Reprezentacja pandemii SARS-COV-2 w najnowszych utworach współczesnych poetów rosyjskich (na materiale twórczości Borisa Griebienszczikowa, Andrieja Makarewicza i Siergieja Sznurowa)
Bartosz Osiewicz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuWawrzyniec Popiel-Machnicki
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAliaksandr Raspapou
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuАннотация
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na literackie reprezentacje pandemii koronawirusa w najnowszej poezji rosyjskiej. Materiał egzemplifikacyjny stanowią wiersze Borisa Griebienszczikowa, Andrieja Makarewicza i Siergieja Sznurowa. Każdy z autorów, nie zrywając z dorobkiem poprzedników, wykorzystuje chwyty poetyckie charaktery-styczne dla swojego warsztatu i proponuje własną wizję współczesnego człowieka w obliczu niespotykanego dotąd zagrożenia. Pisarze po raz pierwszy wprowadzają do uniwersum poetyckiego temat choroby SARS-CoV-2. Sytuując to zagadnienie w nowym kontekście społecznym, politycznym, kulturowym, zgłębiają je ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy rosyjskiej. W poetyce utworów o pandemii u Griebienszczikowa dominuje przewrotna polemika z tekstami innych autorów (np. odwołania intertekstualne do Josifa Brodskiego) oraz nawiązanie do uniwersalnych systemów filozoficznych; u Makarewicza można zaobserwować pogłębioną refleksję nad egzystencją; zaś u Sznurowa widoczny jest specyficzny rodzaj humoru, satyry, ironii, sarkazmu oraz groteski. Nowa rzeczywistość (samoizolacja, utrzymanie dystansu społecznego, zmiana nawyków, zamknięcie granic) zmusiła twórców do jeszcze bardziej aktywnego wykorzystywania nowych mediów w celu utrwalania i kolportowania materiału poetyckiego. Odbiorcom zaś umożliwiła natychmia-stowy i nieograniczony dostęp do słowa artystycznego współczesnych autorów.
Ключевые слова:
Boris Griebienszczikow, Andriej Makarewicz, Siergiej Sznurow, rosyjska poezja rockowa, SARS-CoV-2Библиографические ссылки
Lowenstein Tom. 1997. Świat Buddy. Przeł. Pierzchała J. Warszawa: Świat Książki.
Mejor Marek. 1980. Buddyzm. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza..
Usenko Konstanty. 2012. Oczami rosyjskiej zabawki. Antologia radzieckiego i rosyjskiego under-groundu. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Zamiatin Eugeniusz. 1989. My. Przeł. Pomorski A. Warszawa: Alfa.
Айтматов Чингиз. 1988. И дольше века длится день; Плаха; Пегий пес, бегущий краем моря: Романы, повести. Фрунзе: Издательство «Кыргызстан».
Большой словарь русского жаргона. 2000. Ред. Мокиенко В.М. и Никитина Т.Г. Санкт--Петербург: «Норинт».
Гребенщиков Борис. 2020a. Подношение интересному времени. YouTube 25.03.2020. (online) https://www.youtube.com/channel/UCawVzkkGUvxTvwn_c_WJ-lA (доступ 10.06.2020).
Гребенщиков Борис. 2020b. Современная песня (Не выходи за дверь). «Новая газета» 21.04.2020. (online) https://novayagazeta.ru/articles/2020/04/21/85018-boris-grebenschikov-vse-pronumer-ovany-a-v-ocheredi-vse-ravno-draka (доступ 10.06.2020).
Довлатов Сергей. 2007. Зона. Записки надзирателя. W: Довлатов С. Собрание сочинений в четырех томах. Санкт-Петербург: Издательский дом «Азбука-классика»: 5–196.
Додолев Евгений. 2014. Времени машины. Москва: ОЛМА МЕДИА ГРУПП.
Корчинский Анатолий. 2015. Философия поэтической формы и концепция времени у И.А. Бродского. B:Корчинский А. Форманты мысли: Литература и философский дис-курс. Серия «Коммуникативные стратегии культуры». Москва: Языки славянской куль-туры: 190–225.
Макаревич Андрей. 2020. Оптимистическая фантазия на тему отдаленного будущего. Facebook 23.04.2020. (online) https://www.facebook.com/makarevichav (доступ 15.06.2020).
Марголис Михаил. 2019. Машина времени. Полвека в движении. Москва: «Эксмо».
Молитва во время распространения вредоносного поветрия чтомая. 2020. Сайт «Патриарха Московского и всея Руси». (online) http://www.patriarchia.ru/db/text/5610433.html (доступ 23.06.2020).
Николаев Алексей. 2011. Основы литературоведения. Иваново: ЛИСТОС.
Россомахин Андрей. 2017. «В Питере ‒ пить!» как визуальный пастиш и подрывной жест. «НЛО» No 6. (online) https://magazines.gorky.media/nlo/2017/6/v-pitere-pit-kak-vizualnyj-pas-tish-i-podryvnoj-zhest.html (доступ 22.06.2020).
Шнуров Сергей. 2020a. Жопы, пальмы, пляжи, тачки. Instagram 22.03.2020. (online) https://www.instagram.com/p/B97UUKbhpeF/ (доступ 23.06.2020).
Шнуров Сергей. 2020b. Накатить. Instagram 22.04.2020. (online) https://www.instagram.com/p/B_SX6RyBhfH/ (доступ 23 VI.06.2020).
Шнуров Сергей. 2020c. Ну теперь пройдет зараза. Instagram 22.03.2020. (online) https://www.instagram.com/p/B-CA5t0I2Cn/ (доступ 23.06.2020).
Эпштейн Михаил. 2020. Новый антропогенез. «Радио Свобода» 13.05.2020. (online) https://www.svoboda.org/a/30595563.html?fbclid=IwAR1v8nbx3YQwEMVyrIqBwtLeYLPF0SfydEMk-bfpXDAiAqog_01ZtNPYqA0E (доступ 3.06.2020).
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
