O nieracjonalności działania politycznego jednostki w koncepcji Tomasza Hobbesa uwag kilka

Paweł Polaczuk

doi:10.31648/hip.501

Opublikowane: 2018-09-041

Nr 20 (2014)

O nieracjonalności działania politycznego jednostki w koncepcji Tomasza Hobbesa uwag kilka

Paweł Polaczuk

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.501

Abstrakt

Autor dowodzi, że obszar rozumowych ograniczeń praw naturalnych i racjonalnych działań podejmowanych z myślą o własnych interesach, jaki Hobbes pozostawia jednostkom poddanym władzy suwerena, nie obejmuje wszystkich zachowań, którym będą chciały dać wyraz jednostki tworzące wspólnotę polityczną. Autor zwraca uwagę na działania, które wymykają się w jakiejś części zachowaniom będącym czystą emanacją natury jednostki z jednej strony, z drugiej schematom rozumnej woli, nie będąc wyrazem troski o własne interesy czy korzyści. Ich źródłem są nieracjonalne postawy, przekonania i odczucia obecne w sferze mentalnej jednostki i wyrażające pragnienie pokoju społecznego. Hobbes usiłuje je zredukować do racjonalnej woli. Zdaniem autora, wywody Hobbesa pozwalają przyjąć, że niepewność o środki służące zachowaniu życia poddaje się racjonalizacji, której rezultatem jest przymus ze strony suwerena. Rozumowanie autora Lewiatana nie uzasadnia jednak racjonalizacji obawy o własne życie do poziomu zaufania suwerenowi.

Słowa kluczowe:

strach, życie, władza, suweren, prawo natury, racjonalność, działanie polityczne

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Polaczuk, P. (2018). O nieracjonalności działania politycznego jednostki w koncepcji Tomasza Hobbesa uwag kilka. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (20), 347–357. https://doi.org/10.31648/hip.501

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Chojnicka K., Zagadnienie relacji pomiędzy prawem naturalnym a prawem stanowionym. Analiza trzech możliwych ujęć tego zagadnienia w klasycznych systemach doktrynalnych, (w:) M. Zmierczak (red.), Prawo natury w doktrynach polityczno-prawnych Europy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006

Hobbes T., Lewiatan czyli Materia form a i władza państw a kościelnego i świeckiego, Warszawa 2009

Kersting W., Recht, Gerechtigkeit und demokratische Tugend. Abhandlungen zur praktischen Philosophie der Gegenwart, Frankfurt am Main 1997

Kuhnhardt L., Zukunftsdenker. Bewährte Ideen politischer Ordnung für das dritte Jahrtausend, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1999

Maluschke G., Philosophische Grundlagen des demokratischen Verfassungsstaates, Verlag Karl Alber Freiburg, München 1982

Polaczuk P., Kilka uwag o antropologicznej metamorfozie ,,lex naturalis" i o depotencjalizacji działania politycznego w koncepcji Tomasza Hobbesa, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 25

Polaczuk P., O przyczynowej dedukcji „societas civilis cum imperio”. Kilka uwag o wpływie Hobbesa na pojmowanie prawa, (w:) Księga pamiątkowa prof. Andrzeja Sylwestrzaka

Riedel M., Zum Verhältnis von Ontologie und politischer Theorie bei Hobbes, (w:) R. Koselleck, R. Schnur, Hobbes Forschungen, Duncker und Humblot, Berlin 1969 Google Scholar