: Народная асвета. (online) https://presentdaymova.files.wordpress.com/2015/11/20083-1.pdf (доступ 8. 07.2018)].
Fedarènka Andrèj. 2012. Lancug. Apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura [Федарэнка Андрэй. 2012. Ланцуг. Аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура].
Fedarènka Andrèj. 2013. «Lûblû samo slova – apovescʹ…». «Knìganoša» № 21. (online) https://zbsb. org/upload/iblock/139/139dcd03b235f7506ba6ee00b8671d43.pdf (dostup 25.05.2018) [Федарэнка Андрэй. 2013. «Люблю само слова – аповесць…». «Кніганоша» № 21. (online) https://zbsb.org/ upload/iblock/139/139dcd03b235f7506 ba6ee00b8671d43.pdf (доступ 25.05.2018)].
Fedarènka Andrèj. 2014. Cìša. Apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura [Федарэнка Андрэй. 2014. Ціша. Аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура].
Haroška Genadzìj. Prablema «čalavek ì pryroda» ǔ belaruskaj paèzìì drugoj palavìny XX stagoddzâ. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/bitstream/handle/123456789/7282/ horoško. pdf?sequence=1&Isallowed=Y (dostup 13.06.2018) [Харошка Генадзій. Праблема «чалавек і прырода» ў беларускай паэзіі другой палавіны ХХ стагоддзя. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/ bitstream/handle/123456789/7282/хорошко.pdf?sequence=1&isAllowed=y (доступ 13.06.2018)].
Kìslìcyna Ganna. 2012. Fìlasofìâ ìsnavannâ ǔ apavâdannâh A. Fedarènkì. «Vescì Nacyânalʹnaj akadèmìì navuk Belarusì» № 3: 91–94 [Кісліцына Ганна. 2012. Філасофія існавання ў апавяданнях А. Федарэнкі. «Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі» № 3: 91–94].
Košman Pavel Nacyânalʹny vobraz svetu ǔ aǔtarskaj versìì Andrèâ Fedarènkì. (online) http://dspace.mspu.by/bitstream/123456789/2844/1/%D0%9A%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0% B0%D0%BD%2C%20%D0%9F.%20%D0%A0.%20%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1 %8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%20%D0%B2%D0%BE%D0% B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%20%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83.pdf (dostup 9.07.2018) [Кошман Павел Нацыянальны вобраз свету ў аўтарскай версіі Андрэя Федарэнкі. (online) http://dspace.mspu.by/bitstream/123456789/2844/1/%D0%9A%D0%BE%D1%88%D0% BC%D0%B0%D0%BD%2C%20%D0%9F.%20%D0%A0.%20%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1 %8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%20%D0%B2%D0% BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%20%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83. pdf (доступ 9.07.2018)].
Kozìč Volʹga 2015. Andrèj Fedarènka. U: Gìstoryâ belaruskaj lìtaratury HH stagoddzâ: U 4-oh tamah. Pad navuk. rèd. Gnìlamëdava U.V., Laǔšuka S.S. t. 4. kn. 3. Mìnsk: Belaruskaâ navuka: 1038–1061 [Козіч Вольга 2015. Андрэй Федарэнка. У: Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: У 4-ох тамах. Пад навук. рэд. Гніламёдава У.В., Лаўшука С.С. т. 4. кн. 3. Мінск: Беларуская навука: 1038–1061].
Kyzʹmič Marina. Što trèba belaruskamu pìsʹmennìku, kab stacʹ vâdomym pry žyccì? (online) https:// www.sb.by/articles/shto-treba-belaruskamu-p-smenn-ku-kab-stats-vyadоmym-pry-zhytsts-.html (dostup 23.06.2018) [Kyзьмич Марина. Што трэба беларускаму пісьменніку, каб стаць вядомым пры жыцці? (online) https://www.sb.by/articles/shto-trebabelaruskamu-p-smenn-ku-kab-stats-vyadomym-pry-zhytsts-.html (доступ 23.06.2018)].
