Świat bez kreacji, czyli z perspektywy antyku

Piotr Kozioł

Opublikowane: 2018-09-191

Nr 2 (1996)

Świat bez kreacji, czyli z perspektywy antyku

Piotr Kozioł

Abstrakt

„Twórczość” jest jednym z pojęć kryjących prawdę historycznych przemian filozofii Zachodu. Namysł nad jego istotą, sposób eksplikacji jego istoty nie może być dowolny, samo zaś pytanie o genezę twórczości wymaga szczególnej samoobserwacji w trakcie pytania. Wszędzie tam, gdzie współczesne przekłady i interpretacje dzieł antyku umieszczają słowo „twórczość”, występuje termin „poiesis”, z istoty swej przeciwstawny zarówno „powoływaniu z nicości”, jak i „powoływaniu nowego”. Samo umiejscowienie twórczości w świecie Parmenidesa, Platona czy Lukrecjusza jest już aktem tworzenia repliki antyku - repliki odpowiadającej przede wszystkim wyobrażeniom współczesnego historyka filozofii.

Zmierzając do odwrócenia tej zależności, przeciwstawiono się poglądom mylnym, a rozpowszechnionym w literaturze przedmiotu: odsłoniono sens starożytnego arche, wykluczającego obecność twórczości w dyskursie antyku, ukazano uwarunkowania interpretacyjnego zafałszowania, do którego dochodzi w translacji greckiego ,,poiesis” na „twórczość”. Podjęto próbę uwidocznienia różnic kulturowych, przesłoniętych w – interpretacyjnie ujednolicającym – procesie odtwórczej rekonstrukcji.

Słowa kluczowe:

twórczość, wydobywanie, arche, poziom ontyczny i ontologiczny, creatio ex nihilo

Inne teksty tego samego autora

Piotr Kozioł, Przeznaczenie a stoicka koncepcja wolności , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 1 (1995)
Piotr Kozioł, Ekologia głęboka Arne Naessa – wizja panteistycznej religii współczesności , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 4 (1998)
Piotr Kozioł, Panteizm akosmiczny – herezja Parmenidesa , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 5 (1999)
Piotr Kozioł, Egipskie arche panteizmu pierwszych filozofów greckich , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 3 (1997)
Piotr Kozioł, Elementy filozofii kartezjańskiej a zagrożenie ekologiczne , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 2 (1996)
Piotr Kozioł, Filozofia ekologii w natarciu , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 3 (1997)

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Kozioł, P. (2018). Świat bez kreacji, czyli z perspektywy antyku. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (2), 81–96. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/981

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arystoteles, Metafizyka, PWN, Warszawa 1988

Arystoteles, Polityka, Tłum. Piotrowicz L., PWN, Warszawa

Arystoteles, Retoryka. Poetyka, tłum. Podbielski H., PWN, Warszawa 1988

Diels H., Die Fragmente der Vorsokratiker, tłum. B. Kupis (w:) J. Legowicz, Filozofia starożytna Grecji i Rzymu, Warszawa 1970

Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. Olszewski W., Warszawa 1982

Heidegger M., Bycie i czas, tłum.K. Baran, 1994

Heidegger M., Identitt und Differenz, Pfullingen 1986

Heidegger M., Pytanie o technikę, tłum. K. Wolicki (w:) Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Czytelnik, Warszawa 1977

Heidegger M., Vom Wesen des Grundes, Halle 1929

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej. Od Talesa do Platona, (w:) Tatarkiewicz W., Estetyka starożytna, Arkady, Warszawa 1985

Lukian, De domo, (w:) Tatarkiewicz W., Estetyka starożytna, Arkady, Warszawa 1985

Lukrecjusz, O naturze wszechrzeczy, tłum. E. Szymański, PWN, Warszawa 1957

Michalski K., Heidegger i filozofia współczesna, PIW, Warszawa 1978

Platon, Ion tłum. Witwicki W., wydawnictwo Recto-bis, Warszawa 1994

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, wydawnictwo ALFA, Warszawa 1994

Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, wydawnictwo ALFA, Warszawa 1994

Plotyn, Enneady, Tłum. A. Krokiewicz, (w:) Dembińska-Siury, Plotyn, WP, Warszawa 1995

Popper K. R., Back to the presocratics, (w:) Conjectures and Refutations. The Growth of Scientic Knowledgy, London 1963

Sartre J. P., Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. Rudzińska A., Krajewski J. W., (w:) Materializm historyczny. Etyka, red. Ochocki A. i Sarnowski S., PWN, Warszawa 1969

Słownik grecko-polski, t. III, red. Abramowiczówna Z., PWN, Warszawa 1962

Stróżewski W., Istnienie i sens, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1994

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, PWN, Warszawa 1976

Wodziński C., Heidegger i problem zła, PIW, Warszawa 1994 Google Scholar