Recepcja twórczości Aleksandra Wertyńskiego w Polsce
Nel Bielniak
Uniwersytet ZielonogórskiAbstrakt
This article deals with the implications of Alexander Vertinsky stay in Poland in the 1920s. Literary works of this representative of the first wave of Russian emigration enjoyed great popularity in the interwar period in Poland. Hence, he frequently gave concerts to a number of Polish cities and towns. The singer has made numerous acquaintances in all social circles, also in the artistic milieu, which until today eagerly reaches for his repertoire. The artist recorded many of his works and composed several hits in Poland. Vertinsky was not forgotten. His music scores, records, poetry books and memoirs were also published after his deathSłowa kluczowe:
Alexander Vertinsky, Poland, the first wave of emigration, concerts, publicationsBibliografia
Augustyniak Tomasz Konrad. 1996. Twórca dla kobiet. „Wiadomości Kulturalne” nr 40 (124): 20
Bakalarczyk Danuta. 1996. Dlaczego Wertyński poetą był? „Nowe Książki” nr 9: 28.
Broches Michaił. 1989. Jak śpiewał Wertyński. Rozm. Bielska I. Przekł. Hornung M. „Kraj Rad” nr 19: 39.
Cytryniak Grzegorz. 1989. Wertyński. „Express Wieczorny” nr 142 (12831): 11.
Fiałkowski Tomasz. 1996. Dwaj bardowie. „Tygodnik Powszechny” nr 33: 13.
Głowacki Janusz. 2006. To, co powinienem wiedzieć. „Zwierciadło” nr 4: 42–44.
Gniewkowska Anna. 2008. Wielkie złudzenia. Białystok: Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego.
Iljina Natalia. 1982. Spotkania z Wertyńskim. Oprac. as. „Przekrój” nr 9: 8–9.Iwanczikow M. 1989. Król rosyjskiej estrady. Przekł. Kolek Z. „Kraj Rad” nr 26: 22–23.Iwaszkiewiczowie Anna i Jarosław. 1998. Listy 1922–1926. Oprac. Bojanowska M., Cieślik E., wstęp Burek T. Warszawa: Czytelnik.
Karpuk Eleonora. 1994. Wertyński – kilka nowych przekładów. W: Łódzki kalejdoskop literacki. Red. zbior. Łódź: 87–93.Kawiński Wojciech. 1997a. Nie wszystko, co zostało. „Metafora” nr 27/28: 186–189.
Kawiński Wojciech. 1997b. Nie wszystko, co zostało. „List Oceaniczny” nr 41: 5–6.Klimowicz Tadeusz. 1996. Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917–1996). Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.Kolomiec Rostislav. Aleksandr Vertinskij.
(online) http://testlib.meta.ua/book/315822/read/ (dostup 24.06.2018) [Коломиец Ростислав. Александр Вертинский.
(online) http://testlib.meta.ua/book/315822/read/ (доступ 24.06.2018)].Krupiński Wacław. 2006. W sercu wciąż romanse. „Dziennik Polski” nr 123.
(online) http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/26316/w-sercu-wciaz-romanse (dostęp 24.06.2018).
Lisiecka Anna. 2017. Loda Halama. Pierwsze nogi Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Zona Zero.Lubelski Tadeusz. 1996.
Włóczęga i artysta. W: A. Wertyński. Romanse i poematy. Wyb., przekł., posł. i oprac. Lubelski T. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 121–139.
Łuszczykiewicz Piotr. 2012. Estrada i liryka: szlagier w poezji międzywojennej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” t. 15, nr 1: 105–113.
Makarov Anatolij. 1998. Aleksandr Vertinskij: Portret na fone vremeni. Moskva: Olimp, Smolensk: Rusič [Макаров Анатолий. 1998.
Александр Вертинский: Портрет на фоне времени. Москва: Олимп, Смоленск: Русич].Masłoń Krzysztof. 1996.
Gdzie się podział Chińczyk Li? „Plus Minus” nr 27: 17.Mianowska Joanna. 1998. Rosyjska literatura emigracyjna i literatura rosyjskiej opozycji wewnętrznej w komentarzach. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Mianowska Joanna. 2007. Литература русского зарубежья в образцах и с комментариями.Rosyjska literatura emigracyjna w komentarzach. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.Nyczek Tadeusz. 1996.
