Disputes regarding the sacral dimension of marriage in Poland from 1945-1948

Marek Andrzej Żmudziński

doi:10.31648/cetl.6363

Published: 2021-10-021

Vol. 31 No. 3 (2021)

Disputes regarding the sacral dimension of marriage in Poland from 1945-1948

Marek Andrzej Żmudziński

Civitas et Lex

Section: Varia

https://doi.org/10.31648/cetl.6363

Abstract

Poland in the latter half of the 20th century was a place where the Christian vision of the world struggled with the Marxist vision and the totalitarian political system that stemmed from it. The civil law that regulated entering into marriage and its consequences was one of the key areas of dispute. This paper presents the origin of the conflict started by the act of 25 September 1945, which introduced new regulations, contrary to the centuries-old tradition based on the Christian axiology. Civil relationships and the permissibility of divorce were their main points. The Church responded with a pastoral letter – the first one since the end of the war – defending the sacramental nature of marriage. It emphasised the unique dignity of the marriage of the man and the woman, based on mature love, which leads to creating a family and building a community.

Keywords:

Marriage, state, Church, sacrament, law

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Żmudziński, M. A. (2021). Disputes regarding the sacral dimension of marriage in Poland from 1945-1948. Civitas Et Lex, 31(3), 74–82. https://doi.org/10.31648/cetl.6363

Cited by / Share

References

Brunello A., La Chiesa del silenzio, Roma 1953.
Chmielecki P., Sposoby walki z Kościołem w PRL w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku, „Sympozjum”, 2019, nr 36, s. 285-306.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce 1945-1989, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
Gałka A., Szkic do dziejów Kościoła w Polsce 1945-2000, w: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000 (Wstęp), Michaelinum 2003, s. IX-XXXII.
Hlond A., Zagadnienie rodziny chrześcijańskiej. Przemówienie, Poznań 13 stycznia 1946, w: August Kardynał Hlond, Prymas Polski. Dzieła - Nauczanie 1897-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Ofiyna Wydawnicza Kucharski, Toruń 2003, s. 813-814.
Krasowski K., Episkopat katolicki w II Rzeczypospolitej. Myśl o ustroju państwa - postulaty – realizacja, Pallotinum, Warszawa-Poznań 1992.
Lachowicz A., Laicyzacyjna rola reformy prawa małżeńskiego i urzędów stanu cywilnego w woj. Białostockim w latach 1945-1948, „Studia Podlaskie”, 2001, nr 11, s. 215-231.
List Episkopatu Polski do Prezydenta KRN B. Bieruta (27 czerwca 1945 r.), w: P. Raina, Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, t. 1, Wydawnictwo W drodze, Poznań 1994, s. 12-13.
List pasterski arcybiskupa krakowskiego A. S. Sapiehy do wiernych w sprawie rządowego projektu nowelizacji prawa małżeńskiego, „Tygodnik Powszechny”, 1945, nr 22, s. 2.
Memoriał Episkopatu do prezydenta Krajowej Rady Narodowej B. Bieruta w sprawie normalizacji stosunków Kościoła i państwa (15 września 1946 r.), w: P. Raina, Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, t. 1, Wydawnictwo W drodze, Poznań 1994, s. 33-41.
Nowe prawo małżeńskie, „Gazeta Robotnicza”, 1945, nr 270, s. 3.
Obrady Episkopatu Polski, „Tygodnik Powszechny”, 1945, nr 1, s. 1.
Orędzie Episkopatu Polski do wiernych w sprawie instytucji małżeństwa - Jasna Góra 1945 (7 grudnia 1945 r.), w: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000, t. I, Michaelinum 2003 I, s. 3-8.
Pawłowicz Z., Kościół i państwo w PRL (1944-1989), Wydawnictwo Oficyna Pomorska Gdańsk 2004.
Roszewski M., Prymas Stefan Wyszyński i Episkopat Polski wobec systemowych ograniczeń obywatelskich i wyznaniowych w Polsce w latach 1945-1956, w: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THW/xmr_prymas_prl.html. (odczyt z dn. 12 sierpnia 2012 r.).
Sprawozdanie Stenograficzne z posiedzeń Krajowej Rady Narodowej, w dniach 29, 30, 31 grudnia 1945 r. oraz w dniach 2 i 3 stycznia 1945 r., Sesja IX, 1945/46, s. 552.
Zakrzewski P., Prawo małżeńskie w II Rzeczypospolitej - nieudane próby normalizacji, „Kortowski Przegląd Prawniczy”, 2015, nr 2, s. 91-95.
Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2002, Wydawnictwo Polwen, Radom 2003,
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Wydawnictwo DiG, Warszawa 1998. Google Scholar