O „dobrem piśmie”, czyli dydaktyce pisowni w perspektywie historycznej (na podstawie zbiorów biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego)

Renata Makarewicz

doi:10.31648/pj.5817

On “writing well”, or the teaching of writing from a historical perspective (a study based on the collection of the Lviv University Library)

Renata Makarewicz

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0001-8745-4125

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.5817

Abstract

This article presents results of the research on the emergence of a methodology of teaching
writing. A major part of the article is based on the materials available at the Scientific
Library of the Ivan Franko National University of Lviv, on the author’s personal collection
of books, as well as on texts and research reports available online. The research problem was to determine when the first methodological texts on the topic were published and
to what extent they applied the theoretical foundations that had been laid by language
researchers. The article uses such terms as graphic design, calligraphy and orthography
to systemically organise the terminology related to translating sounds into writing,
the graphic standards for letters and correct writing, i.e. writing in accordance with the
established rules. The author believes that the presented systematisation of the terms
graphic design, calligraphy and orthography constitutes an important new contribution
to the research on teaching orthography. Furthermore, this is also the first study
to present in this context the book Nauka o dobrem piśmie (‘Learning to Write Well’)
by Onufry Kopczyński, dated to 1807. The analysis is accompanied by a methodological
reflexion on the rules that govern the shaping of the standard correct Polish writing from
the historical perspective, that is, from the emergence of Polish words to the time when
the aforementioned book was published, i.e. to the period of the Commission of National
Education.

Keywords:

writing, calligraphy, history of Polish spelling, textbooks, methodology of orthography

References

Bień J. (2018): Traktat Parkosza. Eksperymentalna edycja elektroniczna. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”. Vol. 26 (46), nr 1. Online: , dostęp: 04.04.2020. Google Scholar

Brückner A. (1913): Dzieje języka polskiego, Lwów. Online: , dostęp: 20.03.2020. Google Scholar

Czernecki J., Szablowski J., Tatuch S. (1904): Podręcznik do nauki kaligrafii dla użytku szkolnego i domowego. Lwów. Online: , dostęp: 21.02.2020. Google Scholar

Decyk-Ziemba W. (2014): Stanisław Zaborowski „Ortographia seu modus recte scribendi et legendi Polonicum idioma quam utilissimus. Ortografia, czyli sposób poprawnego pisania i czytania języka polskiego jak najużyteczniejszy”. [W:] Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego. Online: , dostęp: 21.01.2020. Google Scholar

Jodłowski S. (1979): Losy polskiej ortografii. Warszawa. Google Scholar

Klemensiewicz Z. (2002): Historia języka polskiego. Warszawa. Google Scholar

Kopczyński O. (1807): Nauka o dobrem piśmie. Online: , dostęp: 12.07.2020. Google Scholar

Kucała M. (1985): Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej. Warszawa. Online: , dostęp: 10.04.2020. Google Scholar

Lisowski T. (2010): Pisownia polska. Główne fazy rozwoju. „Kwartalnik Językoznawczy” 3–4, s. 117–130. Online: , dostęp: 26.11.2016. Google Scholar

Łoś J. (1907): Jakóba syna Parkoszowego traktat o ortografii polskiej. Kraków. Online: , dostęp: 03.04.2020. Google Scholar

Łoś J. (1917): Pisownia polska w przeszłości i obecnie. Zagadnienia i wnioski. Kraków. Google Scholar

Saloni Z. (2005): O kodyfikacji polskiej ortografii – historia i współczesność. „Nauka” 4, s. 71–96. Online: , dostęp: 04.04.2020. Google Scholar

Stieber Z. (1966): Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego. Warszawa. Google Scholar

Taszycki W. (1975): Najdawniejsze zabytki języka polskiego. Wrocław. Google Scholar

Tokarski J. (1978): Traktat o ortografii polskiej. Warszawa. Google Scholar

Urbańczyk S. (1955): Rozwój ortografii polskiej. „Język Polski” XXXV, z. 2. Online: http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=19610&tab=3 Google Scholar

Walczak B. (1995): Zarys dziejów języka polskiego. Poznań. Google Scholar

Zawiliński R. (1904): Grafika a ortografia. „Poradnik Językowy” z. 3. s. 33–34. Online: , dostęp: 16.01.2020. Google Scholar

Download

PDF (Język Polski)

Published

2020-09-03

Cited by

Makarewicz, R. (2020). On “writing well”, or the teaching of writing from a historical perspective (a study based on the collection of the Lviv University Library). Prace Językoznawcze, 22(4), 85–101. https://doi.org/10.31648/pj.5817