Уход Льва Толстого (1910) в оценке русской и польской прессы
Joanna Piotrowska
Uniwersytet WarszawskiАннотация
The paper discusses reactions of Russian and Polish (first of all - Warsaw) press to the famous Leo Tolstoy’s escape from Yasnaya Polyana in 1910. A comparison between publications shows that Polish newspapers wrote relatively much and regularly about the event, but interpreted it in a different way than the Russian ones. While the Russian press explained Tolstoy’s escape mostly in the context of his beliefs and views, the Polish one clarified the situation through the personality of the writer, as an act of an extraordinary person or a desperate step of a madman or of a pretender (such interpretation was also presented by the Russian conservative press). This fundamental difference in interpretation can be explained first of all by another status, which Tolstoy had between the Russian and Polish people - for the Poles he was mainly not, as in Russia, a moral authority, but an outstanding writer. Tolstoy’s world-view could also play an important role, especially his religious views, and the significance of Catholicism for the Polish people as one of the most important elements of the national identity.
Ключевые слова:
Leo Tolstoy, escape, Yasnaya Polyana, Russian press, Polish pressБиблиографические ссылки
Białokozowicz B., Lwa Tołstoja związki z Polską, Książka i Wiedza, Warszawa 1966.
Białokozowicz B., Marian Zdziechowski i Lew Tołstoj, Łuk, Białystok 1995.
Białokozowicz B., polskiej karty Lwa Tołstoja. Nowe i zapomniane o Tołstoju i jego percepcji w Polsce, Wyd. UWM, Olsztyn 2003.
W zgodzie z sumieniem, red. J. Strycharski, Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, Olsztyn 2012.
Semczuk A., Prus o Lwie Tołstoju, „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” 1954, № 3.
Semczuk A., „Zmartwychwstanie" Lwa Tołstoja w polskiej opinii, „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” 1956, № 3/4.
Sielicki S., Lew Tołstoj w polskiej krytyce literackiej lat 1918-1939, „Slavia Orientalis” 1960, № 1.
Grzegorczyk P., Lew Tołstoj w Polsce. Zarys bibliograficzno-literacki, PIW, Warszawa 1964.
Semczuk A., Bolesław Prus jako krytyk Lwa Tołstoja, [в:] O wzajemnych powiązaniach literackich polsko-rosyjskich. Tom poświęcony VI Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów w Pradze, pod red. S. Fiszmana i K. Sierockiej przy współudz. T. Kołakowskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław etc. 1969.
Tymoczko-Tichoniuk E., Krakowska „Krytyka" o twórczości Lwa Tołstoja, [в:] Lew Tołstoj i kultury słowiańskie, pod red. B. Białokozowicza, Wyd. UWM, Olsztyn 2005.
Małyszek D., Zygmunt Miłkowski wobec poglądów Lwa Tołstoja u schyłku XIX stulecia, „Studia Polonijne” 2007, t. 28.
Orłowski J., Ostatnie lata życia Lwa Tołstoja w zwierciadle prasy lubelskiej, „Slavia Orientalis” 2010, № 4.
Semczuk A., Echos polonais a la mort de Tolstoj, traduit du russe par M. Aucouturier, „Revue des etudes slaves” 2010, t. LXXXI.
Измайлов А. , Легенда XX века, „Биржевые ведомости” 1910, № 11996 (30 октября, веч. вып.).
Уход и смерть Льва Толстого. Корреспонденции. Статьи. Очерки, сост., подгот. текста, комментарии, указат., статья А. С. Александрова, Э. К. Александровой, вступ. статья В. Е. Багно, под ред. А. В. Лав- рова, Изд. Пушкинского Дома, Санкт-Петербург 2010.
Ожигов Ал. [Н. П. Ашешов], К вечному покою, „Современное слово” 1910, № 1015 (31 октября).
Апрелев, Без любви и понимания, „Волынь” 1910, № 303 (4 ноября).
Потапенко И. Н., Великое одиночество, „Биржевые ведомости” 1910, № 11997 (31 октября, утр. вып.).
Александров A., Власть земли и власть неба, „Южная заря” 1910, № 1332 (3 ноября).
Доброхотов A., Великий шаг, „Утро России” 1910, № 288 (31 октября).
