Автобиографическое начало в романе Захара Прилепина Патологии

Bartosz Osiewicz

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Abstrakt

This article is devoted to the analysis of the autobiographical element in the novel by Zachar Prilepin The Pathologies. It can be noticed that the contemporary Russian writer resigns from postmodernism poetics and turns to the tradition of realistic literature. What is more, he wants to overcome the crisis of authorship. The novel The Pathologies is also a response to the esthetic need of modern readers, who are interested in broadly understood autobiography and observation of life in all its dimensions. Prilepin – a veteran of The First and the Second Chechen Wars – shares his soldier’s experience and emotions. The autobiographical element is present in The Pathologies on various levels (hero, narration, extreme situation).


Słowa kluczowe:

Zakhar Prilepin, The Pathologies, autobiographical novel, contemporary Russian liter-ature, biographical methodology


Abramowska Janina. 2002. Podmiot – osoba – autor. B: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Praca zbiorowa. Red. Bolecki W., Nycz R. Warszawa: Instytut Badań Lite-rackich PAN i Fundacja «Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych»: 99–112.

Âkuševa Galina. 2003. Memuary. V: Literaturnaâ ènciklopediâ terminov i ponâtij. Red. Nikolûkin A.N. Moskva: NPK «Intelvak»: 524–525 [Якушева Галина. 2003. Мемуары. В: Литератур-ная энциклопедия терминов и понятий. Ред. Николюкин А.Н. Москва: НПК «Интелвак»: 524–525].

Balina Marina. 2008. «Vyživlency» i postsovetskaâ pop-memuaristika. «Neprikosnovennyj zapas» No 6 (62). (online) http://magazines.russ.ru/nz/2008/6/ba4-pr.html#_ftn4 (dostup 12.10.2018) [Балина Марина. 2008. «Выживленцы» и постсоветская поп-мемуаристика. «Неприкосно-венный запас» No 6 (62). (online) http://magazines.russ.ru/nz/2008/6/ba4-pr.html#_ftn4 (доступ 12.10.2018)].

Balina Marina. 2014. Opyt detstva kak preodolenie prošlogo v sovremennoj avtobiografičeskoj proze. «AvtobiografiЯ» No 3: 185–213 [Балина Марина. 2014. Опыт детства как преодоление про-шлого в современной автобиографической прозе. «AvtobiografiЯ» No 3: 185–213].

Bogatyreva A.I. 2014. Avtobiografizm v tvorčestve «novyh realistov» (na primere Z. Prilepina, S. Šargunova). «Lingvistika i mežkulʹturnaâ kommunikaciâ» vyp. No 12: 74–82. (online) https://cyberleninka.ru/article/v/avtobiografizm-v-tvorchestve-novyh-realistov-na-primere-z-prilepina--s-shargunova (dostup 14.10.2018) [Богатырева А.И. 2014. Автобиографизм в творчестве «новых реалистов» (на примере З. Прилепина, С. Шаргунова). «Лингвистика и межкультурная коммуникация» вып. No 12: 74–82. (online) https://cyberleninka.ru/article/v/avtobiografizm-v--tvorchestve-novyh-realistov-na-primere-z-prilepina-s-shargunova (доступ 14.10.2018)].

Buškovskij Aleksandr. 2011. Izučaâ «Patologii». Nelepicy i strannosti v rasskazah o vojne. Pole-mika. «Voprosy literatury» No 2. (online) http://magazines.russ.ru/voplit/2011/2/bu8.html (dostup 15.10.2018) [Бушковский Александр. 2011. Изучая «Патологии». Нелепицы и странности в рассказах о войне. Полемика. «Вопросы литературы» No 2. (online) http://magazines.russ.ru/voplit/2011/2/bu8.html (доступ 15.10.2018)].

Bykov Dmitrij. 2011. Černyj čelovek Prilepina. Pisatelʹ risknul i vyigral. «Novaâ gazeta» ot 27 maâ 2011 goda. No 56. (online) https://www.novayagazeta.ru/articles/2011/05/26/5366-chernyy--chelovek-prilepina (dostup 11.09.2018) [Быков Дмитрий. 2011. Черный человек Прилепина. Писатель рискнул и выиграл. «Новая газета» от 27 мая 2011 года. No 56. (online) https://www.novayagazeta.ru/articles/2011/05/26/5366-chernyy-chelovek-prilepina (доступ 11.09.2018)].

