ZACHODNIA TRADYCJA EPISTEMOLOGICZNA  WOBEC WSPÓŁCZESNYCH WYZWAŃ, CZYLI JAKIEJ EPISTEMOLOGII POTRZEBUJEMY?

Jadwiga Błahut-Prusik

doi:10.31648/hip.9213

Opublikowane: 2023-12-231

Nr 29 (2023)

ZACHODNIA TRADYCJA EPISTEMOLOGICZNA WOBEC WSPÓŁCZESNYCH WYZWAŃ, CZYLI JAKIEJ EPISTEMOLOGII POTRZEBUJEMY?

Jadwiga Błahut-Prusik

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.9213

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie konsekwencji zawężenia zachodniego paradygmatu epistemologicznego do wiedzy naukowej i zdeprecjonowania jej innych form; wykazanie przesłanek do budowania alternatywnego paradygmatu nie tylko o znaczeniu poznawczym, ale również społecznym, praktycznym; paradygmatu w odniesieniu do różnorodności świata i pluralizmu wiedzy go dotyczącej. Różnorodność epistemiczna okazuje się szczególnie pilna w kontekście globalnych wyzwań, splecionych ze sobą problemów społecznych i środowiskowych, których nie można rozwiązać za pomocą ograniczonych perspektyw dyscyplinarnych.

Słowa kluczowe:

epistemologia społeczna, Globalne Południe, kolonializm

Inne teksty tego samego autora

Jadwiga Błahut-Prusik, "Wojna z terroryzmem" wojną z globalizacją? , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 17 (2011)
Jadwiga Błahut-Prusik, Pomiędzy definicją bezpieczeństwa a możliwością jego urzeczywistnienia, czyli ku wiecznemu niespełnieniu? , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 18 (2012)
Jadwiga Błahut-Prusik, Pomiędzy wolnością polityczną a bezpieczeństwem , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 19 (2013)
Jadwiga Błahut-Prusik, Bezpieczeństwo i wolność w perspektywie idei równowagi , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 20 (2014)
Jadwiga Błahut-Prusik, Bezpieczeństwo jako wartość we współczesnej polityce zagranicznej , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 21 (2015)
Jadwiga Błahut-Prusik, Czy renesans filozofii społecznej? , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 16 (2010)
Jadwiga Błahut-Prusik, Zagadnienie wolności, wyobcowania i samorealizacji jednostki w warunkach współczesnego kapitalizmu , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 9 (2003)
Jadwiga Błahut-Prusik, Między rzeczywistością a utopią , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 15 (2009)
Jadwiga Błahut-Prusik, Proces rozwoju zachodniej cywilizacji w amerykańskiej myśli II połowy XX wieku , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 8 (2002)
Jadwiga Błahut-Prusik, Splot globalnych zagrożeń demograficzno-ekonomicznych , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 10 (2004)

1 2 > >>

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Błahut-Prusik, J. (2023). ZACHODNIA TRADYCJA EPISTEMOLOGICZNA WOBEC WSPÓŁCZESNYCH WYZWAŃ, CZYLI JAKIEJ EPISTEMOLOGII POTRZEBUJEMY?. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (29), 7–24. https://doi.org/10.31648/hip.9213

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Beck U. (2012), Społeczeństwa światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Znak, Warszawa.
Google Scholar

Beck U. (2016), Living in the World Risk Society, “Economy and Society” 35 (3): 329–345.
Crossref
Google Scholar

Fricker M., Graham P.J., Henderson D., Pedersen N.J.L.L (eds.) (2020), The Routledge Handbook of Social Epistemology, Routledge, New York.
Crossref
Google Scholar

Gayá P.C. (2020), Towards Ever More Extended Epistemologies: Pluriversality and Decolonisation of Knowledges in Participatory Inquiry, [in:] The Handbook of Participatory Research and Inquiry, D. Burns, J. Howard, S.M. Ospina (eds.), SAGE Publications Ltd, London.
Crossref
Google Scholar

Grosfoguel R. (2007), The Epistemic Decolonial Turn, Beyond Political-Economy Paradigms, ”Cultural Studies” 21 (2–3): 211–223, doi: 10.1080/09502380601162514.
Crossref
Google Scholar

Heron J., Reason P. (1997), A Participatory Inquiry Paradigm, “Qualitative Inquiry” 3 (3): 274–294.
Crossref
Google Scholar

Longino H. (2016), The Social Dimensions of Scientific Knowledge, URL = https://plato.stanford.edu/entries/scientific-knowledge-social/ [dostęp z dnia 14.04.2023].
Google Scholar

Ludwig D., Koskinen I., Mncube Z., Poliseli L., Reyes-Galindo L. (eds.) (2020), Global Epistemologies and Philosophies of Science, Routledge, New York.
Crossref
Google Scholar

Meadows D., Sustainable Systems, wykład, University of Michigan, 18 marca 1999, „Jennifer Lynn”, 8 maja 2013, URL = https://www.youtube.com/watch?v=HMmChiLZZHg [dostęp z dnia 13.06.2023].
Google Scholar

Mignolo W.D. (2007), Delinking: The Rhetoric of Modernity, the Logic of Coloniality and the Grammar of De-coloniality, “Cultural Studies” 21 (2–3): 449–514.
Crossref
Google Scholar

Mills Ch.W. (2007), White Ignorance, [in:] Race and Epistemologies of Ignorance, S. Sullivan, N. Tuana (eds.), State University of New York Press, New York.
Google Scholar