С. Р. [С. С. Раецкий], Бегство из великого плена, „Утро России” 1910, № 288 (31 октября).
[Б.п.], Беседыг с читателями, „Время” 1910, № 76 (31 октября).
К., Где он?, „Колокол” 1910, № 1383 (2 ноября).
Тучстон, Толстой и фраза, „Русская земля” 1910, № 239 (4 ноября).
b., „Ucieczka” Tołstoja, „Kurier Warszawski” 1910, № 318 (17 (4) listopada), с. 14; m., Chory lew..., „Kurier Polski” 1910, № 318 (17 (4) listopada).
[B.p.], Odnalezienie hr. Tołstoja, „Kurier Polski” 1910, № 316 (15 (2) listopada), с. 1; [B.p.], Lew Tołstoj, „Kurier Poranny” 1910, № 320 (18 (5) listopada).
[B.p.], [b.t.], „Kurier Poranny” 1910, № 315 (13 listopada / 31 października), с. 3; [B.p.], Zniknięcie Tołstoja, „Kurier Polski” 1910, № 315 (14 (1) listopada).
[B.p.], Tołstoj ukrył się, „Słowo” 1910, № 515 (12 listopada / 30 października, numer wieczorny).
[B.p.], Zniknięcie Lwa Tołstoja, с. 1; [B.p.], Tołstoj ukrył się, с. 2.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Słowo” 1910, № 523 (17 (4) listopada, numer wieczorny).
B.p.], Zniknięcie hr. Lwa Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 519 (12 listopada / 30 października, wyd. popołudniowe), с. 4.
[B.p.], Zaginienie hr. Lwa Tołstoja, „Polak-Katolik” 1910, № 258 (12 listopada / 30 października), с. 3.
[B.p.], Zaginienie hr Lwa Tołstoja, „Kurier Warszawski” 1910, № 313 (12 listopada / 30 października, dodatek poranny), с. 5; [B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 529 (18 (5) listopada, wyd. popołudniowe), с. 6.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta”, с. 6.
[B.p.], Zaginienie hr Lwa Tołstoja, „Polak-Katolik”, с. 3.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 527 (17 (4) listopada, wyd. popołudniowe), с. 5.
[B.p.], Miejsce pobytu L. Tołstoja, „Gazeta Warszawska” 1910, № 312 (14 (1) listopada), с. 3.
[B. p.], Robinsoniada hr. Lwa Tołstoja, „Goniec Wieczorny” 1910, ą 522 (14 (1) listopada), с. 2.
[B.p.], Tołstoj i Heyse, „Goniec Poranny” 1910, № 533 (20 (7) listopada), с. 6.
Białokozowicz B., Marian Zdziechowski i Lew Tołstoj, Łuk, Białystok 1995.
Białokozowicz B., polskiej karty Lwa Tołstoja. Nowe i zapomniane o Tołstoju i jego percepcji w Polsce, Wyd. UWM, Olsztyn 2003.
W zgodzie z sumieniem, red. J. Strycharski, Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, Olsztyn 2012.
Semczuk A., Prus o Lwie Tołstoju, „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” 1954, № 3.
Semczuk A., „Zmartwychwstanie" Lwa Tołstoja w polskiej opinii, „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” 1956, № 3/4.
Sielicki S., Lew Tołstoj w polskiej krytyce literackiej lat 1918-1939, „Slavia Orientalis” 1960, № 1.
Grzegorczyk P., Lew Tołstoj w Polsce. Zarys bibliograficzno-literacki, PIW, Warszawa 1964.
Semczuk A., Bolesław Prus jako krytyk Lwa Tołstoja, [в:] O wzajemnych powiązaniach literackich polsko-rosyjskich. Tom poświęcony VI Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów w Pradze, pod red. S. Fiszmana i K. Sierockiej przy współudz. T. Kołakowskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław etc. 1969.
Tymoczko-Tichoniuk E., Krakowska „Krytyka" o twórczości Lwa Tołstoja, [в:] Lew Tołstoj i kultury słowiańskie, pod red. B. Białokozowicza, Wyd. UWM, Olsztyn 2005.
Małyszek D., Zygmunt Miłkowski wobec poglądów Lwa Tołstoja u schyłku XIX stulecia, „Studia Polonijne” 2007, t. 28.