Makarèvìč Ìna. Sacyâlʹnyâì maralʹna-fìlasofskìâ prablemy ǔ sučasnaj proze (na prykladze apovescì A. Fedarènkì «Dzìkì lug»). (online) http://www.academy. edu.by/files/e%20konf%20bel%20 2016/Makarevich%20bel.pdf (dostup 13.06.2018). [Макарэвіч Іна Сацыяльныя і маральнафіласофскія праблемы ў сучаснай прозе (на прыкладзе аповесці А. Федарэнкі «Дзікі луг»). (online) http://www.academy. edu.by/files/e%20konf%20bel%202016/Makarevich%20bel.pdf (доступ 13.06.2018)].
Naumovìč Uladzìmìr. 2007. Belaruskaâ apovescʹ XX st.: ìdèjna-èstètyčnaâ èvalûcyâ. «Vesnìk BDU» № 1: 11. (online) http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/13482/ 1/navumovich%208-12.pdf (dostup 13.06.2018) [Наумовіч Уладзімір. 2007. Беларуская аповесць ХХ ст.: ідэйна-эстэтычная эвалюцыя. «Веснік БДУ» № 1: 11. (online) http://elib.bsu.by/ bitstream/123456789/13482/1/ navumovich%208-12.pdf (доступ 13.06.2018)].
Vercìhoǔskaâ Maryâ 2013. Ad «Pelì» da «Dzìkaga Lugu». «Lìtaratura ìmastactva» № 28: 5 [Верціхоўская Марыя 2013. Ад «Пелі» да «Дзікага Лугу». «Літаратура і мастацтва» № 28: 5].
Belʹskì Alesʹ 1997. Sučasnaâ belaruskaâ lìtaratura. Stanaǔlenne ì razvìccë tvorčyh ìndyvìdualʹnascâǔ (80–90-yâ gg.). Vučèbna-metadyčny dapamožnìk dlâ nastaǔnìkaǔ. Mìnsk: Narodnaâ asveta. (online) https://presentdaymova.files.wordpress.com/2015/ 11/20083-1.pdf (dostup 8.07.2018) [Бельскі Алесь 1997. Сучасная беларуская літаратура. Станаўленне і развіццё творчых індывідуальнасцяў (80–90-ыя гг.). Вучэбна-метадычны дапаможнік для настаўнікаў. Мінск: Народная асвета. (online) https://presentdaymova.files.wordpress.com/2015/11/20083-1.pdf (доступ 8. 07.2018)].
Fedarènka Andrèj. 2012. Lancug. Apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura [Федарэнка Андрэй. 2012. Ланцуг. Аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура].
Fedarènka Andrèj. 2013. «Lûblû samo slova – apovescʹ…». «Knìganoša» № 21. (online) https://zbsb. org/upload/iblock/139/139dcd03b235f7506ba6ee00b8671d43.pdf (dostup 25.05.2018) [Федарэнка Андрэй. 2013. «Люблю само слова – аповесць…». «Кніганоша» № 21. (online) https://zbsb.org/ upload/iblock/139/139dcd03b235f7506 ba6ee00b8671d43.pdf (доступ 25.05.2018)].
Fedarènka Andrèj. 2014. Cìša. Apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura [Федарэнка Андрэй. 2014. Ціша. Аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура].
Haroška Genadzìj. Prablema «čalavek ì pryroda» ǔ belaruskaj paèzìì drugoj palavìny XX stagoddzâ. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/bitstream/handle/123456789/7282/ horoško. pdf?sequence=1&Isallowed=Y (dostup 13.06.2018) [Харошка Генадзій. Праблема «чалавек і прырода» ў беларускай паэзіі другой палавіны ХХ стагоддзя. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/ bitstream/handle/123456789/7282/хорошко.pdf?sequence=1&isAllowed=y (доступ 13.06.2018)].
Kìslìcyna Ganna. 2012. Fìlasofìâ ìsnavannâ ǔ apavâdannâh A. Fedarènkì. «Vescì Nacyânalʹnaj akadèmìì navuk Belarusì» № 3: 91–94 [Кісліцына Ганна. 2012. Філасофія існавання ў апавяданнях А. Федарэнкі. «Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі» № 3: 91–94].
