OD TONSURY DO NOMINACJI ARCYBISKUPIEJ. „KARIERA” DUCHOWNA JANA DŁUGOSZA

Sławomir Zabraniak

doi:10.31648/cetl.11397

Published: 2025-10-03

Vol. 47 No. 3 (2025)

FROM TONSURE TO ARCHBISHOP’S NOMINATION. THE CLERICAL „CAREER” OF JAN DŁUGOSZ

Sławomir Zabraniak

Civitas et Lex

Section: History

https://doi.org/10.31648/cetl.11397

Abstract

Father Jan Długosz, known as the most outstanding historiographer of medieval Poland, is rarely perceived as a cleric. However, many of his actions were inspired by the fact that he was a cleric. Tracing his path to priesthood and subsequent stages of life up to the royal nomination to the Lviv archbishopric was the aim of this article. The Polish Liwiusz is an example of a medieval cleric who lived to see the highest church dignities. Slowly, with the passage of time, he accepted individual degrees of ordination, which opened the way for him to various benefices, dignities and church offices. Thanks to his own abilities and protection, he received benefices from which he derived numerous incomes. He allocated a significant part of them to purposes that today we would describe as charitable activities, charity and patronage.

Keywords:

Jan Długosz, clergyman, tonsure, degrees of ordination, benefice.

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Zabraniak, S. (2025). FROM TONSURE TO ARCHBISHOP’S NOMINATION. THE CLERICAL „CAREER” OF JAN DŁUGOSZ . Civitas Et Lex, 47(3). https://doi.org/10.31648/cetl.11397

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

I. Źródła drukowane:
Google Scholar

Clementinae. Clementis Quinti constituciones, quas Clementinas vocant […], Lugduni 1550.
Google Scholar

Cracovia artificum. Supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z archiwaliów kurialnych i kapitulnych w Krakowie 1451-1460, wybrał i opracował B. Przybyszew-ski, Kraków 2001.
Google Scholar

Długosz J., Liber beneficiorum Dioecesis Cracoviensis, t. 1: Ecclesia Cathedralis Cracoviensis. Ecclesiae Collegiatarum, ed. A. Przeździecki, Cracoviae 1863.
Google Scholar

Długosz J., Liber beneficiorum Dioecesis Cracoviensis, t. 3: Monasteria, Cracoviae 1864.
Google Scholar

Dokumenty soborów powszechnych. Tekst łaciński i polski, t. 4: (1511-1870): Lateran V, Try-dent, Watykan I, opr. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2004.
Google Scholar

Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508, t. 1, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004.
Google Scholar

Patrologiae cursus completus [...]. Series Latina,, t. 107, ed. J.-P. Migne, Parisii 1864.
Google Scholar

Pontificale Romanum Clementis VIII ac Urbani VIII Auctoritate recognitum et ad Plurium usum in commodiorem formam redactum, Venetiis 1740.
Google Scholar

Sacra Congregatio de Seminariis et Studiorum Universitatibus, Seminaria Ecclesiae Catholi-cae, Vatican 1963.
Google Scholar

Vita Ioannis Dlugosch senioris canonici cracoviensis, ed. M. Brożek, Varsaviae 1961.
Google Scholar

Wykład Obrzędów Kościelnych historyczny i duchowy z Historii Kościelnej, Liturgii, z Dzieł przez znakomitych Autorów o niej napisanych, niemniej z Ducha tychże Obrzędów wyczerpniony, Warszawa 18392.
Google Scholar

Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1440-1500, ed. B. Przybyszewski, Kraków 1960.
Google Scholar

Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. 2: 1416-1450, ed. S. Kuraś, Lublin 1973, nr 474; A. Perzanowska, Wiadomości źródłowe, s. 304.
Google Scholar

II. Opracowania:
Google Scholar

Biskup M., Działalność dyplomatyczna Jana Długosza w sprawach pruskich w latach 1454-1466, w: Dlugossiana. Studia historyczne w piećsetlecie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Kraków 1980, s. 141-167.
Google Scholar

Bukowski W., Krąg rodzinny Jana Długosza, w: Jan Długosz (1415-1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M.D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2016, s. 13-70.
Google Scholar

Ch[arszewski] I., Tonsura, w: Encyklopedia kościelna, t. 28, Warszawa 1905, s. 608, 610–612.
Google Scholar

Dlugossiana. Studia historyczne w piećsetlecie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Kra-ków 1980.
Google Scholar

„E fructu arbor cognoscitur…” W sześćsetną rocznicę urodzin Jana Długosza, red. K. Kra-wiec-Złotkowska, T. Ceynowa, Słupsk-Koszalin 2019.
Google Scholar

Górczak Z., Dobra stołowe biskupstwa krakowskiego za pontyfikatu Zbigniewa Oleśnickiego, w: Zbigniew Oleśnicki. Książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji. Sando-mierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 241-270.
Google Scholar

Górski E., Święcenia niższe i wyższe. Studium liturgiczno-historyczne, Sandomierz 1954.
Google Scholar

Grzybowski S., Jan Długosz, Kraków 2003.
Google Scholar

Jan Długosz (1415-1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M.D. Kowalski, P. Węcowski, Kra-ków 2016.
Google Scholar