Orłowski J., Ostatnie lata życia Lwa Tołstoja w zwierciadle prasy lubelskiej, „Slavia Orientalis” 2010, № 4.
Semczuk A., Echos polonais a la mort de Tolstoj, traduit du russe par M. Aucouturier, „Revue des etudes slaves” 2010, t. LXXXI.
Измайлов А. , Легенда XX века, „Биржевые ведомости” 1910, № 11996 (30 октября, веч. вып.).
Уход и смерть Льва Толстого. Корреспонденции. Статьи. Очерки, сост., подгот. текста, комментарии, указат., статья А. С. Александрова, Э. К. Александровой, вступ. статья В. Е. Багно, под ред. А. В. Лав- рова, Изд. Пушкинского Дома, Санкт-Петербург 2010.
Ожигов Ал. [Н. П. Ашешов], К вечному покою, „Современное слово” 1910, № 1015 (31 октября).
Апрелев, Без любви и понимания, „Волынь” 1910, № 303 (4 ноября).
Потапенко И. Н., Великое одиночество, „Биржевые ведомости” 1910, № 11997 (31 октября, утр. вып.).
Александров A., Власть земли и власть неба, „Южная заря” 1910, № 1332 (3 ноября).
Доброхотов A., Великий шаг, „Утро России” 1910, № 288 (31 октября).
С. Р. [С. С. Раецкий], Бегство из великого плена, „Утро России” 1910, № 288 (31 октября).
[Б.п.], Беседыг с читателями, „Время” 1910, № 76 (31 октября).
К., Где он?, „Колокол” 1910, № 1383 (2 ноября).
Тучстон, Толстой и фраза, „Русская земля” 1910, № 239 (4 ноября).
b., „Ucieczka” Tołstoja, „Kurier Warszawski” 1910, № 318 (17 (4) listopada), с. 14; m., Chory lew..., „Kurier Polski” 1910, № 318 (17 (4) listopada).
[B.p.], Odnalezienie hr. Tołstoja, „Kurier Polski” 1910, № 316 (15 (2) listopada), с. 1; [B.p.], Lew Tołstoj, „Kurier Poranny” 1910, № 320 (18 (5) listopada).
[B.p.], [b.t.], „Kurier Poranny” 1910, № 315 (13 listopada / 31 października), с. 3; [B.p.], Zniknięcie Tołstoja, „Kurier Polski” 1910, № 315 (14 (1) listopada).
[B.p.], Tołstoj ukrył się, „Słowo” 1910, № 515 (12 listopada / 30 października, numer wieczorny).
[B.p.], Zniknięcie Lwa Tołstoja, с. 1; [B.p.], Tołstoj ukrył się, с. 2.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Słowo” 1910, № 523 (17 (4) listopada, numer wieczorny).
B.p.], Zniknięcie hr. Lwa Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 519 (12 listopada / 30 października, wyd. popołudniowe), с. 4.
[B.p.], Zaginienie hr. Lwa Tołstoja, „Polak-Katolik” 1910, № 258 (12 listopada / 30 października), с. 3.
[B.p.], Zaginienie hr Lwa Tołstoja, „Kurier Warszawski” 1910, № 313 (12 listopada / 30 października, dodatek poranny), с. 5; [B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 529 (18 (5) listopada, wyd. popołudniowe), с. 6.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta”, с. 6.
[B.p.], Zaginienie hr Lwa Tołstoja, „Polak-Katolik”, с. 3.
[B.p.], Choroba Tołstoja, „Nowa Gazeta” 1910, № 527 (17 (4) listopada, wyd. popołudniowe), с. 5.
[B.p.], Miejsce pobytu L. Tołstoja, „Gazeta Warszawska” 1910, № 312 (14 (1) listopada), с. 3.
[B. p.], Robinsoniada hr. Lwa Tołstoja, „Goniec Wieczorny” 1910, ą 522 (14 (1) listopada), с. 2.
[B.p.], Tołstoj i Heyse, „Goniec Poranny” 1910, № 533 (20 (7) listopada), с. 6.
Piotrowska, J. (2018). Уход Льва Толстого (1910) в оценке русской и польской прессы. Acta Polono-Ruthenica, 1(XXI), 247–256. извлечено от https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/apr/article/view/1880
Joanna Piotrowska
Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Warszawski