Čečenskaâ vojna. Kampaniâ 1995. (online) http://lib.ru/MEMUARY/CHECHNYA/ (dostup 15.10.2018) [Чеченская война. Кампания 1995. (online) http://lib.ru/MEMUARY/CHECHN-YA/ (доступ 15.10.2018)].

Cieślik Krzysztof. 2010. Parszywa wojna. Krew, pot i łzy, rozmyte przez wódkę, zagłuszone wolą życia. Recenzja książki: Zachar Prilepin, «Patologie». «Polityka» z 11.05.2010. (online) https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1505764,1,recenzja-ksiazki-zachar-prilepin--patologie.read (dostęp 11.09.2018).

Cieślik Krzysztof. 2016. Jak króliki – recenzja książki Zacharego Prilepina «Klasztor». «Plus Minus» z 29.07.2016. (online) https://www.rp.pl/Plus-Minus/307299985-Jak-kroliki---recenzja-ksiazki--Zacharego-Prilepina-Klasztor.html (dostęp 11.10.2018).

Čuprinin Sergej. 2003. Nulevye gody: orientaciâ na mestnosti. «Znamâ» No 1. (online) http://maga-zines.russ.ru/znamia/2003/1/chupr.html (dostup 19.10.2018) [Чупринин Сергей. 2003. Нулевые годы: ориентация на местности. «Знамя» No 1. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2003/1/chupr.html (доступ 19.10.2018)].

Čuprinin Sergej. 2009. Nulevye: gody kompromissa. „Znamâ” No 2. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2009/2/ch18.html (dostup 19.10.2018) [Чупринин Сергей. 2009. Нулевые: годы ком-промисса. «Знамя» No 2. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2009/2/ch18.html (доступ 19.10.2018)].

Czermińska Małgorzata. 1982. Postawa autobiograficzna. B: Studia o narracji. Red. Błoński J., Jaworski S., Sławiński J. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk: 223–235.

Fast Piotr. 2010. Człowiek na wojnie. (Zachar Prilepin: «Patologie». Przeł. Małgorzata Buchalik. Wołowiec: Czarne 2010). B: Fast P. Rozumem Rosji nie ogarniesz... Szkice o książkach. Mikołów: Instytut Mikołowski: 95–99.

Fast Piotr. 2010. O nowym bolszewizmie (Zachar Prilepin: «Sańkja». Przeł. Kacper Wańczyk. Wy-dawnictwo Czarne. Wołowiec 2008). B: Fast P. Rozumem Rosji nie ogarniesz... Szkice o książkach. Mikołów: Instytut Mikołowski: 90–94.

Gandlevskij Sergej. 2009. Gibelʹ s muzykoj (o Babele). «Znamâ» No 9. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2009/9/ga15-pr.html (dostup 12.10.2018) [Гандлевский Сергей. 2009. Гибель с музыкой (о Бабеле). «Знамя» No 9. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2009/9/ga15-pr.html (доступ 12.10.2018)].

Glikman Kirill. 2011. Novyj, talantlivyj, no... Zahar Prilepin. «Voprosy literatury» No 2. (online) http://magazines.russ.ru/voplit/2011/2/gl7-pr.html (dostup 11.09.2018) [Гликман Кирилл. 2011. Новый, талантливый, но... Захар Прилепин. «Вопросы литературы» No 2. (online) http://magazines.russ.ru/voplit/2011/2/gl7-pr.html (доступ 11.09.2018)].

Henke Suzette A. 1998. Shattered Subjects: Trauma and Testimony in Women’s Life-Writing. «Pal -grave»: St. Martin.

Instagram-akkaunt Zahara Prilepina (online) https://www.instagram.com/explore/tags/прилепин/ (dostup 29.10.2018) [Instagram-аккаунт Захара Прилепина (online) https://www.instagram.com/explore/tags/прилепин/ (доступ 29.10.2018)].

Kacewicz Michał. 2017. Zachar Prilepin, znany rosyjski pisarz i «nacboł» walczy w Donbasie. «Newsweek» z 18.02.2017. (online) http://www.newsweek.pl/swiat/zachar-prilepin-pisarz-z-ka-rabinem,artykuly,405398,1.html (dostęp 11.09.2018).

Kopkiewicz Aldona. 2016. Realista. Recenzja książki: Zachar Prilepin, «Klasztor». «Polityka» z 14.06.2016. (online) https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1664662,1,recen-zja-ksiazki-zachar-prilepin-klasztor.read (dostęp 11.09.2018).

