Traditions of conceptualization of death in ethnographic respondent communication from the Augustów county
Arkadiusz Dudziak
Abstract
The subject of this research are folk cultural ideas in the field of death anthropology.
They were observed in ethnographic respondent communication of Augustów county,
in North-East Poland. The analysis is based on the methodological paradigm of the
sciences of social communication and linguistic anthropology. In the research process
of communicated anthropotanatological content, the method of anthropological hermeneutics
of the text was applied. The results confirmed the flollowing hypotheses of ethnologists
and language anthropologists: a) folklore is characterized by a strong anthropotanatological
anxiety, b) language forms reflect the worldview of the communicative community, c) folk death anthropology is proof of the universality of mythological thinking, d) mythologization
is a form of neutralization of fear of death in respondent communication, e) folk
anthropotanatology is characterized by specific cultural and linguistic rules, f) cultural
sources of anthropotanatology of the area of Augustów have an Indo-European origin.
Keywords:
anthropotanatology, linguistic anthropology, language of folklore, ethnic relations of beliefs, ethnic relations of memoriesReferences
Ahearn L. M. (2013): Antropologia lingwistyczna: Wprowadzenie. Przeł. P. Usakiewicz. Kraków. Google Scholar
Ariès Ph. (1993): Śmierć odwrócona. Przeł. J. M. Godzimirski. [W:] Antropologia śmierci. Myśl francuska. Red. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski. Warszawa, s. 227–283. Google Scholar
Awdiejew A., Habrajska G. (2010): Komponowanie sensu w procesie odbioru komunikatów. Łódź. Google Scholar
Bernard A. (2006): Antropologia. Zarys teorii i historii. Przeł. S. Szymański. Warszawa. Google Scholar
Biegeleisen H. (1930): Śmierć w obrzędach, zwyczajach i wierzeniach ludu polskiego. Warszawa. Google Scholar
Burzyńska A. B., Kamieniecki J. (1998): Wpływ przeszłości na językowy obraz śmierci ludzi i zwierząt w polszczyźnie. „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” nr 9–10, s. 81–92. Google Scholar
Chruszczewski P. P. (2011). Językoznawstwo antropologiczne. Zadania i metody. Wrocław. Google Scholar
Drowdwiłło-Batura I. (2007): Relikty kultury tradycyjnej w świadomości mieszkańców powiatu augustowskiego w końcu XX wieku: nazewnictwo, duchy, strachy, zwidy, lecznictwo. „Rocznik Augustowsko-Suwalski” nr 7, s. 109–144. Google Scholar
Dudziak A., Paiunena M. (2018): Mikrotoponimy jako sposób kreowania ludowych miejsc kulturowych – podejście antropologii lingwistycznej. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” nr 53, s. 25–42. Google Scholar
Eliade M. (1993): Traktat o historii religii. Przeł. J. W. Kowalski. Łódź. Google Scholar
Eliade M. (1994): Mefistofeles i androgyn. Przeł. B. Kupis. Warszawa. Google Scholar
Fischer A. (1934). Etnografia słowiańska. Zeszyt trzeci. Polacy. Lwów–Warszawa. Google Scholar
Grabias S. (2001). Język w zachowaniach społecznych. Lublin. Google Scholar
Grzegorczykowa R. (1990). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa. Google Scholar
Józefów-Czerwińska B. (2017): Zabobonem nazwano… O wierzeniach, wartościach i dawnych przekonaniach mieszkańców polsko-białoruskiego pogranicza w ich związkach z przeszłością. Warszawa. Google Scholar
Kiklewicz A. (2016): Postmodernizm jako czynnik zmian we współczesnym językoznawstwie w aspekcie epistemicznym, społecznym i etycznym (przy uwzględnieniu innych nauk humanistycznych). Cz. II. „LingVaria” nr XI/2/22, s. 25–41. Google Scholar
Malinowski B. (2000): Problem znaczenia w językach pierwotnych. Przeł. T. Szczerbowski. [W:] Językoznawstwo Bronisława Malinowskiego. T. 2. Red. K. Pisarkowa. Kraków, s. 5–48. Google Scholar
Ricoeur P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Przeł. K. Tarnowski. Warszawa. Google Scholar
Ricoeur P. (1989). Język, tekst, interpretacja. Przeł. K. Rosner, P. Graff. Warszawa. Google Scholar
Ricoeur P. (2009). O interpretacji. Esej o Freudzie. Przeł. M. Falski. Warszawa. Google Scholar
Słupecki L. P. (1993): Wawel jako święta góra a słowiańskie mity o zajęciu kraju. „Przegląd Religioznawczy” nr 2, s. 14–15. Google Scholar
Spitulnik D. (2001): The social circulation of media discourse and the mediation of communities. [W:] Linguistic Anthropology: A Reader. A. Duranti (ed.). Oxford, s. 95–118. Google Scholar
Szyjewski A. (2003): Religia Słowian. Kraków. Google Scholar
Tabakowska E. (2001). Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków. Google Scholar
Thomas L.-V. (1993): Wprowadzenie do antropotanatologii. Przeł. S. Cichowicz. [W:] Antropologia śmierci. Myśl francuska. Red. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski. Warszawa, s. 24–34. Google Scholar
Wenklar K. (2011): Kobieta Pokucia i Huculszczyzny. Studium etnolingwistyczne. Kraków. Google Scholar
Wysoczański W. (2012): Umieranie i śmierć. Wielowymiarowość językowa. Wrocław. Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