Košman Pavel Nacyânalʹny vobraz svetu ǔ aǔtarskaj versìì Andrèâ Fedarènkì. (online) http://dspace.mspu.by/bitstream/123456789/2844/1/%D0%9A%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0% B0%D0%BD%2C%20%D0%9F.%20%D0%A0.%20%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1 %8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%20%D0%B2%D0%BE%D0% B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%20%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83.pdf (dostup 9.07.2018) [Кошман Павел Нацыянальны вобраз свету ў аўтарскай версіі Андрэя Федарэнкі. (online) http://dspace.mspu.by/bitstream/123456789/2844/1/%D0%9A%D0%BE%D1%88%D0% BC%D0%B0%D0%BD%2C%20%D0%9F.%20%D0%A0.%20%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1 %8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%20%D0%B2%D0% BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%20%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83. pdf (доступ 9.07.2018)].
Kozìč Volʹga 2015. Andrèj Fedarènka. U: Gìstoryâ belaruskaj lìtaratury HH stagoddzâ: U 4-oh tamah. Pad navuk. rèd. Gnìlamëdava U.V., Laǔšuka S.S. t. 4. kn. 3. Mìnsk: Belaruskaâ navuka: 1038–1061 [Козіч Вольга 2015. Андрэй Федарэнка. У: Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: У 4-ох тамах. Пад навук. рэд. Гніламёдава У.В., Лаўшука С.С. т. 4. кн. 3. Мінск: Беларуская навука: 1038–1061].
Kyzʹmič Marina. Što trèba belaruskamu pìsʹmennìku, kab stacʹ vâdomym pry žyccì? (online) https:// www.sb.by/articles/shto-treba-belaruskamu-p-smenn-ku-kab-stats-vyadоmym-pry-zhytsts-.html (dostup 23.06.2018) [Kyзьмич Марина. Што трэба беларускаму пісьменніку, каб стаць вядомым пры жыцці? (online) https://www.sb.by/articles/shto-trebabelaruskamu-p-smenn-ku-kab-stats-vyadomym-pry-zhytsts-.html (доступ 23.06.2018)].
Makarèvìč Ìna. Sacyâlʹnyâì maralʹna-fìlasofskìâ prablemy ǔ sučasnaj proze (na prykladze apovescì A. Fedarènkì «Dzìkì lug»). (online) http://www.academy. edu.by/files/e%20konf%20bel%20 2016/Makarevich%20bel.pdf (dostup 13.06.2018). [Макарэвіч Іна Сацыяльныя і маральнафіласофскія праблемы ў сучаснай прозе (на прыкладзе аповесці А. Федарэнкі «Дзікі луг»). (online) http://www.academy. edu.by/files/e%20konf%20bel%202016/Makarevich%20bel.pdf (доступ 13.06.2018)].
Naumovìč Uladzìmìr. 2007. Belaruskaâ apovescʹ XX st.: ìdèjna-èstètyčnaâ èvalûcyâ. «Vesnìk BDU» № 1: 11. (online) http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/13482/ 1/navumovich%208-12.pdf (dostup 13.06.2018) [Наумовіч Уладзімір. 2007. Беларуская аповесць ХХ ст.: ідэйна-эстэтычная эвалюцыя. «Веснік БДУ» № 1: 11. (online) http://elib.bsu.by/ bitstream/123456789/13482/1/ navumovich%208-12.pdf (доступ 13.06.2018)].
Vercìhoǔskaâ Maryâ 2013. Ad «Pelì» da «Dzìkaga Lugu». «Lìtaratura ìmastactva» № 28: 5 [Верціхоўская Марыя 2013. Ад «Пелі» да «Дзікага Лугу». «Літаратура і мастацтва» № 28: 5].
Alsztyniuk, A. (2018). Вобраз героя ў аповесцях Андрэя Федарэнкі (на аснове кніг Ланцуг і Ціша). Acta Polono-Ruthenica, 4(XXIII), 7–17. https://doi.org/10.31648/apr.3561
Anna Alsztyniuk
Uniwersytet w Białymstoku
Uniwersytet w Białymstoku