Letov Egor. Afganskij sindrom. (online) https://primanota.ru/grazhdanskaya-oborona/afganskii-sindrom-chords.htm (dostup 22.10.2018) [Летов Егор. Афганский синдром. (online) https://primanota.ru/grazhdanskaya-oborona/afganskii-sindrom-chords.htm (доступ 22.10.2018)].

Lipoveckij Mark. 2012. Političeskaâ motorika Zahara Prilepina. «Znamâ» No 10. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2012/10/li12-pr.html (dostup 11.09.2018) [Липовецкий Марк. 2012. Политическая моторика Захара Прилепина. «Знамя» No 10. (online) http://magazines.russ.ru/znamia/2012/10/li12-pr.html (доступ 11.09.2018)].

Łaniewski Paweł. 2018. Panoptykon i fabryka komunizmu – «Klasztor» Zachara Prilepina. «Przegląd Rusycystyczny» nr 3 (163): 152–167.

Łapiński Zdzisław. 2002. Biografia pisarza w dziełach i poza dziełami. B: Sporne i bezsporne pro-blemy współczesnej wiedzy o literaturze. Praca zbiorowa. Red. Bolecki W., Nycz R. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN i Fundacja «Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycz-nych»: 126–138.

Nycz Ryszard. 1982. Współczesne sylwy wobec literackości. B: Studia o narracji. Red. Błoński J., Jaworski S., Sławiński J. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk: 63–86.

Nycz Ryszard. 1996. Sylwy współczesne. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Na-ukowych «Universitas».

Oficialʹnyj sajt Zahara Prilepina (online) http://zaharprilepin.ru/ (dostup 28.10.2018) [Официальный сайт Захара Прилепина (online) http://zaharprilepin.ru/ (доступ 28.10.2018)].

Pennebaker James W., Smyth Joshua M. 2018. Terapia przez pisanie. Tłum. Haduła A. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Pięciak Wojciech. 2017. Krwawe honoraria Zachara Prilepina. «Tygodnik Powszechny» z 27.02.2017. (online)https://www.tygodnikpowszechny.pl/krwawe-honoraria-zachara-prilepina-146892 (dostęp 11.09.2018).

Prilepin Zahar. 2005. Patologii: roman. Moskva: Andreevskij flag [Прилепин Захар. 2005. Пато-логии: роман. Москва: Андреевский флаг].

Prilepin Zahar. 2006. Patologii: roman. Moskva: Ad Marginem [Прилепин Захар. 2006. Патологии: роман. Москва: Ad Marginem].

Prilepin Zahar. 2008. Patologii: roman. Moskva: Ad Marginem [Прилепин Захар. 2008. Патологии: роман. Москва: Ad Marginem].

Prilepin Zachar. 2008. Sańkja. Przeł. Wańczyk K. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Prilepin Zahar. 2009. Patologii: roman. Moskva: Ad Marginem [Прилепин Захар. 2009. Патологии: роман. Москва: Ad Marginem].

Prilepin Zachar. 2010. Patologie. Przeł. Buchalik M. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Prilepin Zahar. 2011. Patologii: roman. Moskva: AST: Astrelʹ [Прилепин Захар. 2011. Патологии: роман. Москва: АСТ: Астрель].

Prilepin Zachar. 2013. Czarna małpa. Przeł. Rojewska-Olejarczuk E. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Prilepin Zahar. 2015. Patologii: roman. Moskva: AST [Прилепин Захар. 2015. Патологии: роман. Москва: АСТ].

Prilepin Zachar. 2016. Klasztor. Przeł. Rojewska-Olejarczuk E. Poznań: Czwarta Strona. Grupa Wydawnictwa Poznańskiego sp. z o.o.

Prilepin Zahar. 2016. Patologii: roman. Moskva: AST [Прилепин Захар. 2016. Патологии: роман. Москва: АСТ].

Prilepin Zahar. 2018. Patologii: roman. Moskva: AST [Прилепин Захар. 2018. Патологии: роман. Москва: АСТ].

Prilepin Zahar. Patologii. Internet-versiâ. (online) http://lib.ru/MEMUARY/CHECHNYA/prilepin.txt (dostup 15.10.2018) [Прилепин Захар. Патологии. Интернет-версия. (online) http://lib.ru/MEMUARY/CHECHNYA/prilepin.txt (доступ 15.10.2018)].