Romanse Wertyńskiego. „Książki. Gazeta” nr 6 (135): 11.Polakow Władimir. 1977. Mój przyjaciel śmiech. Przekł. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 42: 9.Romanca a la Wertyński. 1998.
„Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza = The Polish Daily and Sol-diers Daily” nr 271: 5.Russkoe zarubežʹe. Zolotaâ kniga èmigracii. Pervaâ tretʹ XX veka.
Ènciklopedičeskij biografičeskij slovarʹ. 1997. Red. Šelohaeva V.V. Moskva: ROSSPÈN.
(online) https://lib.druzya.org/enciklope-dia/.view-emigrate.txt.html (dostup 16.06.2018) [Русское зарубежье. Золотая книга эмиграции. Первая треть XX века. Энциклопедический биографический словарь. 1997. Pед. Шелохаева В.В. Москва: РОССПЭН.
(online) https://lib.druzya.org/enciklopedia/.view-emigrate.txt.html (доступ 16.06.2018)].
Sipko Katarzyna. 1998. (Recenzja). „Odra” nr 1: 118–119.
Sobieska Anna. 2012. Ach, ten „tiomnyj morok cygańskich piesien...” (Aleksandr Błok) – o uwie-dzionych przez rosyjski romans cygański.
„Pamiętnik Literacki” nr 103, z. 3: 143–181.Spotkanie z Anastazją Wertyńską. 1979.
Rozm. Czaplińska W. „Przekrój” nr 6: 9.Suhno Georgij. Aleksandr Vertinskij v Polʹše.
(online) http://a-pesni.org/emigr/a-vert-p.php (dostup 24.06.2018) [Сухно Георгий. Александр Вертинский в Польше.
(online) http://a-pesni.org/emigr/a-vert-p.php (доступ 24.06.2018)].
Ślęzak Justyna. 2010. „Szlakiem rosyjskiego Pierrota” – sylwetka Aleksandra Wertyńskiego. „Przegląd Rusycystyczny” nr 4 (132): 15–26.
Święcicki Mieczysław. 1970. Pani Irena, czyli sentymentalne dzieje piosenki. „Przekrój” nr 50: 19–20.
Turczyński Andrzej. 1993. Winny smak antonówek. „Twórczość” nr 7 (572): 52–73.
Vertinskij Aleksandr. 1989. Četvertʹ veka bez rodiny. Stranicy minuvšego. Kiev: MuzyčnaUkraji-na.
(online) https://coollib.com/b/315582 (dostup 17.06.2018) [Вертинский Александр. 1989.
Четверть века без родины. Страницы минувшего. Киев: Музычна Украйина.
(online) https://coollib.com/b/315582 (доступ 12.07.2018)].Vertinskij Aleksandr. 1990. Dorogoj dlinnoû... Moskva: Pravda.
(online) https://coollib.com/b/321010/read (dostup 17.06.2018) [Вертинский Александр. 1990. Дорогой длинною... Москва: Правда.
(online) https://coollib.com/b/321010/read (доступ 12.07.2018)].
Wertyński Aleksander. 1972. Smutny Pierrot. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Wertyński Aleksander. 1974. Liliowy negr i inne romanse. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Wertyński Aleksander. 1989a. Co może piosenka. Przekł. Hornung M. „Kraj Rad” nr 26: 26, 39.
Wertyński Aleksander. 1989b. Pani Irena. Przekł. Maksymkina W. „Kraj Rad” nr 26: 25.
Wertyński Aleksander. 1990. Pożegnalna kolacja. „Orzeł Biały” nr 1459: 50.
Wertyński Aleksander. 1991. Gdzie jesteś dziś... Wyb. i przekł. Leśniewska M. Warszawa: Wydaw-nictwa Artystyczne i Filmowe.
Wertyński Aleksander. 1994. Boże Narodzenie. Pani Irena. Madame, Wszak spadają już liście! Wrogo-wi. Paryżanka. Good bye (Piosenka hollywoodzka). Przekł. Lubelski T. „NaGłos” nr 13 (38): 57–64.
Wertyński Aleksander. 1995. Siguranca i pani Irena. Przekł. i oprac. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 31: 14–15.
Wertyński Aleksander. 1996. Romanse i poematy. Wyb., przekł., posł. i oprac. Lubelski T. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Wertyński Aleksander. 1998. Tango „Magnolia”. Przekł. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 12: 30–31.Wertyński Aleksander. 2000. Romans z filmem. Wyb. i przekł. Sarachanowa A. „Kino” nr 6: 55–56.
