ROZSZERZONE SYSTEMY POZNAWCZE I TELEEPISTEMOLOGIA. NA KANWIE LEKTURY  KSIĄŻKI KENA GOLDBERGA THE ROBOT IN THE GARDEN. TELEROBOTICS AND TELEPISTEMOLOGY IN THE AGE OF INTERNET

Józef Dębowski

doi:10.31648/hip.8498

Opublikowane: 2022-12-061

Nr 28 (2022)

ROZSZERZONE SYSTEMY POZNAWCZE I TELEEPISTEMOLOGIA. NA KANWIE LEKTURY KSIĄŻKI KENA GOLDBERGA THE ROBOT IN THE GARDEN. TELEROBOTICS AND TELEPISTEMOLOGY IN THE AGE OF INTERNET

Józef Dębowski

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.8498

Abstrakt

Większość analiz i wątków niniejszego artykułu była inspirowana lekturą książki Kena Goldberga The Robot in the Garden… (Ken
Goldberg (red.), Robot in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of Internet, MIT Press, Cambridge, Massachusetts 2001). Dotyczy to zwłaszcza rozmaitych rozszerzeń systemu poznawczego człowieka, możliwości i faktu poznawania na odległość oraz nowej filozoficznej subdyscypliny, jaką jest dzisiaj teleepistemologia. Główny motyw jest jednak starszy, bardziej podstawowy i niezależny od koncepcji Goldberga oraz opisanego przezeń eksperymentu Telegarden. Stanowi go obawa przed nastaniem epoki powszechnej, interaktywnej halucynacji – lęk przed ucieczką od świata realnego w stronę rozmaitych środowisk wirtualnych, obawa przed pełnym zanurzeniem się (imersją) w świat Matrixa. To z tego powodu od kilku dekad poszukuję coraz lepszych określeń poznania źródłowego, a problematyka źródłowości i granic wiedzy źródłowej, nieodmiennie, jest według mnie największy wyzwaniem każdej epistemologii: w każdej jej odmianie i na każdym etapie jej rozwoju.

Słowa kluczowe:

epistemologia, teleepistemologia, poznanie, poznanie na odległość, rzeczywistość realna, rzeczywistość wirtualna, Matrix, rozszerzone systemy poznawcze

Inne teksty tego samego autora

Józef Dębowski, O naturze świadomości. Samoświadomość - jej główne odmiany i funkcje. , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 20 (2014)
Józef Dębowski, Pojęcie prawdy w językach nauk humanistycznych (I) , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 16 (2010)
Józef Dębowski, W kwestii prawdziwości dzieł sztuki , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 24 (2018)
Józef Dębowski, Problem tożsamości istoty ludzkiej jako bytu trwającego w czasie , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 14 (2008)
Józef Dębowski, Logos czy ethos: spór o prymat , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 21 (2015)
Józef Dębowski, W kwestii „prawdy ontycznej”, „realizmu radykalnego” oraz kilku innych postulatów prof. Grażyny Żurkowskiej , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 17 (2011)
Józef Dębowski, W stronę filozofii nauki , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 8 (2002)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dębowski, J. (2022). ROZSZERZONE SYSTEMY POZNAWCZE I TELEEPISTEMOLOGIA. NA KANWIE LEKTURY KSIĄŻKI KENA GOLDBERGA THE ROBOT IN THE GARDEN. TELEROBOTICS AND TELEPISTEMOLOGY IN THE AGE OF INTERNET. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (28), 7–24. https://doi.org/10.31648/hip.8498

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Dębowski J. (2014), O klasycznej koncepcji prawdy i jej filozoficznych podstawach. Czy w Matrixie możliwa jest prawda?, [w:] Oblicza prawdy w filozofii, kulturze, języku, A. Kiklewicz, E. Starzyńska-Kościuszko (red.), Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn: 11–33.
Google Scholar

Dreyfus H.L. (2001), Telepistemology: Descartes’s Last Stand, [in:] The Robot
Google Scholar

in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of the Internet,
Google Scholar

K. Goldberg (ed.), MIT Press, Cambridge, Massachusetts: 49.
Google Scholar

Dziczek S. (2017), Huberta Dreyfusa krytyka sztucznej inteligencji i jej filozoficzne korzenie; rozprawa doktorska obroniona, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, promotor: J. Dębowski.
Google Scholar

Goldberg Ken (ed.) (2001a), Robot in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of Internet, MIT Press, Cambridge, Massachusetts.
Google Scholar

Goldberg K. (2001b), Introduction: The Unique Phenomen of a Distance, [in:] Robot in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of Internet, K. Goldberg (ed.), MIT Press, Cambridge, Massachusetts.
Crossref
Google Scholar

Gurczyński J. (2013), Czym jest wirtualność. ‘Matrix’ jako model rzeczywistości wirtualnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar

Hetmański M. (2013), Epistemologia informacji, Copernicus Center Press, Kraków.
Google Scholar

Kac E. (2012), Sztuka teleobecności, „Sztuka i Filozofia” 41.
Google Scholar

Nowa Europa Wschodnia, Technologie umożliwiają inwazję nieprawdy. Deep fake jest bronią nowej generacji, URL=https://nowa-europa-wschodnia.simplecast.com/episodes/inwazja-nieprawdy? fbclid=IwAR2mh_oVMvLJG5PjcBKS3ZZOq02FA9t8T4chacz3mr_D9wUGw1CXWhG9T6M.
Google Scholar

Putnam H. (1981), Brains in a Vat, [in:] H. Putnam, Reason, Truth and History, Cambridge University Press, New York: 1–21.
Crossref
Google Scholar

Putnam H. (1998), Mózgi w naczyniu, [w:] H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, tłum. A. Grobler, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 295–324.
Google Scholar

Schetz A. (2013), Percepcja i pamięć, [w:] Przewodnik po epistemologii, R. Ziemińska (red.), Wydawnictwo WAM, Kraków: 273–275.
Google Scholar

The Telegarden, URL=http://goldberg.berkeley.edu/garden/Ars/ [dostęp z dnia 06.08.2017].
Google Scholar

Walczyk T. (2016), Telepistemologia – zarys problematyki, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 22: 163–179.
Crossref
Google Scholar

Weltman K.H. (2006), Understanding New Media. Augmented Knowlegde and Culture, University of Calgary Press, Calgary.
Google Scholar

Wilson C. (2001), Vicariousness and Authenticity, [in:] The Robot in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of the Internet, K. Goldberg (ed.), MIT Press, Cambridge, Massachusetts: 64–89.
Google Scholar

Wilson S. (2002), Information Arts. Intersections of Art., Science, and Technology, MIT Press, Cambridge, Massachusetts.
Crossref
Google Scholar

Zawojski P. (2010), Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii, Poltext, Warszawa
Google Scholar