Pustovaâ Valeriâ. 2005. Čelovek s ružʹem: smertnik, buntarʹ, pisatelʹ. O molodoj «voennoj» proze. «Novyj Mir» No 5. (online) http://magazines.russ.ru/novyi_mi/2005/5/pu9-pr.html (dostup 15.10.2018) [Пустовая Валерия. 2005. Человек с ружьем: смертник, бунтарь, писатель. О молодой «военной» прозе. «Новый Мир» No 5. (online) http://magazines.russ.ru/novyi_mi/2005/5/pu9-pr.html (доступ 15.10.2018)].

Radziwinowicz Wacław. 2016. Zachar Prilepin: nacbol, ale pisarz wybitny. Szkoda, że nie chcemy z nim rozmawiać. «Gazeta Wyborcza» z 1.10.2016. (online) http://wyborcza.pl/1,75517,20772519,skan-dalista-zachar-prilepin-nacbol-ale-pisarz-wybitny.html?disableRedirects=true (dostęp 11.09.2018).

Sławiński Janusz. 2000. Autobiografia. B: Słownik terminów literackich. Red. Sławiński J. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 50–51.

Sławiński Janusz. 2000. Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterac-kiego. B: Sławiński J. Prace wybrane. T. 4: Próby teoretycznoliterackie. Red. Bolecki W. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych «Universitas»: 162–182.

Supa Wanda. 2014. W kręgu problemów rosyjskiego «nowego realizmu». Proza Romana Sienczyna. «Studia Wschodniosłowiańskie» t. 14: 119–131. (online) https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/2044/1/StWschSlow_2014_Supa.pdf (dostęp 21.09.2018).

Szczerek Ziemowit. 2016. Genialne i przerażające, czyli mistrz literatury partyjnej. «Tygodnik Po-wszechny» z 4.09.2016. (online) https://www.tygodnikpowszechny.pl/genialne-i-przerazajace--czyli-mistrz-literatury-partyjnej-35332 (dostęp 21.09.2018).

Turgenev Ivan. 1982. Sočineniâ. Tom desâtyj: Povesti i rasskazy 1881–1883. Stihotvoreniâ v proze 1878–1883. Proizvedeniâ raznyh godov. Moskva: Izdatelʹstvo „nauka”. (online) https://rvb.ru/tur-genev/01text/vol_10/02senilia/0231.htm (dostup 14.10.2018) [Тургенев Иван. 1982. Сочинения. Том десятый: Повести и рассказы 1881–1883. Стихотворения в прозе 1878–1883. Произ-ведения разных годов. Москва: Издательство «наука». (online) https://rvb.ru/turgenev/01text/vol_10/02senilia/0231.htm (доступ 14.10.2018)].

Utesov Leonid. 1989. My rodilisʹ po sosedstvu. V: Vospominaniâ o Babele. Moskva: Izdatelʹstvo „Knižnaâ palata”. (online) http://lib.ru/PROZA/BABEL/about_wospominaniya.txt (dostup 12.10.2018) [Утесов Леонид. 1989. Мы родились по соседству. В: Воспоминания о Бабе-ле. Москва: Издательство «Книжная палата». (online) http://lib.ru/PROZA/BABEL/about_wospominaniya.txt (доступ 12.10.2018)].

Vaškelevič Halina. 2013. Pritčevaâ obezʹâna Zahara Prilepina. «Przegląd Rusycystyczny» Nr 2 (142): 134–147 [Вашкелевич Халина. 2013. Притчевая обезьяна Захара Прилепина. «Przegląd Rusycystyczny» Nr 2 (142): 134–147].

Waszkielewicz Halina. 2011. «Pacanskie rasskazy» Zahara Prilepina. Novyj avtor, novyj geroj. «Slavica Wratislaviensia» CLIII (AUWr No 3277): 443–451 [Waszkielewicz Halina. 2011. «Па-цанские рассказы» Захара Прилепина. Новый автор, новый герой. «Slavica Wratislaviensia» CLIII (AUWr No 3277): 443–451].

Waszkielewicz Halina. 2015. «Èto kasaetsâ lično menâ». Zachar Prilepin – «Chłopczyńskie opowie-ści» («Pacanskie rasskazy»). V: Waszkielewicz H. Być stwórcą świata własnego: szkice o współ-czesnej literaturze rosyjskiej. Kraków: Collegium Columbinum: 141–150 [Waszkielewicz Halina. 2015. «Это касается лично меня». Zachar Prilepin – «Chłopczyńskie opowieści» («Пацанские рассказы»). B: Waszkielewicz H. Być stwórcą świata własnego: szkice o współczesnej literaturze rosyjskiej. Kraków: Collegium Columbinum: 141–150].