Woroszylski Wiktor. 2006. Moi Moskale. Wybór przekładów z poezji od Puszkina do Ratuszyńskiej. Wrocław: Biuro Literackie
Bakalarczyk Danuta. 1996. Dlaczego Wertyński poetą był? „Nowe Książki” nr 9: 28.
Broches Michaił. 1989. Jak śpiewał Wertyński. Rozm. Bielska I. Przekł. Hornung M. „Kraj Rad” nr 19: 39.
Cytryniak Grzegorz. 1989. Wertyński. „Express Wieczorny” nr 142 (12831): 11.
Fiałkowski Tomasz. 1996. Dwaj bardowie. „Tygodnik Powszechny” nr 33: 13.
Głowacki Janusz. 2006. To, co powinienem wiedzieć. „Zwierciadło” nr 4: 42–44.
Gniewkowska Anna. 2008. Wielkie złudzenia. Białystok: Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego.
Iljina Natalia. 1982. Spotkania z Wertyńskim. Oprac. as. „Przekrój” nr 9: 8–9.Iwanczikow M. 1989. Król rosyjskiej estrady. Przekł. Kolek Z. „Kraj Rad” nr 26: 22–23.Iwaszkiewiczowie Anna i Jarosław. 1998. Listy 1922–1926. Oprac. Bojanowska M., Cieślik E., wstęp Burek T. Warszawa: Czytelnik.
Karpuk Eleonora. 1994. Wertyński – kilka nowych przekładów. W: Łódzki kalejdoskop literacki. Red. zbior. Łódź: 87–93.Kawiński Wojciech. 1997a. Nie wszystko, co zostało. „Metafora” nr 27/28: 186–189.
Kawiński Wojciech. 1997b. Nie wszystko, co zostało. „List Oceaniczny” nr 41: 5–6.Klimowicz Tadeusz. 1996. Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917–1996). Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.Kolomiec Rostislav. Aleksandr Vertinskij.
(online) http://testlib.meta.ua/book/315822/read/ (dostup 24.06.2018) [Коломиец Ростислав. Александр Вертинский.
(online) http://testlib.meta.ua/book/315822/read/ (доступ 24.06.2018)].Krupiński Wacław. 2006. W sercu wciąż romanse. „Dziennik Polski” nr 123.
(online) http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/26316/w-sercu-wciaz-romanse (dostęp 24.06.2018).
Lisiecka Anna. 2017. Loda Halama. Pierwsze nogi Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Zona Zero.Lubelski Tadeusz. 1996.
Włóczęga i artysta. W: A. Wertyński. Romanse i poematy. Wyb., przekł., posł. i oprac. Lubelski T. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 121–139.
Łuszczykiewicz Piotr. 2012. Estrada i liryka: szlagier w poezji międzywojennej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” t. 15, nr 1: 105–113.
Makarov Anatolij. 1998. Aleksandr Vertinskij: Portret na fone vremeni. Moskva: Olimp, Smolensk: Rusič [Макаров Анатолий. 1998.
Александр Вертинский: Портрет на фоне времени. Москва: Олимп, Смоленск: Русич].Masłoń Krzysztof. 1996.
Gdzie się podział Chińczyk Li? „Plus Minus” nr 27: 17.Mianowska Joanna. 1998. Rosyjska literatura emigracyjna i literatura rosyjskiej opozycji wewnętrznej w komentarzach. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Mianowska Joanna. 2007. Литература русского зарубежья в образцах и с комментариями.Rosyjska literatura emigracyjna w komentarzach. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.Nyczek Tadeusz. 1996.
Romanse Wertyńskiego. „Książki. Gazeta” nr 6 (135): 11.Polakow Władimir. 1977. Mój przyjaciel śmiech. Przekł. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 42: 9.Romanca a la Wertyński. 1998.
„Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza = The Polish Daily and Sol-diers Daily” nr 271: 5.Russkoe zarubežʹe. Zolotaâ kniga èmigracii. Pervaâ tretʹ XX veka.
Ènciklopedičeskij biografičeskij slovarʹ. 1997. Red. Šelohaeva V.V. Moskva: ROSSPÈN.