Jan Długosz herbu Wieniawa (1415-1480). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Wieluń 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Książek, Wieluń 2016.
Google Scholar

Jan Długosz. W pięćsetną rocznicę śmierci. Materiały z sesji (Sandomierz 24-25 maja 1980), red. F. Kiryk, Olsztyn 1983.
Google Scholar

Kieling M., Formacja duchownych w świetle „De instututione clericorum” Rabana Maura, „Vox Patrum”, 49(2006), s. 277-288.
Google Scholar

Koczerska M., Długosz jako sekretarz Zbigniewa Oleśnickiego, w: Jan Długosz. W pięćsetną rocznicę śmierci. Materiały z sesji (Sandomierz 24-25 maja 1980), red. F. Kiryk, Olsz-tyn 1983, s. 53-64.
Google Scholar

Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki wśród ludzi i idei swojej epoki, w: Zbigniew Oleśnicki. Książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji. Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 11-38?.
Google Scholar

Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. 1, Gniezno 1883.
Google Scholar

Kowalski M.D., Uposażenie krakowskiej kapituły katedralnej w średniowieczu, Kraków 2000.
Google Scholar

Krzyżaniakowa J., Otoczenie intelektualne Jana Długosza, w: Jan Długosz. W pięćsetną rocz-nicę śmierci. Materiały z sesji (Sandomierz 24-25 maja 1980), red. F. Kiryk, Olsztyn 1983, s. 31-44.
Google Scholar

Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 2, Kraków 1999, t. 3, Kraków 2000.
Google Scholar

Kumor B., Kopiarz kolegiaty Narodzenia NMP w Wiślicy, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Ko-ścielne”, 10(1965), s. 207-222.
Google Scholar

Laberschek J., W czasach piastowskich i jagiellońskich, w: Kłobuck. Dzieje miasta i gminy (do roku 1939), red. F. Kiryk, Kraków 1998, s. 85-158.
Google Scholar

Mitkowski J., Jan Długosz, Warszawa 1976.
Google Scholar

Mrukówna J., Jan Długosz. Życie i twórczość, Kraków 1972.
Google Scholar

Noga Z., Zbigniew Oleśnicki a księstwo siewierskie, w: Zbigniew Oleśnicki. Książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji. Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 103-106.
Google Scholar

Osiński K., Kilka uwag o działalności dyplomatycznej Jana Długosza w latach 1448-1450, „Słupskie Studia Historyczne”, 20(2014), s. 23-35.
Google Scholar

Ożóg K., Kontakty personalne i instytucjonalne Jana Długosza z krakowskim środowiskiem uniwersyteckim. Uwagi o stanie i perspektywie badań, „Studia Źrodłoznawcze”, 55(2017), s. 163-171.
Google Scholar

Perzanowska A., Wiadomości źródłowe o życiu i działalności Jana Długosza, w: Dlugossiana. Studia historyczne w piećsetlecie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Kraków 1980, s. 293-365.
Google Scholar

Pieradzka K., Jan Długosz a Uniwersytet Jagielloński, „Małopolskie Studia Historyczne”, 6(1964), z. 3-4, s. 43-57.
Google Scholar

Pieradzka K., Związki Długosza z Krakowem, Kraków 1975.
Google Scholar

Pobóg-Lenartowicz A., Związki Długosza z kanonikami regularnymi (na przykładzie fundacji klasztoru w Kłobucku), w: Jan Długosz herbu Wieniawa (1415-1480). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Wieluń 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Książek, Wieluń 2016, s. 72-85.
Google Scholar

Poniewozik L., Prałaci i kanonicy sandomierscy w okresie średniowiecza, Toruń 2004.
Google Scholar

Poniewozik L., Prałaci i kanonicy wiśliccy w okresie średniowiecza, Lublin 2004.
Google Scholar

Przybyszewski B., Kapituła krakowska za kanonikatu Jana Długosza (1436-1480), w: Dlugos-siana. Studia historyczne w pieśsetleie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Kra-ków 1980, s. 26, 49.
Google Scholar

Reinecke M., Święcenia i posługi, „Christianitas”, 14(2002/2003), s. 49-67.
Google Scholar

Rożek M., Kościelne fundacje Jana Długosza, „Analecta Cracoviensia”, 12(1980), s. 317-331.
Google Scholar

Rybczyński H., Duchowieństwo, Duchowny, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, Lublin 1989, kol. 307–309, 309–311.
Google Scholar

Smołucha J., Działalność dyplomatyczna Jana Długosza, w: Jan Długosz herbu Wieniawa (1415-1480). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Wieluń 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Książek, Wieluń 2016, s. 67-73.
Google Scholar

Wolny J., Krakowskie środowisko katedralne w czasach Jana Długosza (1431-1480), w: Dlu-gossiana. Studia historyczne w pieśsetleie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Kraków 1980, s. 85-107.
Google Scholar

Wyrozumski J., Jan Długosz – ojciec historiografii polskiej, w: Jan Długosz herbu Wieniawa (1415-1480). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Wieluń 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Książek, Wieluń 2016, s. 27-35.
Google Scholar