Waszkielewicz Halina. 2015. Paraboliczna małpa. Zachar Prilepin – «Černaâ obezʹâna» («Czarna małpa»). V: Waszkielewicz H. Być stwórcą świata własnego: szkice o współczesnej literaturze rosyjskiej. Kraków: Collegium Columbinum: 151–159 [Waszkielewicz H. 2015. Paraboliczna małpa. Zachar Prilepin – «Черная обезьяна» («Czarna małpa»). B: Waszkielewicz Halina. Być stwórcą świata własnego: szkice o współczesnej literaturze rosyjskiej. Kraków: Collegium Co-lumbinum: 151–159].

Wawrzyńczak Aleksander. 2015. Rosyjski rewolucjonista i imperialista w XXI wieku. Zachara Pri-lepina paradoksy wolności. V: «Â vybiraû svobodu...». Problem wolności w literaturze i kulturze rosyjskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Krystynie Pietrzyckiej-Bohosiewicz. Red. Syska K., Trojanowska U., Wawrzyńczak A. Katowice: Wydawnictwo Naukowe «Śląsk»: 227–246 [Wawrzyńczak Aleksander. 2015. Rosyjski rewolucjonista i imperialista w XXI wieku. Zachara Prilepina paradoksy wolności. B: «Я выбираю свободу...». Problem wolności w litera-turze i kulturze rosyjskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Krystynie Pietrzyckiej--Bohosiewicz. Red. Syska K., Trojanowska U., Wawrzyńczak A. Katowice: Wydawnictwo Na-ukowe «Śląsk»: 227–246].

Wojciechowski Marcin. 2010. «Patologie» Zachar Prilepin, przeł. Małgorzata Buchalik, Czarne, Wołowiec. «Gazeta Wyborcza» z 11.06.2010. (online) http://wyborcza.pl/1,76842,7993011,_Pa-tologie_.html (dostęp 11.10.2018).

Wołodźko-Butkiewicz Alicja. 2004. Wprowadzenie do problematyki: sytuacja literacka w Rosji lat 90. i początku XXI wieku. B: Wołodźko-Butkiewicz A. Od pierestrojki do laboratoriów netliteratury. Przemiany we współczesnej prozie rosyjskiej. Warszawa: Wydawnictwo «Studia Rossica»: 11–43.

Wołodźko-Butkiewicz Alicja. 2013. Spojrzenie na prozę rosyjską. Rok 2012 i lata pobliskie. «Slavia Orientalis» t. LXII, nr 4: 513–529.

Zahar Prilepin: «Dlâ menâ vojna – èto važnyj mužskoj opyt». Besedu vela Anna Martovickaâ. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/kultura.html (dostup 12.10.2018) [Захар Прилепин: «Для меня война – это важный мужской опыт». Беседу вела Анна Мартовицкая. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/kultura.html (доступ 12.10.2018)].

Zahar Prilepin: «Moâ biografiâ rabotaet na menâ». Voprosy zadavali Olʹga Taranenko i Elena Trubilova. 2008. «U knižnoj polki» No 4. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/u-knizhnoj-polki.html (dostup 16.10.2018) [Захар Прилепин: «Моя биография работает на меня». Вопросы задавалиОльга Тараненко и Елена Трубилова. 2008. «У книжной полки» No 4. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/u-knizhnoj-polki.html (доступ 16.10.2018)].

Zahar Prilepin: «Narodnye volneniâ nepredskazuemy». Besedoval Aleksandr Panov. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/ogf.html (dostup 28.10.2018) [Захар Прилепин: «Народные волнения непредсказуемы». Беседовал Александр Панов. (online) http://zaharprilepin.ru/ru/pressa/intervyu/ogf.html (доступ 28.10.2018)].

Zambrzycka Marta. 2013. Trzy opowieści o wojnie w Czeczenii. Wojna w kulturze i literaturze. W: W kręgu problemów antropologii literatury. W stronę antropologii niezwykłości. Red. Supa W. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 97–107.

Opublikowane
2019-03-31

Cited By /
Share

Osiewicz, B. (2019). Автобиографическое начало в романе Захара Прилепина Патологии. Acta Polono-Ruthenica, 1(XXIV), 97–112. https://doi.org/10.31648/apr.4402

Bartosz Osiewicz 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu