O pierwszeństwie faktów z przeszłości w ujęciu Hannah Arendt. Kilka uwag

Paweł Polaczuk

doi:10.31648/hip.391

Opublikowane: 2018-08-181

Nr 22 (2016)

O pierwszeństwie faktów z przeszłości w ujęciu Hannah Arendt. Kilka uwag

Paweł Polaczuk

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.391

Abstrakt

Sposób, w jaki Arendt wplata wydarzenia historyczne w filozofię polityczną, jest bodaj najbardziej oczywistym dowodem oryginalności jej myślenia. Autor dowodzi związku, jaki Arendt ustanawia w swej refleksji pomiędzy faktami a uwarunkowaniami ludzkiej egzystencji. Jego przejawem jest z jednej strony modelowanie rozumienia wspomnianych uwarunkowań poprzez fakty, z drugiej interpretowanie faktów w świetle uwarunkowań ludzkiej egzystencji. Wspomniana relacja kształtuje się od rozprawy doktorskiej pt. Pojęcie miłości u Augustyna. Arendt przeciwstawia sobie uwarunkowania życia i spekulatywne idee, których znaczenie redukuje, uznając za źródło nieprawomocnych twierdzeń dotyczących natury ludzkiej. W ten sposób waloryzuje fakty w analizach uwarunkowań ludzkiego życia. Wydźwięk tej argumentacji pogłębia charakterystyczna dla późniejszego okresu opozycja filozofii i nauki. Wydarzeniom powoływanym do życia logiką totalitarnego panowania Arendt przeciwstawia detaliczne fakty zaczerpnięte z jednostkowego życia uczestników bądź świadków wydarzeń. Wymykają się one wyjaśnieniu w ramach jednej logiki wyda rzeń (absolutnej logiki wydarzeń), mimo że miały miejsce w rzeczywistości, która jest na niej oparta. Arendt dystansuje od siebie odmienne formy spojrzenia na fakty: własne spojrzenie, którego nici zmierzają do uwarunkowań życia, oraz fakty powoływane do życia logiką totalitaryzmu, który pochłania jednostkowe losy.

Słowa kluczowe:

fakt, historia, przeszłość, filozofia, idee, totalitaryzm

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Polaczuk, P. (2018). O pierwszeństwie faktów z przeszłości w ujęciu Hannah Arendt. Kilka uwag. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (22), 239–251. https://doi.org/10.31648/hip.391

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arendt H., Co to jest autorytet?, (w:) Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. M. Godynia i W. Madeja, Aletheia, Warszawa 1994.

Arendt H., Ich will verstehen. Selbstauskiinfte zu Leben und Werk. Mit vollstandiger Biographie, Herausgegeben von U. Ludz, Piper Verlag, Erich, Munchen 1996.

Arendt H., Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Aletheia, Warszawa 2000. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tłum. D. Griberg i M. Schawiel, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

Arendt H., Myślenie, tłum. H. Buczyńska-Garewicz, Czytelnik, Warszawa 1991.

Arendt H., Tradycja a epoka nowożytna, (w:) Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. M. Godynia i W. Madeja, Aletheia, Warszawa 1994.

Arendt H., Wola, tłum. R. Piłat, Czytelnik, Warszawa 2002.

Kristeva J., Das weibliche Genie. I. Hannah Arendt. Aus dem franzosischen von Vincent von Wroblewsky, Philo Verlagsgesellschaft, Berlin - Wien 2001.

Schnabl Ch., Das Moralische im Politischen. Hannah Arendt Theorie des Handelns im Horizont der theologischen Ethik, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main - Berlin - Bern - Bruxells - New York - Wien 1999. Google Scholar