Problemy kulturowego pogranicza: próba teoretycznej identyfikacji

Ihor Kozłyk

Iwano-Frankiwśk

Abstrakt

Nie sposób analizować pogranicza literackiego w oderwaniu od czynników historyczno-poli- tycznych, a także uwarunkowań społecznych, gdyż postmodernizm spycha literaturę do poziomu zjawiska elitarnego. W artykule podkreśla się konieczność demitologizacji kulturowego pograni­ cza, która miałaby opierać się na przewartościowaniu przekonania o wyższości polskiej kultury nad kulturą kresową i zlikwidowania stereotypu „oddalonych narodów”. Występowanie podob­ nych motywów literackich na przylegających obszarach kresów według autora nie świadczy tylko o możliwości wpływów, ale także o niezależnym pojawianiu sie podobnych treści. Publi­ kacja zwraca uwagę na stymulującą funkcję pogranicza kulturowego, która wzbogaca dziedzic­ two narodów kresowych. Badacz interpretuje literaturę pogranicza w kontekście szeroko pojętej sztuki, której granic wyznaczyć nie można. Ponadto rozpatruje omawiane zjawisko w aspekcie duchowej przestrzeni, w której uczestnicy odnajdują swą tożsamość. Autor stwierdza, że nie sposób udzielić jednoznacznej odpowiedzi na nurtujące problemy pogranicza, jeżeli badacze nie będą podczas analizy omawianego zagadnienia syntezować komponentów historycznego i strukturalistycznego.