Religijna rzeczywistość Śląska doby wojen husyckich w oryginale i przekładach powieści Lux perpetua Andrzeja Sapkowskiego
Marcin Dziwisz
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w KrakowieАннотация
Tematyka niniejszego artykułu oscyluje wokół problematyki przekazu w tekście przekładu specyfiki religijnej rzeczywistości Śląska czasów wojen husyckich. Badana problematyka obejmuje sposób oddania w tekście docelowym autorskiej wizji róż-nych sfer życia religijnego, takich jak: kwestie wyznaniowe, obrzędy religijne, podejście do problemu dogmatów chrześcijańskich, podejście do miejsc kultu religijnego, przedmiotów liturgicznych oraz organizacji życia religijnego na Śląsku w XV wieku. Obserwacje pro-wadzone są na podstawie porównania tekstu oryginalnego z przekładami na język rosyjski i ukraiński. Głównym założeniem danego tekstu jest pokazanie sposobów przekazu lek-syki religijnej pomiędzy językiem polskim a językami rosyjskim i ukraińskim. Co więcej, niezwykle istotną kwestią staje się tu również problem transferu tego typu słownictwa na grunt kultur, w których dominują wpływy Kościołów wschodnich. Przeprowadzone badania pokazują, że tłumacz stosuje różne techniki przekazu leksyki religijnej. Można odnaleźć wśród nich: transkrypcję, a więc wprowadzenie zapożyczenia, uznane ekwi-walenty, zastąpienie realiów katolickich terminologią prawosławną czy też unicką, jak również nierzadkie przykłady opuszczania konkretnych elementów tekstu oryginalnego.
Ключевые слова:
przekład, różnice kulturowe, leksyka religijna, adaptacja, egzotyzacja, SapkowskiБиблиографические ссылки
Janikowski Przemysław. 2008. Obrazy religijności. Odmienność religijna w przekładzie. W: Odmienność kulturowa w przekładzie Red. Fast P. Katowice–Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk–Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej: 53–66.
Mocarz Maria. 2002. Przekaz leksyki religijnej w przekładzie wobec oczekiwań odbiorców. W: Przekład – język – kultura. Red. Lewicki R. Lublin: Wydawnictwo UMCS: 105–111.
Sapkowski Andrzej. 2006. Lux perpetua. Warszawa: superNOWA
Słownik terminologiczny sztuk pięknych. 1996. Red. Kubalska-Sulkiewicz K. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tokarz Bożena. 2008. Bariery kulturowe w przekładzie. W: Odmienność kulturowa w przekładzie. Red. Fast P. Katowice–Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk– Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej: 7–23.
Uniwersalny słownik języka polskiego. 2006–2008. Red. Dubisz S. T. I–IV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wideł-Ignaszczak Małgorzata. 2012. Kontekst kulturowy w przekładzie leksyki religijnej (na materiale polsko-rosyjskim). W: Przekład – język – kultura. Red. Lewicki R. Lublin: Wydawnictwo UMCS: 145–154.
Агапкина Т.А. 2002. Мифопоэтические основы славянского народного календаря. Весен-не-летний цикл. Москва: ИНДРИК.
Большой толковый словарь русского языка. 2004. Ред. Кузнецов С.А. Санкт-Петербург: НОРИНТ.
Сапковский Анджей. 2009. Свет вечный. Москва: АСТ.
Сапковський Анджей. 2019. Вічне світло. Харків: Клуб Сімейного Дозвілля.
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