(online) https://lib.druzya.org/enciklope-dia/.view-emigrate.txt.html (dostup 16.06.2018) [Русское зарубежье. Золотая книга эмиграции. Первая треть XX века. Энциклопедический биографический словарь. 1997. Pед. Шелохаева В.В. Москва: РОССПЭН.
(online) https://lib.druzya.org/enciklopedia/.view-emigrate.txt.html (доступ 16.06.2018)].
Sipko Katarzyna. 1998. (Recenzja). „Odra” nr 1: 118–119.
Sobieska Anna. 2012. Ach, ten „tiomnyj morok cygańskich piesien...” (Aleksandr Błok) – o uwie-dzionych przez rosyjski romans cygański.
„Pamiętnik Literacki” nr 103, z. 3: 143–181.Spotkanie z Anastazją Wertyńską. 1979.
Rozm. Czaplińska W. „Przekrój” nr 6: 9.Suhno Georgij. Aleksandr Vertinskij v Polʹše.
(online) http://a-pesni.org/emigr/a-vert-p.php (dostup 24.06.2018) [Сухно Георгий. Александр Вертинский в Польше.
(online) http://a-pesni.org/emigr/a-vert-p.php (доступ 24.06.2018)].
Ślęzak Justyna. 2010. „Szlakiem rosyjskiego Pierrota” – sylwetka Aleksandra Wertyńskiego. „Przegląd Rusycystyczny” nr 4 (132): 15–26.
Święcicki Mieczysław. 1970. Pani Irena, czyli sentymentalne dzieje piosenki. „Przekrój” nr 50: 19–20.
Turczyński Andrzej. 1993. Winny smak antonówek. „Twórczość” nr 7 (572): 52–73.
Vertinskij Aleksandr. 1989. Četvertʹ veka bez rodiny. Stranicy minuvšego. Kiev: MuzyčnaUkraji-na.
(online) https://coollib.com/b/315582 (dostup 17.06.2018) [Вертинский Александр. 1989.
Четверть века без родины. Страницы минувшего. Киев: Музычна Украйина.
(online) https://coollib.com/b/315582 (доступ 12.07.2018)].Vertinskij Aleksandr. 1990. Dorogoj dlinnoû... Moskva: Pravda.
(online) https://coollib.com/b/321010/read (dostup 17.06.2018) [Вертинский Александр. 1990. Дорогой длинною... Москва: Правда.
(online) https://coollib.com/b/321010/read (доступ 12.07.2018)].
Wertyński Aleksander. 1972. Smutny Pierrot. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Wertyński Aleksander. 1974. Liliowy negr i inne romanse. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Wertyński Aleksander. 1989a. Co może piosenka. Przekł. Hornung M. „Kraj Rad” nr 26: 26, 39.
Wertyński Aleksander. 1989b. Pani Irena. Przekł. Maksymkina W. „Kraj Rad” nr 26: 25.
Wertyński Aleksander. 1990. Pożegnalna kolacja. „Orzeł Biały” nr 1459: 50.
Wertyński Aleksander. 1991. Gdzie jesteś dziś... Wyb. i przekł. Leśniewska M. Warszawa: Wydaw-nictwa Artystyczne i Filmowe.
Wertyński Aleksander. 1994. Boże Narodzenie. Pani Irena. Madame, Wszak spadają już liście! Wrogo-wi. Paryżanka. Good bye (Piosenka hollywoodzka). Przekł. Lubelski T. „NaGłos” nr 13 (38): 57–64.
Wertyński Aleksander. 1995. Siguranca i pani Irena. Przekł. i oprac. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 31: 14–15.
Wertyński Aleksander. 1996. Romanse i poematy. Wyb., przekł., posł. i oprac. Lubelski T. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Wertyński Aleksander. 1998. Tango „Magnolia”. Przekł. Sarachanowa A. „Przekrój” nr 12: 30–31.Wertyński Aleksander. 2000. Romans z filmem. Wyb. i przekł. Sarachanowa A. „Kino” nr 6: 55–56.
Woroszylski Wiktor. 2006. Moi Moskale. Wybór przekładów z poezji od Puszkina do Ratuszyńskiej. Wrocław: Biuro Literackie
Bielniak, N. (2019). Recepcja twórczości Aleksandra Wertyńskiego w Polsce. Acta Polono-Ruthenica, 1(XXIV), 7–18. https://doi.org/10.31648/apr.4393
Nel Bielniak
Uniwersytet Zielonogórski
Uniwersytet Zielonogórski
